Israël
Het verzet tegen Netanyahu blijft zich uitbreiden
Het verzet in Israël tegen de plannen van de regering blijft zich uitbreiden. Ook onder groepen die doorgaans niet zo snel de straat opgaan.
Benjamin Netanyahu hoefde donderdag maar even een blik uit zijn helikopterraam te werpen om ze te zien: de duizenden demonstranten die de Israëlische premier – en zijn politieke plannen – het liefst zo snel mogelijk zien verdwijnen.
De demonstranten waren, net als de afgelopen weken, bijeengekomen om te protesteren tegen de plannen van de Israëlische regering om de invloed van de rechterlijke macht in het land flink in te perken. Zo moeten politici het laatste woord krijgen in het benoemen van rechters, en moet de regering wetten kunnen doorvoeren zelfs wanneer het hooggerechtshof ze ‘ongrondwettelijk’ verklaart. De Knesset, het Israëlische parlement, heeft een deel van de hervormingen al in een eerste stemming goedgekeurd.
De demonstranten die donderdag de straat op gingen, op de ‘dag van verzet tegen de dictatuur’, hoopten dat ze naast Netanyahu’s beleid ook zijn reisplannen in de weg konden zitten. De premier moest donderdag naar Italië voor een staatsbezoek, de wegblokkades van de demonstranten moesten ervoor zorgen dat hij het Ben Gurion-vliegveld niet zou kunnen bereiken. Uiteindelijk maakte een politiehelikopter, die de premier over alle wegblokkades heenvloog, een einde aan die hoop.
President Herzog haalt hard uit
Hoewel de protesten al weken aan de gang zijn, lijkt de regering niet van plan in te binden. De Israëlische president Isaac Herzog, die voornamelijk een ceremoniële rol vervult, probeert de regering te bewegen de plannen af te zwakken. Eerder nog voorzichtig, maar, in een televisietoespraak donderdagavond haalde hij hard uit naar Netanyahu. Hij riep op de voorgestelde wetgeving zoals die nu op tafel ligt helemaal in te trekken, en om te komen met een overeenkomst waar alle partijen zich in kunnen vinden. Herzog noemde wat er momenteel in zijn land gebeurt ‘een ramp, een nachtmerrie voor het land’. De kritiek op Netanyahu door president Herzog, die boven de partijen zou moeten staan, werd onder andere door de krant Ha’aretz ‘ongekend’ genoemd.
In de ogen van Netanyahu zijn juist de demonstranten een gevaar voor de democratie. “Het doel is het omverwerpen van een democratisch gekozen regering”, zei de premier donderdag nadat hij was aangekomen op het vliegveld. “We zullen niemand de Israëlische democratie laten ontregelen.” Wel zette hij vanuit Italië de deur open voor een nieuw compromis, hoewel de oppositie daar weinig vertrouwen in heeft.
Ergernis over behandeling Palestijnen
Ondertussen groeit de onvrede, en niet alleen onder de maatschappelijke groepen – links, seculier – die zich al jaren tegen Netanyahu afzetten. Ook steeds meer Israëliërs uit het midden en van de rechterflank van het politieke spectrum laten van zich horen. Onder hen ook veel reservisten, een belangrijk onderdeel van het Israëlische leger. Dit weekend weigerde bijna een hele eenheid, gevechtspiloten bij een elite-eenheid, te trainen omdat ze niet bereid waren een ‘dictatoriaal regime’ te dienen. Een van de reservisten die werd gezien als protestleider, is donderdag uit zijn functie ontheven.
Sommige Israëliërs, met name uit Arabisch-Israëlische hoek, ergeren zich aan het feit dat andere Israëliërs nu de straat opgaan uit naam van de democratie, maar bijvoorbeeld tegelijkertijd weinig problemen lijken te hebben met de behandeling van de Arabisch-Israëlische gemeenschap en de Palestijnen op de bezette Westoever en in Gaza.
Sommigen besluiten daarom thuis te blijven, ondanks hun afkeer van Netanyahu. Zo ook de 29-jarige Raghda Awwad, vertelt ze aan Ha’aretz. “De demonstraties hebben het over een democratie die alleen betrekking lijkt te hebben op Joden. Hoe zit het met het recht van Palestijnen die onder de bezetting leven?”, zegt ze. “De protesten die nu aan de gang zijn, zijn niet de onze.”
Ook Amerikaanse defensieminister heeft last van demonstraties
Net voordat Netanyahu donderdag zijn vliegtuig pakte kon hij nog even aankloppen bij de Amerikaanse minister van defensie Lloyd Austin, die tijdelijk op het vliegveld bivakkeerde. Austin kwam donderdag aan voor een kort bezoek om het met Netanyahu onder andere te hebben over de toenemende dreiging van Iran in de regio, en de samenwerking van dat land met Rusland in de Oekraïne-oorlog.
Op aanraden van Israëlische functionarissen dwaalde de Amerikaans defensieminister niet te ver af voor het geval dat hij vanwege de demonstraties niet op tijd zijn vlucht terug zou kunnen pakken. Netanyahu en Austin hadden uiteindelijk een ontmoeting die iets langer dan een uur duurde, daarna ontmoette Austin de Israëlische minister van defensie Yoav Gallant.
Lees ook:
Israëlische regering wil absolute macht naar zich toe trekken
De nieuwe Israëlische regering, die donderdag is beëdigd, wil de rechterlijke macht opzijschuiven. Dat is de vrees van juristen. Volgens Israëls procureur-generaal zou het land dan ‘slechts in naam’ nog een democratie zijn.
Netanyahu keert voor de zesde keer terug als premier
Israël krijgt het meest rechtse kabinet uit zijn geschiedenis. En voor de zesde keer met Netanyahu aan het hoofd.
