Deelstaatverkiezingen
Het ‘puberale Berlijn’ heeft volgens de CDU nu verstandige ouders nodig
De inwoners van Berlijn mogen zondag voor de tweede keer in enkele maanden tijd een nieuw deelstaatparlement kiezen. De linkse regering ligt onder vuur vanwege chaos rond de vorige verkiezingen en gewelddadige nieuwjaarsvieringen.
Het was een chaos in zeker tweehonderd van de 2200 Berlijnse stembureaus waar in 2021 de nieuwe deelstaatregering werd gekozen. De bureaus zaten met verkeerde of ontbrekende stembiljetten. Tot overmaat van ramp konden biljetten niet nageleverd worden vanwege de marathon van Berlijn, die uitgerekend op dezelfde dag plaatsvond. Voor verschillende stembureaus stonden urenlange rijen. Sommige Berlijners gaven het op en gingen terug naar huis.
In november verklaarde de rechtbank van Berlijn de verkiezingen ongeldig en daarom moeten Berlijners zondag opnieuw naar de stembussen. Duitse media spreken inmiddels van een ‘failed state’ of een ‘Pannen-Hauptstadt’, een hoofdstad die als een oude Trabant met pech tot stilstand is gekomen. De verkiezingschaos is volgens Wolfgang Nagel, de voormalige senator voor bouw, de ‘kers op de taart van het algehele bestuurlijk falen’ in de stad.
Berlijn kampt namelijk allang met structurele problemen die maar niet opgelost worden. Zo is het bij verschillende overbelaste overheidsinstanties bijna onmogelijk een afspraak te krijgen. Probeer een simpele verhuizing door te geven en je krijgt met veel moeite een afspraak over drie maanden, aan de andere kant van de stad. Daarbij ligt de stad vol onvoltooide bouwprojecten, die vanwege eindeloze fouten en ingewikkelde procedures steeds weer vertraging oplopen. Het nieuwe vliegveld van Berlijn ging negen jaar later open dan gepland.
Liever vertrouwen op de auto dan op het hopeloos verouderde spoor
De afgelopen jaren groeide dan ook de kritiek op de nadrukkelijk linkse regering van Berlijn. Sinds 2016 regeren de sociaal-democraten samen met de Groenen en de radicaal-linkse partij Die Linke. Volgens critici zijn de partijen te veel gericht op hun ideologische agenda, zoals klimaatverandering en racisme, in plaats van op de problemen in de stad. Zo wil de coalitie de stad fietsvriendelijker maken met 30 kilometerzones en het verwijderen van parkeerplekken. Maar dat roept weerstand op bij Berlijners buiten de ring, die liever op de auto vertrouwen dan op het hopeloos verouderde spoor.
De christen-democratische CDU profiteert van die kritiek. De partij zit sinds 2001 in de oppositie, maar staat ineens bovenaan de peilingen. Nu Berlijn in de schijnwerpers staat als een puber die maar niet op wil groeien, presenteert de conservatieve partij zichzelf als de verstandige ouder die grenzen wil zetten. “Mijn beleid hoeft niet iedereen te behagen”, stelt de lijsttrekker van de CDU, Kai Wegner, op een van zijn partijposters. “Maar het moet wel voor iedereen functioneren.”
Wegversperringen en brandende bussen
Door gewelddadige nieuwjaarsvieringen in Berlijn heeft de partij extra wind in de rug gekregen. De apocalyptische beelden uit de hoofdstad schokten heel Duitsland. Relschoppers staken bussen en vuilnisbakken in de fik, wierpen wegversperringen op en bekogelden ambulancemedewerkers en agenten met vuurwerk, stenen en flesjes. Het leverde de linkse coalitie in Berlijn, die jarenlang fors heeft bezuinigd op de veiligheidsdiensten, vlak voor de verkiezingen grote kritiek op.
De CDU speelt daar gretig op in. Lijsttrekker Wegner noemde de Berlijnse regering een ‘veiligheidsrisico’ voor de stad. Hij wil de politie versterken met middelen als bodycams en tasers, terwijl dit bij de huidige coalitie gevoelig ligt. Daarbij beschuldigt hij de coalitie ervan integratieproblematiek niet aan te kaarten omdat de partijen zich inzetten tegen racisme. Na de oud- en nieuwvieringen zette Wegner de coalitie onder druk de namen van de geweldplegers bekend te maken. “Franziska Giffey (de huidige SPD-burgermeester) wil deze informatie verbergen en in plaats ervan praten over een verbod op rotjes”, zei hij. De SPD veroordeelde zijn uitspraken als populistisch.
Hoewel de CDU aan kop staat, is het de vraag of de partij ook een coalitie zou kunnen vormen bij een overwinning. Een samenwerking met de Groenen en Die Linke, die groot zijn in Berlijn, lijkt uitgesloten. Logischer is toch een voortzetting van de huidige regering van SPD, Groenen en Die Linke. Maar dat kan alleen als de CDU klein blijft en zij samen hun meerderheid behouden.
Lees ook:
Dit is de ‘sterke man’ die de CDU weer groot moet maken
De Duitse christendemocraten hebben een nieuwe partijleider: Friedrich Merz. Gaat het hem lukken de CDU uit haar identiteiscrisis te trekken?
