Het lot van miljoenen Syriërs in Idlib wordt vandaag beslist in de VN Veiligheidsraad

Een stemming van de VN Veiligheidsraad zal vandaag beslissen over het lot van miljoenen Syriërs die in de provincie Idlib wonen, een van de laatste gebieden in handen van Syrische oppositiegroepen. De raad komt bijeen om te stemmen over een resolutie die de Bab al-Hawa-grensovergang tussen Turkije en Idlib een extra jaar moet openhouden voor de invoer van hulpgoederen.

Het is de enige grensovergang die nog gebruikt mag worden voor de invoer van noodhulp, en wordt door velen gezien als de laatste ‘levenslijn’ tussen Idlib en de buitenwereld. Maar nu dreigt Rusland met een veto. Als het dit inzet, betekent dat de afsluiting van deze levensader, en een ramp voor de inwoners van de noodlijdende provincie.

Het mandaat dat de VN heeft om de Bab al-Hawa grensovergang te gebruiken loopt al sinds 2014, en moet elk jaar via een stemming opnieuw worden verlengd. Onder druk van Rusland en China zijn er vorig jaar al drie andere grensovergangen – met Turkije, Irak en Jordanië – gesloten. Dit legde al een grote druk op de toevoer van noodhulp, die van levensbelang is voor de inwoners van Idlib. Naar schatting wonen er zo’n vier miljoen mensen en een groot deel van hen is door de oorlog gevlucht uit andere delen van het land. Veel van hen wonen in tentenkampen. Volgens Human Rights Watch is 75 procent van de bevolking van Idlib afhankelijk van noodhulp.

Langzaam uithongeren

Bab al-Hawa is de laatste grensovergang waarmee de VN toegang hebben tot Idlib zonder direct met de Syrische president Bashar al-Assad te moeten onderhandelen. Rusland – een trouwe bondgenoot van Assad – zegt zijn veto in te gaan zetten omdat het vindt dat het gebruik van deze grensovergang een schending is van de soevereiniteit van Syrië. De hulpgoederen kunnen beter via Syrië zelf naar Idlib vervoerd worden, vindt de Russische buitenlandminister Sergei Lavrov. Dit zou betekenen dat de hulpgoederen eerst aan het Syrische regime overhandigd moeten worden, dat dan verantwoordelijk zou zijn voor de distributie.

Maar gevreesd wordt dat als Assad de controle krijgt over de toevoer van hulpmiddelen aan de provincie, hij dit als drukmiddel zal gebruiken om de bevolking en de strijdgroepen die er de controle uitoefenen uit te hongeren. De afgelopen weken hebben Syrische regeringstroepen de luchtaanvallen op Idlib opgevoerd; een tactiek van uithongeren zou Assad verder kunnen helpen in een poging de noordwestelijke verzetshaard in te nemen.

Pionnen

De potentiële sluiting van Bab al-Hawa valt samen met een groeiende behoefte aan noodhulp voor deze enclave, dit tot wanhoop van veel hulporganisaties. Volgens de VN is het aantal inwoners van Idlib dat afhankelijk is van hulpmiddelen het afgelopen jaar met twintig procent gestegen naar 3,4 miljoen mensen. “We willen niet dat deze mensen pionnen worden in een politiek spel”, stelt Mark Cutts, de VN-coördinator voor noodhulp in Syrië. “Het is echt schandelijk dat het nu gaat over het beperken van toegang terwijl de operatie juist zou moeten worden opgeschaald.”

Als de hulpgoederen straks onder toezicht van het Syrische regime naar Idlib vervoerd moeten worden is het de vraag hoeveel landen nog zullen bijdragen aan de noodhulp. De Franse ambassadeur bij de VN, Nicolas De Riviére, waarschuwt dat in dit geval de westerse landen de geldkraan zullen dichtdraaien. Zeker 92 procent van de humanitaire hulp voor Syrië wordt door hen gefinancierd.

Ook al wordt de humanitaire hulp toch voortgezet onder auspiciën van Assad, dan nog zal er via deze binnenlandse route veel minder vervoerd kunnen worden, stellen verschillende mensenrechtenorganisaties, waardoor Idlib alsnog met een tekort zit. Linda Thomas-Greenfield, de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, hamerde er dinsdag op een persconferentie op dat de gevolgen van het sluiten van Bab al-Hawa alleen maar wreed kunnen zijn. “Ik denk dat de repercussies overduidelijk zijn - mensen zullen doodgaan van de honger.”

Lees ook:

Humanitaire hulp aan Syrië kan nog maar over één grensovergang

Hulporganisaties maken zich grote zorgen over het sluiten van grensovergangen naar Idlib.

De wereld is Idlib vergeten

Veel westerse humanitaire hulp aan Idlib viel stil toen de Syrische provincie in handen viel van jihadisten. Miljoenen burgers zijn daar het slachtoffer van.