Griekse regeringspartij wint verkiezingen

De centrumrechtse partij Nieuwe Democratie van de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis heeft tussen de 38 en 42 procent van de stemmen gehaald. Zijn rivaal, ex-premier Alexis Tsipras van het linkse Syriza, moet het volgens die prognoses doen met maximaal 28 procent. Het verschil tussen de twee zou daarmee groter zijn dan de 7 procent die vooraf gepeild werd.

Griekse media spreken van een ‘aardbeving’. Enkele kleine partijen hebben tegen de verwachting in niet de kiesdrempel van 3 procent gehaald. Maar liefst 15 procent van de Grieken lijkt gestemd te hebben op partijen die de kiesdrempel net niet halen. Deze stemmen worden verdeeld over de andere partijen. Mitsotakis zou zo op 145 zetels komen – zes zetels minder dan de absolute meerderheid in het parlement.

Desondanks is het bij deze uitslag vrijwel zeker dat de Grieken over enkele weken opnieuw naar de stembus gaan. Mitsotakis krijgt volgens de Griekse kieswet drie dagen de tijd om een regering te vormen. Maar de verwachting is dat hij de handdoek meteen in de ring gooit, want bij de vólgende verkiezingen zal een nieuwe kieswet gelden, die aan de grootste partij een bonus van 50 zetels van de in totaal te vergeven 300 parlementszetels toebedeelt.

‘We willen alleen regeren’

Voor de verkiezingen van zondag was die regeling juist afgeschaft. Mitsotakis heeft steeds gezegd dat het voor de stabiliteit van het land beter is als zijn partij alleen regeert. Als hij bij nieuwe verkiezingen, die volgens Griekse media al ingepland zijn op 25 juni, dezelfde uitslag haalt als de exit-polls zondag voorspelden, dan komt hij met de bonus ruim aan de absolute meerderheid.

“We hebben altijd gezegd dat we alleen willen regeren omdat dat stabiliteit en vooruitgang garandeert. Dus hebben we het recht om dat de Griekse bevolking voor te leggen bij de volgende verkiezingen”, reageerde de minister van openbare orde Takis Theodorikakos vlak na het bekend worden van de exitpolls.

Als Mitsotakis inderdaad weigert een regering te vormen, krijgt de grootste oppositiepartij Syriza drie dagen de tijd om een coalitie te smeden. Bij deze uitslag is dat vrijwel onmogelijk. Voor partijleider Alexis ­Tsipras zijn de druiven erg zuur. Het lijkt erop dat het resultaat na vier jaar oppositie, waarin de regering zeker het laatste jaar geplaagd werd door schandalen, slechter is dan bij de vorige verkiezingen.

De Grieken lijken geloof te hechten aan Mitsotakis’ verhaal van stabiliteit en vooruitgang, waarbij hij de Grieken in de campagne voorhield dat met Tsipras ook de chaos en angst uit de tijd van de financiële crisis zou terugkeren. Ook een hard migratiebeleid was een van zijn strijdpunten.

Nieuw bewijs voor pushbacks

Op dat gebied kwam The New York Times dit weekend met een nieuwe onthulling. De krant publiceerde beelden die duidelijk tonen hoe een boot van de Griekse kustwacht een groep migranten van het eiland Lesbos haalt, en op open zee op een onbestuurbaar vlot zet. Onder hen bevonden zich ook kinderen en een baby. Eerder journalistiek werk en talloze getuigenissen toonden al eerder deze zogeheten pushbacks aan, die indruisen tegen Grieks en internationaal recht.

Desondanks ontkent Mitsotakis tot nu toe de kwestie zo veel mogelijk, en ontkent hij dat Griekenland zich eraan schuldig maakt. Ook nu voor het eerst het logo van de Griekse kustwacht in beeld is, houdt hij zich stil. De Europese Commissie gaat Athene om opheldering vragen.

Lees ook:

Zo werkt politiek in Griekenland: verkiezingen als generale repetitie

De rechtse partij van premier Mitsotakis ligt op koers om de verkiezingen van zondag te winnen. Maar waarschijnlijk zal hij nieuwe verkiezingen forceren, om nog meer zetels binnen te halen.