Griekenland furieus over Turks bodemonderzoek

De verhouding tussen Turkije en Griekenland is verder op scherp komen te staan, nu Ankara heeft aangekondigd bodemonderzoek te gaan doen in de buurt van het Griekse eiland Kastellorizo. Athene zegt dat Turkije daartoe het recht niet heeft omdat de zeebodem rondom het eiland Grieks zou zijn, maar Ankara betwist dat.

Kastellorizo is een piepklein, maar bewoond eiland ruim 120 kilometer ten oosten van Rhodos. Het ligt op nog geen vier kilometer van de Turkse stad Kas, en nog dichter bij de Turkse kust. Dinsdag maakte Turkije bekend in de wateren ten zuiden en oosten ervan bodemonderzoek te willen doen, met het oog op mogelijke toekomstige gaswinning. “Het argument dat een eiland van tien vierkante kilometer, op slechts twee kilometer van Anatolië en 580 kilometer van het Griekse vasteland, een continentaal plat van 40.000 vierkante kilometer zou opleveren, is niet rationeel en ook niet in lijn met internationale wetgeving”, stelt de Turkse regering in een verklaring.

Griekenland spreekt echter van een ontoelaatbare provocatie en illegaal gedrag, en meent het internationale zeerecht aan zijn kant te hebben. “De aankondiging onderstreept Turkijes volharding in het schenden van internationaal recht, en de regels omtrent goed nabuurschap en de dringende verzoeken van de Europese Unie”, aldus Athene.

Patstelling

De patstelling zorgt ervoor dat de spanningen verder oplopen tussen de twee Navo-lidstaten die van oudsher een moeizame verhouding met elkaar hebben. Ook de omvorming van de Ayasofya in Istanbul van een museum tot een moskee treft de Grieken diep. Terwijl daar vrijdagmiddag voor het eerst weer een gebed plaatsvond, luidden in Griekenland kerkklokken als teken van rouw. De Grieken beschuldigen Turkije er verder van vluchtelingen ongehinderd de land- of zeegrens over te zetten, of ze zelfs een handje te helpen. Ankara wijst juist met de beschuldigende vinger naar Athene, dat migranten illegaal weer terugstuurt.

En dan is er nog het dispuut over waar de zeegrens precies loopt, betwist Turks zeebodemonderzoek bij Cyprus en de voortdurende schendingen van het Griekse luchtruim door Turkse straaljagers. Het lijken soms niet meer dan pesterijen, maar in 1996 kwam het bijna tot een oorlog met als inzet het eigendom van een rots. Bemiddeling door de Verenigde Staten voorkwam ternauwernood een gewapend conflict.

De situatie is kennelijk zo urgent dat bondskanselier Merkel van huidig EU-voorzitter Duitsland eerder deze week belde met de Turkse president Erdogan en de Griekse premier Mitsotakis met de bedoeling druk van de ketel te halen. De Franse president heeft zijn steun betuigd aan Griekenland via een facebookpost in het Grieks. “Ik wil nogmaals Frankrijks volledige solidariteit met Cyprus en Griekenland betuigen tegen de schending door Turkije van hun soevereine rechten.” Ook de Europese Commissie en de Verenigde Staten kiezen de kant van Griekenland, en veroordelen de Turkse onderzoeksmissie.

Het schip dat die moet uitvoeren, ligt intussen nog in de haven van Antalya, maar de Turkse regering verzekert dat het tot 2 augustus zijn onderzoek kan uitvoeren. De veiligheidsadviseur van de Griekse premier Mitsotakis zei vrijdagmiddag dat er vooral dankzij de bemiddeling van Merkel sprake is van ‘enige de-escalatie’, maar dat de regering waakzaam blijft.

Lees ook:

Griekenland stuurt asielzoekers stiekem terug naar Turkije

Griekenland zet asielzoekers gedwongen de grens over naar Turkije, ook mensen die al weken of zelfs maanden in het land verblijven. Daarmee overtreedt de Griekse overheid internationale verdragen zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.