Georgiërs protesteren massaal tegen ‘Russische wet’: ‘Onze toekomst ligt in Europa’

Duizenden Georgiërs gingen woensdag opnieuw de straat op om te protesteren tegen de invoering van een ‘Russische’ wet die ngo’s en mediaorganisaties onder vuur neemt. ‘Ik weiger toe te kijken hoe deze regering onze toekomst om zeep helpt.’

Ze is goed voorbereid vandaag, en dat is nodig ook, vertelt Anni Kakauridze. De twintiger staat met een groep vrienden voor het parlementsgebouw in de Georgische hoofdstad Tbilisi. Daar zijn woensdag duizenden mensen samengekomen om voor de tweede dag op rij te demonstreren tegen een wetsvoorstel over de invoering van een zogeheten ‘buitenlandse-agentwet’.

“Gisteren stonden we hier ook en toen liep het helemaal uit de hand. We stonden vreedzaam te demonstreren en toen greep de politie uit het niets in. Ze spoten pepperspray in mijn ogen. Daarom heb ik deze nu op mijn hoofd”, zegt ze terwijl ze op het harde plastic van het spatmasker voor haar gezicht tikt.

Kakauridze is zeker niet de enige die voorzorgsmaatregelen heeft genomen. In de menigte lopen honderden mensen met spatmaskers, mondkapjes en brommerhelmen. Een enkeling draagt zelfs een gasmasker in anticipatie op gewelddadig optreden van de oproerpolitie, die dinsdag naast pepperspray ook waterkanonnen en traangas inzette om de demonstranten uit elkaar te drijven. Want dat het deze avond wederom tot buitensporig ingrijpen komt van de autoriteiten, daar twijfelt eigenlijk niemand aan.

‘We laten ons niet bang maken’

“Kijk ze staan daar langs de zijkant”, wijst de 38-jarige Sjota Sjermadini naar de hordes agenten die rondom het parlementsgebouw staan. “Die gaan straks weer helemaal los, dat weet ik zeker. Maar we laten ons niet bang maken. Onze waarden en principes zijn veel te belangrijk, dus angstig thuisblijven is geen optie.”

Want die waarden liggen onder vuur, volgens de demonstranten die massaal met Georgische en Europese vlaggen zwaaien en protestborden omhooghouden met teksten als ‘geen Russische wet’, ‘niet terug naar de Sovjet-Unie’ en ‘handen af van mijn toekomst’.

De toekomst is volgens de demonstranten in gevaar, nu de ‘buitenlandse-agentwet’ dinsdag tijdens een eerste lezing in het parlement met 76 stemmen voor en 13 tegen werd aangenomen. Zodra het plan na de tweede en derde lezing definitief doorgang vindt, moeten alle ngo’s, mediaorganisaties en individuen die 20 procent of meer van hun financiering uit het buitenland ontvangen zich gedwongen registreren als ‘agenten onder buitenlandse invloed’.

Hoge boetes of gevangenisstraf

De term ‘buitenlands agent’ heeft een bijzonder slechte connotatie en roept bij veel Georgiërs de herinnering aan het Sovjettijdperk op, toen het brandmerk synoniem was aan een landverrader. Daarnaast moeten toekomstige buitenlandse agenten onder de voorwaarden van het wetsvoorstel hun inkomsten aangeven en verantwoorden. Anders volgen hoge boetes, of mogelijk zelfs een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar.

Hoewel regeringspartij Georgische Droom meent dat de wet enkel dient om de transparantie over invloeden van buitenaf te vergroten, zien de demonstranten de hand van het Kremlin in de wet. De introductie van eenzelfde soort buitenlandse-agentwet in Rusland in 2012 bleek achteraf een van de belangrijkste instrumenten van het Kremlin om elke vorm van oppositie het zwijgen op te leggen en de vrijheid van meningsuiting te knevelen.

Eenzelfde scenario vrezen de demonstranten daarom in Georgië. “Deze wet is de enige manier voor de huidige regering om in het zadel te blijven”, zegt Sjermadini. “Op deze manier kunnen ze alle kritiek en dissidente stemmen in de kiem smoren en de macht behouden. Daarom grepen ze gisteren ook zo hard in. Deze wet is cruciaal voor hun machtspolitiek.”

‘De krankzinnige regering heeft banden met Rusland’

Het zijn woorden waar Lejla Jaboegasjvili het roerend mee eens is. De veertiger zwaait pal voor het parlement onvermoeibaar met een Europese vlag en zingt samen met haar 67-jarige moeder uit volle borst het Georgische volkslied mee voordat ze haar woede over de autoriteiten ventileert.

“De krankzinnige regering heeft banden met Rusland en de oprichter van de regeringspartij Bidzina Ivanisjvili is bevriend met Poetin. Hij heeft financiële belangen in Rusland”, roept ze. “Het Kremlin gebruikt hem als marionet om invloed in ons land te behouden, zoals het in alle ex-Sovjetrepublieken probeert. Deze wet komt uit hun gezamenlijke koker.”

Ook twintiger Kakauridze, die even haar spatscherm heeft afgezet om mee te doen aan een striemend fluitconcert, meent dat de huidige regering aan de leiband van Moskou loopt. “We staan hier voor onze toekomst en die toekomst ligt niet in Rusland, maar in Europa. Maar door deze godvergeten regering hangt die toekomst nu aan een zijden draadje.”

Daarmee herhaalt ze min of meer de woorden van EU-buitenlandchef Josep Borrell, die deze week sprak van een ‘zeer slechte ontwikkeling’ voor de Georgische democratie, en zei dat de wet de banden tussen Tbilisi en Brussel geen goed zal doen. In oktober oordeelt de Europese Commissie of Georgië de kandidaatstatus krijgt voor het machtsblok, maar zodra deze wet erdoorheen komt, kan die ambitie wat Brussel betreft bij het oud vuil.

“Daarom moeten we blijven demonstreren. Ook al gebruiken ze straks weer geweld ”, besluit Kakauridze met een onverschrokken blik in haar ogen, die dwars door haar spatscherm heen lijkt te snijden. “Gisteren heb ik al tegen mijn eigen politiemensen gevochten, en ik ben bereid dat weer te doen. Ik weiger toe te kijken hoe deze regering onze toekomst om zeep helpt. Georgië is Europa”.

Lees ook:

Georgiërs vrezen wetsvoorstel over ‘buitenlandse agenten’

In Georgië is ophef ontstaan over een voorstel voor een ‘buitenlandse-agentwet’. Critici spreken van een ‘Russische wet’ en vrezen de beteugeling van ngo’s en de vrije pers.