Geld verdienen met het schrijven van scripties voor westerse studenten? In Kenia gebeurt het

Het is een feestdag voor Elisabeth Sila. De 23-jarige studente maatschappelijke gezondheidszorg is net afgestudeerd en wordt omringd door haar familie, na de diploma-uitreiking aan de Katholieke Universiteit in Nairobi. Ze scoorde de hoogste cijfers van haar studiejaar, en haar zoontje heeft de daarvoor verleende medaille om zijn nek hangen.

Sila twijfelt nog of ze een masters gaat doen of een baan gaat zoeken. Op het internet worden mensen in haar vakgebied gevraagd, maar ze weet niet of ze zonder de juiste contacten een kans heeft. In een land waar grote werkloosheid heerst, vooral onder mensen tot 30 jaar (driekwart van de bevolking), zijn de vooruitzichten vrij somber, zelfs voor een excellente student als Sila.

Schrijver incasseren in een goede maand wel 1800 euro

Er lonkt een ander verdienmodel: in Kenia kan je als afgestudeerd academicus geld verdienen met het schrijven van academisch werk voor Engelstalige studenten elders in de (westerse) wereld. Veel geld. Schrijvers incasseren in een goede maand tot wel 1800 euro, terwijl het gemiddelde landelijke inkomen slechts 1500 euro per jaar is. Sila begrijpt de aantrekkingskracht: “Ik kan me goed voorstellen dat afgestudeerden die niet aan het werk komen, geld gaan verdienen met het schrijven van scripties en proefwerken. Je hebt geld nodig om te overleven.”

Ingewikkeld is het niet om je op dit dubieuze pad te begeven. Er bestaan diverse Keniaanse facebookpagina’s zoals ‘Online academic writers’ en ‘Freelance writing jobs’ waar academische schrijvers zich aanbieden of worden gezocht.

De sector heeft inmiddels een flinke omvang

Nauwkeurige cijfers over schrijvers en klanten ontbreken omdat het zich allemaal in het geheim afspeelt. Maar dat de sector een flinke omvang heeft, weet Thomas Lancaster van het Imperial College in Londen zeker. Hij is gespecialiseerd in academische integriteit en concludeerde na onderzoek naar academisch bedriegen: “De industrie is wereldwijd honderden miljoenen Britse ponden waard en alleen al in Groot-Brittannië tientallen miljoenen. Kenia is het land waar het meeste van dit soort werk vandaan komt.”

Studente Sila weet er alles van, want ze liet zich al eens door het geld verleiden. “Het contact verliep online via een bemiddelaar. Ik had zelfs geen idee aan welke universiteit iemand studeerde.” Ze liet zich inhuren voor het geven van bijles – dacht ze. Ze hielp onder meer met biologie en rechten, tot ze verzoeken kreeg voor het schrijven van hele scripties. Toen begon het te knagen. “Het betaalde echt goed, maar ik heb het bij drie keer gelaten. Ik wil best helpen, maar een heel werk inleveren dat iemand misschien een 10 oplevert die daar niets voor heeft gedaan, dat ging wat mij betreft te ver.”

Een jonge ingenieur: Heeft niets te maken met fraude

Een jonge Keniaanse ingenieur die geen werk kon vinden, bemiddelt tegen betaling tussen schrijvers in Kenia en klanten in onder meer de VS, Groot-Brittannië en Australië. Hij heeft minder scrupules. “Het is een manier om iets te doen tegen de werkloosheidscrisis in dit land”, vertelt de man die anoniem wil blijven om zijn bemiddelingswerk niet in gevaar te brengen.

Hoeveel keren hij in de afgelopen twee jaar klanten met schrijvers in contact heeft gebracht, wil hij niet zeggen. Hij vindt dat wat hij doet niets met fraude te maken heeft. “Onze schrijvers zorgen voor de basis van een scriptie of proefschrift, waarmee de koper in het buitenland verder kan gaan. Wat zij er verder mee doen is hun zaak.”

Buitenlandse universiteiten zijn minder te spreken over het fenomeen. Zij hebben de Amerikaanse online-betalingsgigant Paypal zo ver gekregen dat die geen betalingen meer verwerkt voor de bemiddelingsbureaus. De Keniaanse ingenieur is daar niet van onder de indruk. “Er zijn zoveel manieren om geld over te maken. We zijn niet afhankelijk van PayPal.” Universiteiten zinnen nu op andere maatregelen. Zo heeft het bedrijf Turnitin in de VS software ontwikkeld die het makkelijker moet maken om plagiaat te ontdekken. Daarvoor worden woordgebruik en zinsopbouw van verschillende werken van een student met elkaar vergeleken.

‘Straks zijn diploma's en universitaire graden niets meer waard’

Tricia Bertram Gallant, een Amerikaanse onderwijsdeskundige en expert op het gebied van spieken, maakt zich er grote zorgen over. Academische fraude is heel oud, weet ze, maar zij ziet alle tekenen dat de bedriegerij de laatste jaren snel is toegenomen. “Als we geen drastische maatregelen nemen, zijn diploma’s en universitaire graden straks niets meer waard.”

De oplossing moet in eerste instantie worden gezocht binnen de universiteiten, vindt zij. Maar er is volgens haar meer nodig. Ze doet op haar meeste recente blog een stoutmoedig voorstel. “Misschien moeten de landen die getroffen worden door dit soort scriptiefraude dreigen om ontwikkelingshulp aan Kenia te staken.”

De naam van de ingenieur die bemiddelt tussen Keniaanse scriptieschrijvers en opdrachtgevers is bekend bij de hoofdredactie van Trouw.

Lees ook:

Een basisinkomen van 20 euro maakt in Kenia een groot verschil

Op het platteland van Kenia is een experiment aan de gang waarin alle volwassenen twintig euro per maand krijgen. ‘De mensen zijn vriendelijker en hulpvaardiger’.