De Peruaanse president Pedro Castillo is afgezet, nadat hij zelf probeerde het parlement naar huis te sturen. De inwoners van Lima weten niet wat er nu gebeurt.
Verveeld kijkt schoenenmaker Enrique Vallejo vanuit zijn winkeltje naar het regeringspaleis in Lima. “Niet één schoen is er vandaag over de toonbank gegaan”, zegt de grijsharige man woensdag, terwijl in het achterkamertje het opgewonden gepraat van het nieuws klinkt. “Het restaurant van de buren sloot vanmiddag al. Er was toch niemand.”
Vallejo’s winkel vol glimmende, leren herenschoenen ligt in het gebied van de Peruaanse hoofdstad dat sinds de ochtend enkel bereikbaar is voor pers, politie en parlementsleden. Nadat president Pedro Castillo in een toespraak bekendmaakte dat hij het parlement ontbond, kwam het parlement bijeen en stemde hem weg.
Vallejo, die op dat moment onderweg naar zijn winkel was, vertelt: “Overal liepen ministers. Mensen schreeuwden naar elkaar en was veel commotie.” Totdat het centrum volstroomde met gewapende agenten. Het plein Plaza de Armas en alle aangrenzende straten werden afgesloten. Vanaf toen was het griezelig stil in de straten van Lima.
Einde van presidentschap
“We begrijpen er niets van”, zegt politiek verslaggeefster Karen Santillan, die met haar camera gericht op de achteringang van het regeringspaleis klaar zit voor wat er komen gaat. “Oorspronkelijk zou er vanmiddag een debat zijn over de corruptieschandalen van de president, maar zijn eigen partijleden hadden gezegd hem te blijven steunen. Waarom werd hij ineens zo wanhopig dat hij het parlement ontbond, met als gevolg zijn eigen afzetting?”
Vergezeld door zo’n twintig journalisten legt ze urenlang vast welke personen er het paleis, dat ook de woning van de president is, binnentreden. In de ochtend zag ze de ex-president met zijn vrouw door de zwarte, sierlijke hekken. “Ze droegen tassen en dozen en snelden naar een auto. Het gerucht is dat ze naar Mexico wilden vluchten”, zegt Santillan.
Maar het mocht niet baten voor Castillo, even verderop kwam hij vast te zitten in het drukke verkeer van Lima. De politie arresteerde hem en zo eindigde zestien maanden presidentschap van de man die daarvoor leraar was op het platteland.
Handgemeen
Niet iedereen is blij met deze afloop. Bij het parlementsgebouw klinken protestgeluiden. In toom gehouden door drie rijen politiemensen met schilden, staan twee groepen demonstranten tegen elkaar te schreeuwen, toeteren en fluiten. De ene kant vóór de ex-president, de andere tegen. ‘Nee tegen een corrupt parlement’, staat er op een spandoek van de voorstanders. Ook kinderen doen mee. Eén vrouw brult het hardst, staand op een bankje terwijl ze wild met haar armen zwaait: ‘Basura! Het parlement is afval!”
Eerder op de dag was er op de Avenida Abancay een handgemeen tussen de politie en Castillo-fans, nu blijft het bij verbaal geweld. Toch is de sfeer gespannen, ook in de lege straten met gesloten deuren. De meeste mensen blijven binnen, geschokt en boos door Castillo’s plotse staatsgreep. Buiten word je op iedere hoek gestopt door agenten met robuuste geweren en gasmaskers bungelend aan hun riem.
Schoenmaker Vallejo is vooral opgelucht. “Gelukkig heeft het leger zich tegen de onconstitutionele acties van Castillo uitgesproken. Anders was het hem misschien wel gelukt om deze zelfcoup te plegen”, denkt hij.
Vallejo heeft goede hoop voor de komende tijd, met de eerste vrouwelijke president van Peru, Dina Boluarte, aan de macht. Vanuit zijn familiebedrijfje dat sinds 1938 naast het Regeringspaleis schoenen maakt, hebben ze al veel presidenten zien komen en gaan. “Sommigen kwamen zelfs hier hun schoenen kopen. Maar Castillo niet.”
Dina Boluarte
Wie is Dina Boluarte? Dat meerdere journalistieke profielen over de nieuwe president van Peru die naam dragen, geeft wel aan dat ze, net als haar afgezette voorganger Pedro Castillo, een relatief onbekende figuur is. Ze is een advocate die in 2021 als vicepresident van Castillo de verkiezingen nipt won, en verder weinig politieke functies bekleed heeft. Nu is ze de eerste vrouwelijke president van het land.
De vervolgvraag − kan zij het land dan eindelijk stabiliteit brengen? − is moeilijk te beantwoorden. Pedro Castillo toonde zich de afgelopen tijd een bijzonder chaotisch leider, die in zijn eerste jaar gemiddeld iedere zes dagen een minister ontsloeg. Dat iedere president van Peru het lastig heeft, blijkt wel uit het feit dat Boluarte de zesde president is in zes jaar.
Het land snakt naar rust, en dus werd de linkse Boluarte door het in meerderheid rechtse parlement snel beëdigd. Maar of de tolerantie voor Boluarte lang aanhoudt, mag je je afvragen. Op de steun van de partij waarmee ze de verkiezingen won, het marxistische Perú Libre, kan ze alvast niet meer rekenen. Nadat ze eerder dit jaar verklaarde dat ze eigenlijk nooit in de partijideologie geloofd had, werd ze als ‘verrader’ geroyeerd. Nu moet ze dus als onafhankelijke politica weten te overleven in de slangenkuil van de Peruaanse politiek.
Lees ook:
President Peru na afzetting aangehouden wegens ‘rebellie’
De president van Peru, Pedro Castillo, is aangehouden en door justitie beschuldigd van ‘rebellie’. Castillo’s plaatsvervangster Dina Boluarte is inmiddels beëdigd als opvolger.
