Geen moderne fratsen in de Notre-Dame: ’s werelds beroemdste kerk wordt precies zo herbouwd als hij was

De Notre-Dame in Parijs, die in 2019 door brand zwaar beschadigd raakte, krijgt geen nieuwe spits of eigentijdse glas-in-loodramen: de kathedraal in Parijs wordt herbouwd zoals hij was.

Emmanuel Macron was er een groot voorstander van. Kort na de brand in april vorig jaar die de Notre-Dame bijna verwoestte, liet hij weten dat een ‘krachtig eigentijds gebaar’ de restauratie van de Notre-Dame moest bekronen. De door de vlammen verzwolgen torenspits zou vervangen kunnen worden door een exemplaar van bijvoorbeeld staal of zelfs glas, opperde het staatshoofd.

Maar de tegenstand bleek groot. Zo groot, dat het van een nieuwe ronde in de strijd tussen klassieken en modernen nooit gekomen is. In juli moest Macron zich er bij neerleggen: ’s werelds beroemdste kerk wordt precies zo herbouwd zoals hij was. Dat wil zeggen met inachtneming van de vele ingrepen die in de negentiende eeuw werden bedacht door Eugène Viollet-le-Duc, de bouwmeester die ook de spits ontwierp.

De discussie leek gesloten. Tot Michel Aupetit, aartsbisschop van Parijs, hardop nadacht over enkele nieuwe glas-in-loodramen. Die zouden een paar donkere kapellen die gesloten waren voor de brand een heel ander aanzien geven. Voor de kathedraal van Reims maakte Marc Chagall in de jaren zeventig van de vorige eeuw ramen die gelden als zeer geslaagd. Dus waarom niet? Behalve ramen stonden ook nieuwe banken op het verlanglijstje van een comité dat Aupetit voor de inrichting heeft opgericht. En lichtinstallaties die bijbelteksten projecteren op de vloer en muren.

‘Psychedelisch lichtjesparcours’

Erfgoedkenners namen de plannen direct onder vuur. ‘Monseigneur Aupetit, heb meelijden met de Notre-Dame’ schreef de literator Jean-Marie Rouart in een vlammend stuk in de conservatieve krant Le Figaro. De kunstcriticus Didier Rykner wees erop dat de fondsen die zijn geworven absoluut niet bedoeld zijn voor designerbanken en een ‘psychedelisch lichtjesparcours’. “Een gotische kathedraal is een geheel met specifieke architectuur, je hebt te dealen met de geschiedenis. Het is te hopen dat de minister van cultuur haar veto uitspreekt over deze plannen van het bisdom.”

De smeekbeden van Rouart en Rykner werden in recordtijd gehoord. Minister van cultuur Roselyne Bachelot, op werkbezoek in de kerk die sinds kort veilig is verklaard, zei dat het feest niet doorgaat. Voor nieuwe ramen zouden geschilderde sculpturen van Viollet-le-Duc – het trompe l’oeilprincipe zorgt hier voor een net-echteffect – moeten wijken. “De ramen van Chagall vervingen kapotte exemplaren”, legde de bewindsvrouw uit. “Wij gaan geen werk vernietigen, dat mag ook niet eens volgens internationale afspraken.”

Bachelot heeft het laatste woord, want de Notre-Dame is sinds de Franse Revolutie in 1789 eigendom van de Franse staat. Maar de overheid gaat niet over het meubilair. Aupetit kan dus blijven hopen.

Lees ook:

Twee kenners duiken in de geschiedenis van de Notre Dame: de een degelijk, de ander braaf

Een jaar na de verwoestende brand bewandelen twee boeken over de Notre-Dame dezelfde historische paden. De kathedraal kwam er ook in het verleden steeds weer bovenop.

Eerste kerkdienst in Notre Dame sinds brand

In de Notre Dame in Parijs wordt vrijdag de eerste dienst gehouden sinds de brand op 15 april vorig jaar de kathedraal grotendeels verwoestte.