Franse onderwijsminister richt vizier op woke-ideologie, universiteiten reageren geschokt

De Franse regering wil het politieke activisme op de universiteit in kaart brengen. Een ongebruikelijk initiatief, maar volgens minister van hoger onderwijs Frédérique Vidal is er alle reden toe.

Als voorbeeld noemde de bewindsvrouw antikapitalistische intellectuelen die het goed kunnen vinden met islamisten, aanhangers van de politieke islam. De minister heeft daarbij ook de zogenoemde dekoloniale theorie en het intersectionele feminisme in het vizier. Concepten uit deze laatste disciplines als wit privilege, systemisch racisme en islamofobie vreten de samenleving aan, zei Vidal zelfs.

Universiteitsbestuurders reageerden geschokt op de uitlatingen van Vidal. ‘Borrelpraat’, oordeelde hun belangenorganisatie, de CPU. Jean Chambaz, de rector magnificus van de Parijse Sorbonne, stelde dat president Emmanuel Macron alleen electorale redenen heeft om Vidal erop uit te sturen. Een aanval op de uit de VS overgewaaide nieuwlichterij, die bekendstaat als de woke-ideologie, zou goed passen bij de rechtsere koers die het staatshoofd de laatste tijd volgt. “Als we niet oppassen staat de academische vrijheid op het spel en dreigen we af te dalen naar het niveau van Polen en Hongarije.”

Zeshonderd academici ondertekenden een open brief in de krant Le Monde die vraagt om het vertrek van Vidal. Maar de bewindsvrouw krijgt ook veel bijval. Van het onlangs opgerichte Observatorium voor dekolonialisme bijvoorbeeld, een groep van zo’n honderd onderzoekers en docenten. Dit gezelschap meent dat de universiteit juist wordt bedreigd door collega’s die overal seksisme en racisme ontwaren, die andersdenkenden intimideren en het zwijgen proberen op te leggen. Zo werd aan de Sorbonne een optreden afgeblazen van de filosofe Sylviane Agacinski, die zou uitleggen waarom zij tegen het draagmoederschap is.

Schijn van wetenschappelijkheid

Het observatorium wil actie voor het te laat is. “Het probleem is dat de universiteit deze stromingen de schijn van wetenschappelijkheid verleent en dat die status wordt ingezet om de samenleving te ondermijnen”, waarschuwt een van de leden, de filosoof Jean-François Braunstein. “Toekomstige leraren in het voortgezet onderwijs leren dat de jeugd in achterstandswijken systematisch wordt gediscrimineerd en in feite nog steeds ‘gekoloniseerd’ is. Zij zullen hun leerlingen aanmoedigen om zich slachtoffer te voelen, met alle gevolgen van dien.”

De vraag of er van staatswege een rapport moet komen, verdeelt het observatorium. Braunstein is voor, maar de letterkundige Hubert Heckman vreest dat dat de woke-gemeenschap de inventarisatie zal uitleggen als een heksenjacht. Het alternatief is dat de universiteiten zelf scherper gaan waken over de normen waar onderzoek aan moet voldoen, denkt hij. “Men is nu erg met management bezig, er is geen aandacht voor de inhoud.”

Vidal, die carrière maakte als biochemicus, nam zondag gas terug. Maar ze zal haar plan hoe dan ook doorzetten. “Laten we dit onderwerp rationeel benaderen, een ander op een rij zetten. Ik wil vooral weten of onderzoekers in hun vrijheid worden beknot, want wij moeten het pluralisme beschermen.”

Lees ook:

Studenten in Lille hielden een ‘appartathon’ en ja hoor: ze kregen corona

Studenten vormen op veel plekken in Europa een nieuwe besmettingshaard. In Frankrijk begonnen ze het collegejaar met frisse moed, maar een groot deel zit na een paar weken alweer noodgedwongen thuis.