Fabrieksbouw op historisch eiland bedreigt een miljoen Aboriginal-grottekeningen

In de rotsformaties en grotten op het Australische schiereiland Burrup zijn meer dan een miljoen historische kunstwerken te vinden. Het zijn tekeningen van Aboriginals, waarvan sommige zo’n 40.000 jaar oud zijn. Ze worden bedreigd door de industriële ontwikkeling van het gebied.

De actiegroep ‘Save Our Song­lines’ eist dat er geen nieuwe fabrieken meer worden gebouwd, zoals nu wel in de planning staat. Op het schiereiland moet onder meer een gasoverslag komen. Bovendien is het de bedoeling dat er een kunstmestfabriek en een ureum-fabriek worden gebouwd (ureum wordt gebruikt in huidverzorgingsproducten). Het gaat in beide gevallen om enorme investeringen. De bouw van de fabrieken is goedgekeurd door de ‘traditionele eigenaar’ van het gebied, de Murujuga Aboriginal Corporation, waarin vijf inheemse volken uit de regio zijn vertegenwoordigd.

Maar volgens Save Our Song­lines staat een en ander haaks op de aanvraag voor wereld­erfgoedstatus bij Unesco, die de Australische regering vorige maand deed voor het Murujuga-nationale park op het schiereiland – de plek waar de rotsformaties met oude tekeningen zijn gevonden. Raelene Cooper van de organisatie wil daarom dat er een onderzoek komt naar de impact van de industrialisatie in Burrup op het rotsgebied en op de historische kunst die daar aanwezig is. De regering heeft inmiddels een onafhankelijke onderzoeker aangesteld om naar de effecten te kijken.

Opgeblazen grotten

Aanleiding voor het protest is de eerdere vernietiging van een belangrijke erfgoedlocatie van de Aboriginals door het mijnbouwbedrijf Rio Tinto. Op zoek naar ijzererts blies die in 2020 de Juukan Gorge-grotten op, een paar honderd kilometer ten zuidoosten van Burrup. Die grotten waren 46.000 jaar geleden al in gebruik; beroemde tekeningen verdwenen bij de explosie. Verder archeologisch onderzoek naar deze historische site werd onmogelijk.

Aan de hand van eerder DNA-onderzoek aan beenderen in de grotten is vastgesteld dat in Juukan voorouders leefden van twee inheemse volken die nog steeds in het gebied wonen: de Kurrama en Pinikura. Zij waren diep geraakt door het bruut vernietigen van hun heilige plek.

Rio Tinto was diverse keren gewaarschuwd, maar het mijnbouwbedrijf toonde zich niet gevoelig.

Uiteindelijk traden de CEO en twee andere directieleden af en volgde er een zestien maanden durend parlementair onderzoek. De conclusie was dat cultureel erfgoed in Australië onvoldoende wordt beschermd.

De regering werkt nu aan een wet om de bescherming van heilige sites van Aboriginals en hun kunstwerken beter te regelen. De actiegroep Save Our Songlines kan het een met het ander niet goed rijmen. Een betere wettelijke bescherming en het aanvragen van de werelderfgoedstatus gaan volgens de inheemse actievoeders niet samen met nog meer industrie op het schiereiland Burrup.

Lees ook:

Schaamte bij mijnbouwbedrijf: de helft van de werknemers wordt lastiggevallen of gepest.

In mei 2020 verwoestte Rio Tinto de grotten van Juukan Gorge, een bijzondere archeologische vindplaats, waar 46.000 jaar geleden al mensen woonden.