De Boliviaanse president Evo Morales kondigde zondagavond aan af te treden.
Drie weken lang kon president Evo Morales de onrust in zijn land overleven. Maar de toenemende druk van de oppositie, de buurlanden en ten slotte zijn eigen legerleiding zijn hem fataal geworden. Morales stapte zondagavond in een vliegtuig vanuit hoofdstad La Paz naar Chimoré, een deel van het land waar zijn aanhang sterker is. Vanuit Chimoré maakte hij in een televisietoespraak bekend dat hij opstapt. Maar hij ‘geeft de strijd niet op’.
Generaal Williams Kaliman riep Morales eerder op zijn positie op te geven, om zo de stabiliteit in het land te herstellen. Ook vroeg hij de bevolking de rust te bewaren. Morales’ positie werd onhoudbaar door een onderzoek naar de verkiezingen van 20 oktober, die hij naar eigen zeggen heeft gewonnen. De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) vertrouwt die uitslag ook niet, zo bleek gisteren uit een rapport. Veel Bolivianen hadden direct al grote twijfels.
Nadat Morales zijn aftreden had aangekondigd, gingen in het oppositiebolwerk Santa Cruz enthousiaste mensen de straat op om het te vieren. De bars en restaurants bleven echter dicht. Carla La Fuente, eigenares van hotel Mi Bella Santa Cruz: “We zijn er nog niet. Er moeten nog een paar mensen opstappen, zoals legerleider Kaliman. Die is van de partij van Evo!”
Het is nu onduidelijk wie het land bestuurt: volgens de Boliviaanse wet neemt het hoofd van de Senaat de leiding in afwezigheid van de president en de vice-president. Maar die voorzitter, Adriana Salvatierra, is ook opgestapt. Maandag komen regeringsfunctionarissen bij elkaar om een tijdelijk bestuur van het land te regelen.
Voor Morales zijn aftreden bekendmaakte, ging correspondent Wies Ubags de straat op. Voor de twintigste dag werd er gestaakt in Santa Cruz, het oppositiebolwerk in het oosten van Bolivia.
De wegen zijn geblokkeerd met boomstammen, stenen en autobanden. Tegenstanders van de president zitten bij de blokkades met een touw dat alleen omlaag gaat als zij het goed vinden. Overdag heerst er een gezellige kampeersfeer, ’s avonds nemen tegen de slaap coca kauwende jongeren het over.
Op de weg tussen het vliegveld en de stad mogen taxichauffeurs alleen door als ze aan kunnen tonen dat ze een passagier van het vliegveld hebben gehaald. Jongeren inspecteren de auto’s op de aanwezigheid van wapens. President Morales is zijn aanhangers aan het bewapenen, zeggen zijn tegenstanders, die benadrukken dat ze zelf geweldloos te zijn.
In de stad is alles dicht: winkels, overheidsinstellingen, banken, restaurants. Er rijden geen bussen en geen taxi’s. Alleen de hotels zijn open om reizigers te ontvangen en ’s ochtends heeft de bevolking een paar uur om etenswaren in te slaan. Eigenares Carla La Fuente van hotel Mi Bella Santa Cruz pakt iedere ochtend de fiets om het ontbijt van haar schaarse gasten bij elkaar te scharrelen.
Ze ondergaat haar lot monter, want het is voor een goede zaak: “Morales moet weg. Het volk heeft in een referendum gezegd dat hij zich niet meer verkiesbaar kon stellen en hij deed het toch. Toen de tellingen aangaven dat er een tweede ronde nodig zou zijn om de definitieve kandidaat te kiezen, besloot de kiesraad de telling te staken en o wonder, toen ze hervat werden, was Morales’ voorsprong voldoende voor de definitieve zege. Dat gelooft niemand.”
Velen in Santa Cruz denken er net zo over. De voorzitter van het burgercomité Pro Santa Cruz, het zenuwcentrum van de oppositie in de stad, is in het verre La Paz om Morales een brief te overhandigen waarin hem wordt verzocht af te treden. Deze Luis Fernando Camacho, een veertigjarige ondernemer, is het gezicht van de oppositie geworden in plaats van presidentskandidaat Carlos Mesa, die verloor tegen Morales.
Bij het burgercomité in Santa Cruz, in een gegoede middenstandswijk, heerst een enorme bedrijvigheid. Mensen lopen af en aan met etenswaren die ingeslagen worden om de hoeders van de talloze wegblokkades van eten te voorzien. Woordvoerder Mauricio Melgar: “Ons verzoek om af te treden is geen coup en we praten namens geen enkele kandidaat. We willen nieuwe verkiezingen met een geheel vernieuwde kiesraad, want de huidige heeft laten zien dat hij niet te vertrouwen is.”
Niet ver van het burgercomité ligt het commando van de politie. Circa vijfduizend mensen verzamelden zich er afgelopen zaterdag om de politie toe te juichen. De avond ervoor was bekend geworden dat de politie de kant van de tegenstanders van president Morales had gekozen. Toen ook de OAS haar afkeuring over de verkiezingen uitsprak en het leger de president niet meer steunde, was het afgelopen voor Morales.
Wies Ubags
Lees ook:
Openbaar leven ligt in Bolivia helemaal plat door politieke onrust
De druk op de Boliviaanse president Evo Morales neemt toe. Rellen, demonstraties en stakingen dwingen de president tot actie, maar zelf wil hij van geen wijken weten.
