Omkoopschandaal

Europese sociaaldemocraten in het nauw door Qatar-schandaal

Eva Kaili was vicevoorzitter van de sociaalemocratische fractie S&D in het Europees parlement. Nu zit ze in de gevangenis, op verdenking van het aannemen van smeergeld van Qatar.  Beeld ANP / AFP
Eva Kaili was vicevoorzitter van de sociaalemocratische fractie S&D in het Europees parlement. Nu zit ze in de gevangenis, op verdenking van het aannemen van smeergeld van Qatar.Beeld ANP / AFP

De Europese fractie van sociaaldemocraten probeert op te krabbelen na ‘Qatargate’, een nog altijd uitdijend omkoopschandaal. De fractie heeft een herstelplan, maar voorlopig is het Europarlement niet onder de indruk.

Romana Abels

De woorden van fractievoorzitter Iratxe García Pérez klinken ferm. Dat de Europese S&D-fractie ‘geen enkele tolerantie kent voor corruptie’, zegt ze. Dat de sociaaldemocraten maatregelen gaan nemen ook. Maar dezelfde dingen zei ze een maand geleden ook, toen bekend werd dat verschillende politici en medewerkers van de sociaaldemocratische fractie uit het Europees Parlement waarschijnlijk geld kregen van Qatar.

Als het gaat om concrete daden is ze helemaal niet zo kloek, zo is te horen in het Europees Parlement. Neem de twee mannen over wie het Europarlement deze week moet besluiten dat ze mogen worden vervolgd door justitie, Marc Tarabella en Andrea Cozzolino. Die zijn nog altijd lid van de S&D-fractie. “We verwachten dat zij zichzelf zullen terugtrekken”, zegt García Pérez.

Andere Europese fracties reageren verbijsterd. Hoe is het in vredesnaam mogelijk, zeggen zij, dat de sociaaldemocraten meer dan vijf weken nadat hun Griekse politica Eva Kaili werd gearresteerd, twee andere verdachten nog altijd in hun midden dulden? “Ze moeten erop gebeten zijn om hun interne problemen op te lossen, maar dat lijken ze niet te zijn”, zei dinsdag fractievoorzitter Manfred Weber van de grootste Europese fractie, de christendemocratische EVP.

Hij zinspeelt op consequenties. Eva Kaili was vicevoorzitter van het Europees Parlement, komende woensdag moet dat stemmen over een vervanger. Weber twijfelt nu openlijk of zijn fractie een nieuwe kandidaat van de S&D-fractie voor die functie wel zal steunen.

De Groenen willen nu de vicevoorzitter van het europarlement leveren

Ook de Groenen vinden niet dat de S&D-fractie nog een keer recht heeft op die positie. “Het zou voor iedereen beter zijn als de Groenen die positie zouden krijgen”, zegt fractievoorzitter Terry Reintke. “Dat zou evenwichtiger zijn, want nu hebben de Groenen maar één vicevoorzitter en heeft de S&D er vijf.” Bovendien heeft de Groene kandidaat, Gwendoline Delbos-Corfield, verstand van het verbeteren van procedures. Daar heeft het EP volgens haarzelf nu dringend behoefte aan.

Zodoende staat de kandidaat-vicevoorzitter Marc Angel er niet florissant voor. Extra complicatie voor de sociaaldemocraten is dat ze weliswaar twee verbeterplannen hebben, maar dat ze die pas woensdag bekend maken. Zolang nog niet bekend is hoe de fractie schoon schip wil maken, kunnen de andere fracties blijven zeggen dat S&D zich te weinig van het corruptieschandaal aantrekt. Ze kunnen daar zelfs boos om worden, omdat het aanzien van de het hele parlement aan diggelen ligt.

In de S&D-voorstellen, die dinsdag uitlekten, staan vijftien nieuwe regels. Die gaan verder dan de veertien plannen die parlementsvoorzitter Roberta Metsola wil doorvoeren. Zij wil onder meer dat ex-politici niet meer zomaar het Europees Parlement in kunnen om daar als lobbyist met voormalig collega’s te praten.

De sociaaldemocraten stellen voor dat reizen van Europese politici niet meer worden betaald door derden, of dat nou landen of organisaties zijn. Ook zouden politici jaarlijks hun eigendommen openbaar moeten maken.

Nederlandse delegatie houdt zich vrijwillig aan strengere normen

Over de voorstellen van Metsola en deze aanvullende regels moet het Europees Parlement later deze week nog stemmen. De Nederlandse sociaaldemocraten willen dat ze, ook al worden ze maar deels overgenomen, alle vijftien zullen gelden voor politici uit de sociaaldemocratische familie.

“Als je vindt dat dit de norm zou moeten zijn, dan moet je je er zeker zelf aan kunnen houden”, zegt de Nederlandse delegatieleider Agnes Jongerius. De Nederlandse delegatie houdt zichzelf al vrijwillig aan strengere normen dan officieel gelden: de politici storten bijvoorbeeld ieder jaar hun te veel ontvangen reisbudget terug.

Ook wil de S&D-fractie een intern onderzoek lanceren. Dat moet duidelijk maken hoe landen als Qatar en Marokko, maar misschien ook anderen, zich hebben kunnen mengen in het politieke proces en wat de sociaal-democraten daar tegen kunnen doen. Ook dat maakt de groep woensdag bekend. Vanwege procedures kon dat niet eerder. “De Nederlandse delegatie wilde dat het sneller kwam”, zegt Jongerius, “maar dat is niet gelukt. De klap van het nieuws in december was daarvoor iets te groot.”

De Italiaanse oud-Europarlementariër Pier Antonio Panzeri wordt kroongetuige in het onderzoek naar het omkoopschandaal in het Europees Parlement. Hij heeft toegegeven te zijn omgekocht.
 Beeld AP
De Italiaanse oud-Europarlementariër Pier Antonio Panzeri wordt kroongetuige in het onderzoek naar het omkoopschandaal in het Europees Parlement. Hij heeft toegegeven te zijn omgekocht. Beeld AP

Belgische justitie rekruteert kroongetuige

De Italiaanse oud-Europarlementariër Pier Antonio Panzeri, die geldt als de spil van omkoopschandaal Qatargate wordt kroongetuige. Hij zal aan de Belgische justitie informatie over zijn eigen aandeel en dat van andere betrokkenen geven, in ruil voor een lagere straf.

Panzeri zit sinds 9 december vast op verdenking van het leiden van een criminele organisatie, het witwassen van geld en actieve en passieve corruptie. Behalve Panzeri zitten ook de afgezette ondervoorzitter Eva Kaili, haar partner en een lobbyist in de cel.

Lees ook:

Omkoopschandaal binnen de EU groeit, ook Marokko kocht politici

Niet alleen Qatar, maar ook Marokko heeft invloed willen kopen in het Europees Parlement. Dat heeft de eerste verdachte in het omkopingsschandaal die bekende, verteld.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden