Europese Rekenkamer onderzoekt besteding van geld uit EU-fondsen in zes landen

De Europese Rekenkamer (ERK) gaat controleren of de 27 EU-lidstaten zich wel hebben gehouden aan de voorwaarden die de Europese Commissie stelde aan het ontvangen van coronaherstelgeld. Er komt een steekproef in zes landen: Bulgarije, Griekenland, Hongarije, Italië, Polen en Roemenië. De uitkomsten ervan moeten over ongeveer een jaar bekend zijn.

De ERK wil de keuze niet toelichten, maar alle zes de landen staan niet bekend om grote nauwkeurigheid bij het verantwoorden van hun uitgaven. De Rekenkamer wil weten of de Europese Commissie zich er voldoende van heeft vergewist dat deze landen het geld op de juiste manier zouden uitgeven.

Behalve naar het coronaherstelgeld kijkt de Rekenkamer ook naar de uitbetaling van het geld voor de ontwikkeling van achtergebleven gebieden, de zogenaamde cohesiefondsen. Hongarije krijgt sinds dit jaar 55 procent minder geld uit dat fonds, omdat de Europese Commissie niet durft te rekenen op een juiste besteding.

Honderden miljarden

Er gaat veel geld om in de fondsen. In totaal is er alleen al meer dan 250 miljard aan coronaherstelgeld beloofd aan vier van de zes landen. In de cohesiefondsen zit nog veel meer - allemaal belastinggeld.

Juist daarom zijn duidelijkere, controleerbare doelen noodzakelijk, zegt Stef Blok, oud-minister en sinds vorig jaar lid van de Europese Rekenkamer. In een gesprek met de Nederlandse pers in Brussel zei hij maandag dat hij die doelen nu vaak te vaag vindt. “We willen niet alleen maar weten dat er aan een betere energievoorziening wordt gewerkt, maar ook waar elektriciteitskabels komen en wanneer er stroom doorheen gaat”, aldus Blok.

De controles zijn kostbaar en tijdrovend. Om de besteding van de coronafondsen te controleren heeft de ERK extra mensen moeten aannemen. Ongeveer de helft van hen “gaat het veld in om bonnetjes te controleren”, zegt Blok. Toch is extra onderzoek volgens hem belangrijk. “Bij de coronafondsen waren de controles op de plannen op het moment van uitbetaling niet goed genoeg”, zegt hij.

De Europese Commissie heeft voor elk land aanbevelingen opgesteld waar ze zich aan moeten houden bij de besteding van het geld, maar in de praktijk zijn die vaak vrijblijvend. De lidstaten moeten die aanbevelingen ‘voor een aanzienlijk deel’ overnemen en naleven, maar hoeveel ‘aanzienlijk’ precies is, blijft vaak ook onduidelijk. Blok wil daarom dat landen in de toekomst meer meetbare doelen stellen.

Lees ook:
Eurocommissaris wil EU-fonds om groene industrie overeind te houden

Op de dertigste verjaardag van de Europese interne markt beconcurreren de grote Europese lidstaten de kleine met grote pakketten staatssteun. De oplossing? Geld lenen, denkt de Europese Commissie.