Europees plan
Europese Commissie: Staatssteun mag als die naar groene industrie gaat
Van de Europese Commissie mogen EU-landen groene bedrijven belastingvoordelen geven. Hopelijk blijven ze dan in Europa, ook nu het goedkoper is om naar de VS te verkassen.
De Europese Commissie wil er voor blijven zorgen dat bedrijven die schone producten maken op Europees grondgebied blijven. Die bedrijven kunnen gemakkelijk worden weggelokt naar de Verenigde Staten, waar de energiekosten lager zijn en waar vanaf maart een groot subsidiepakket op ze ligt te wachten.
Daardoor zou de EU haar sterke positie in bijvoorbeeld de productie van elektrische auto’s kunnen kwijtraken. Woensdag maakte Ursula von der Leyen bekend dat Europese lidstaten wat haar betreft een aantal bestaande Europese subsidiepotten mogen gebruiken om die bedrijven binnen de grenzen te houden, bijvoorbeeld door ze belastingvoordelen te geven.
De EU heeft geld overgehouden uit een eerder steunpakket, genaamd Repower EU. Dat geld was bedoeld om de afbouw van fossiele energie uit Rusland mogelijk te maken, maar die verliep veel sneller dan gepland. Het geld dat nog beschikbaar is, 220 miljard, mag nu wat de commissie betreft worden aangewend om groene bedrijvigheid te steunen. Ook het geld uit twee andere geldpotten, Invest EU en het innovatiefonds, zou voor dat doel gebruikt kunnen worden.
Eerlijk speelveld
Op de langere termijn wil Von der Leyen een Europees soevereintiteitsfonds optuigen, waar nog meer steungeld in zit. Dat zou met name bedoeld zijn om innovatie te stimuleren. De commissievoorzitter zei woensdag dat zoiets noodzakelijk is om het wereldwijde speelveld op gelijk niveau te houden.
In maart treedt in de Verenigde Staten de Inflation Reduction Act in werking, een wet waarmee groene bedrijven worden gesteund. President Joe Biden heeft er 369 miljard dollar voor vrijgemaakt.
De transitie naar groene energie betekent ook een kans voor het bedrijfsleven. De EU hoopt dat een deel van de groene producenten besluit zich hier te vestigen. Brussel stelt daarom voor om de strenge regels voor staatssteun aan bedrijven tot 2025 te versoepelen. Lidstaten zouden bedrijven die zich toeleggen op hernieuwbare energie of CO2-reductie mogen steunen.
“In de komende jaren wordt bepaald waar zich de CO2-vrije economie zal vestigen”, zei Von der Leyen. “Wij willen een belangrijk deel uitmaken van die wereldwijde economie.”
Niet alle lidstaten juichen
De Europese Commissie lanceerde haar plan als voorschot op een bijeenkomst van handelsministers volgende week in Stockholm en de Europese top van 9 en 10 februari. Bij die laatste gelegenheid zullen de EU-leiders zich erover buigen. Zij staan niet allemaal te springen om het soevereintiteitsfonds en evenmin om het loslaten van de staatssteun-regels.
Dat laatste is in het voordeel van grote economieën zoals Frankrijk en Duitsland, die meer geld hebben om hun bedrijven te steunen. Dat kan ten koste gaan van kleinere landen.
Voor het soevereiniteitsfonds moet de EU nieuwe leningen aangaan. Daar is bijvoorbeeld Nederland op tegen. De Europese Commissie kondigde ook aan dat het binnenkort sneller vergunningen wil gaan verlenen aan bedrijven in de uitstootvrije industrie. “De voornaamste klacht is de stroperigheid van de vergunningen”, zei Von der Leyen.
Eigen grondstoffen
Later dit jaar komt er ook een wetsvoorstel dat tot doel heeft om meer grondstoffen lokaal te winnen en te hergebruiken. De EU wil minder afhankelijk worden van China, dat veel grondstoffen produceert die voor de groene transitie van vitaal belang zijn.
Ook gaat de Europese Commissie stimuleren dat mensen die nu niet werken wel ingezet worden op de arbeidsmarkt die straks ontsloten wordt. Met name vrouwen, van wie 31 procent niet deelneemt aan de arbeidsmarkt, moeten worden verleid om te kiezen voor een toekomst als onderdeel van de groene transitie. Von der Leyen hoopt ook Europeanen van 60 jaar en ouder zover te krijgen. “Maar 48 procent van mijn leeftijdsgroep werkt, wat een verspilling van kennis en kunde!”, riep ze woensdag uit.
Lees ook:
Brussel vreest dat Amerika de groene industrie weglokt uit Europa
De Europese Commissie wil de regels voor staatssteun versoepelen om te voorkomen dat groene investeringen naar de Verenigde Staten weglekken. De lidstaten praten daar donderdag over op een EU-top in Brussel.
