Europese Commissie gelooft geen biet van Orbáns hervormingsplannen

Hongarije krijgt nog altijd geen Europese coronamiljarden, alle zeventien beloften over hervormingen ten spijt. De Europese Commissie heeft nogmaals naar de situatie van de Hongaarse rechtsstaat gekeken en heeft besloten de 13 miljard euro waar Hongarije inmiddels al een jaar op wacht, niet uit te keren.

Woensdag maakte de Europese dienst die fraude moet bestrijden, bekend dat Hongarije Europa voor 11 miljoen euro heeft getild bij een afvalverwerkingsproject dat het milieu ten goede zou komen. Het bleek een sprookje. In werkelijkheid gebeurde juist het omgekeerde: een grote hoop stevig riekend afval vloog herhaaldelijk in brand en maakte de luchtkwaliteit eerder slechter dan beter.

Olaf, de dienst fraudebestrijding, vindt dat de 11 miljoen naar Brussel moeten terugkomen. Of de Commissie dat ook gaat eisen is nog niet bekend, maar enkele uren na het bericht over de afvalfraude liet de Commissie weten wat haar voorlopig eindoordeel is over Hongarije.

De Europese Commissie ziet nog altijd weinig verbetering in de rechtsstaat in Hongarije en wil daarom volgende week het officiële besluit nemen dat het land 5,2 miljard aan coronaherstelgeld niet krijgt, net zo min als 7,5 miljard aan subsidies die bedoeld zijn voor armere streken van Hongarije.

De Commissie kan er niet genoeg op vertrouwen dat het geld aan de juiste doelen wordt besteed, ook niet nadat premier Viktor Orbán schriftelijk beloofde om zeventien grote hervormingen door te voeren.

‘Integriteitsofficier’

Vorige week beoordeelde de Commissie de voortgang die Hongarije tot nu toe heeft gemaakt. Ze was niet overtuigd van mate waarin er daadwerkelijk iets in het land is veranderd. Zo is het bijvoorbeeld niet duidelijk of een nieuw ingestelde ‘integriteitsofficier’ daadwerkelijk iets te zeggen heeft in Hongarije.

Sterker nog, de Europese Commissie ziet nog zeker 27 punten waarop Hongarije fundamenteel moet veranderen, voor het daadwerkelijk in aanmerking komt voor zijn coronaherstelgeld. De meeste van die 27 punten gaan over de rechtsstaat, zoals de eis dat de rechtspraak gegarandeerd onafhankelijk is.

Het plan om Hongarije te blijven korten is woensdag bedacht door Commissievoorzitter Von der Leyen en een kleine kring van Eurocommissarissen. Het moet volgende week woensdag nog worden bekrachtigd door alle commissarissen. Daarna, halverwege december, moeten de lidstaten nog hun goedkeuring geven.

Serie voorwaarden

De Europese Commissie zal de lidstaten voorstellen om bij Hongarije hetzelfde principe toe te passen als ze eerder bij Polen deed. Dat land kreeg eerder dit jaar wel goedkeuring voor zijn coronaherstelplan, maar de bijbehorende miljarden werden niet overgemaakt. Die komen pas als het land aan een serie voorwaarden voldoet.

In de afgelopen tijd heeft Orbán van alles geprobeerd om Brussel te dwingen het geld aan Hongarije uit te keren. Momenteel ligt Hongarije als enige land dwars bij een plan om Oekraïne in 2023 een bedrag van 18 miljard aan steun te verlenen. In het afgelopen jaar dreigde hij verschillende keren om zijn veto te gebruiken als Europa sancties tegen Rusland wilde instellen. Ook blokkeert het land een plan om een minimum belastingtarief in te stellen voor bedrijven.

Het Europees Parlement stemde donderdag in grote meerderheid voor een resolutie die de Commissie vraagt om de regering-Orbán geen geld toe te kennen. Het reageerde opgelucht toen bleek dat de Commissie daar geen plannen voor heeft, ondanks de chantagepogingen. “Pas als we echte hervormingen zien in Hongarije, kan de EU de fondsen uitbetalen”, zei Europarlementariër Thijs Reuten van de PvdA.

Lees ook:

Hongarije is geen volwaardige democratie meer, zegt Europarlement

EU-land Hongarije kan niet langer worden beschouwd als een volwaardige democratie, stelt het Europees Parlement. Het is tijd om hard in te grijpen en geen geld uit het coronaherstelfonds naar Boedapest te sturen tot Hongarije voldoet aan de afspraken over de rechtsstaat, vindt het parlement.