Europa gaat bedrijven verplichten zich te bekommeren om alle mensen die voor hen werken, ook al is dat bij de leverancier van de leverancier. Zo moeten kinderarbeid en milieuschade verleden tijd worden.
Bedrijven die in Europa zaken doen, moeten ervoor gaan zorgen dat hun producten op een eerlijke manier tot stand komen. Er mogen geen mensenrechten worden geschonden en er mag geen schade aan het milieu zijn toegebracht, ook niet als dat is gebeurd door een toeleverancier of een onderaannemer.
Gisteren kondigde de Europese Commissie de wet aan die daarvoor moet gaan zorgen. Met die wet wordt het mogelijk om bijvoorbeeld kledingwinkels aan te spreken op kinderarbeid en abominabele werkomstandigheden. De wet moet wereldwijd voorgoed een einde maken aan uitbuiting van mensen of het milieu om zo Europa van goedkope spullen te voorzien.
Het bedrijfsleven had gehoopt zonder strenge regels toe te kunnen, maar daardoor werd er maar heel langzaam voortgang geboekt. Landen gingen vervolgens zelf maatregelen nemen, maar die waren overal verschillend. Nu komen er, als de Europese lidstaten tenminste akkoord gaan, strenge regels voor in ieder geval grote bedrijven.
Alle risico's moeten in kaart worden gebracht
Ze worden verplicht om maatregelen te nemen die voorkomen dat mensenrechten worden geschonden. Waar ook ter wereld hun producten worden gemaakt, werknemers moeten er goed zijn gekleed, eten en drinken hebben en naar het toilet kunnen. De bedrijven moeten er ook voor zorgen dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 1,5 graad.
De bedrijven waar het om gaat zullen ook verantwoordelijk zijn voor dingen die gebeuren bij bedrijven waar ze geen directe relatie mee hebben: ook bij de leverancier van de leverancier moeten de zaken deugen. Bedrijven moeten de hele ‘waardeketen’ in kaart brengen: waar zitten de risico’s voor mens en dier. En aan die risico’s moet vervolgens een einde worden gemaakt.
Het voorstel geldt voorlopig voor bedrijven met wereldwijd meer dan 500 werknemers en meer dan 150 miljoen euro omzet. Na twee jaar zal het ook gaan gelden voor bedrijven met meer dan 250 werknemers en een omzet van 40 miljoen die zaken doen in risicosectoren: in landbouw, textiel of mineralen. De wet geldt net zo goed voor bedrijven die niet uit de EU afkomstig zijn: als ze handel willen drijven in de Europese Unie, dan moeten ze aan dezelfde regels voldoen.
De handhaving moet worden uitgevoerd door de lidstaten. Die moeten bedrijven die zich niet aan de regels houden, boetes opleggen. Slachtoffers van bedrijven die zich niet aan de regels houden, werknemers voor wie niet goed is gezorgd, krijgen de mogelijkheid om bedrijven aan te klagen voor de schade die ze hebben geleden.
Lijn in de wirwar
De Europese Commissie zegt dat het voorstel is ingeven door de wensen van Europese consumenten, die graag willen dat de producten die ze kopen op een eerlijke manier tot stand zijn gekomen. Ook zouden bedrijven er baat bij hebben: er komt lijn in de wirwar van regels in Europese landen. De Commissie hoopt dat de nieuwe regels wereldwijd als model gaan gelden.
Volgens de Nederlandse Europarlementariër Lara Wolters is het ‘heel erg goed nieuws’ dat de Commissie dit voorstel doet. Wolters (PvdA) schreef een jaar geleden een rapport over dit onderwerp en overlegt er sindsdien over met de Europese Commissie. “Hiermee komt er een einde aan heel veel wantoestanden die veel te vaak voorkomen. Er gaan soms mensen dood omdat bedrijven alleen maar oog hebben voor hun winst.”
Wolters wil de komende maanden, als er nog wordt overlegd tussen lidstaten, Commissie en parlement, proberen om de reikwijdte van het voorstel te vergroten, zodat ook kleine bedrijven uit de risicosectoren onder de wet gaan vallen.
Lees ook:
De raden die bedrijven controleren op vergroening blijken ‘schokkend’ weinig te weten over het klimaat
Bedrijven voelen druk van overheden, beleggers en burgers om de uitstoot te verlagen. Maar de raden van commissarissen, die bedrijven controleren, hebben nog te weinig kaas gegeten van het klimaatprobleem.
Bedrijven lanceren hun eigen klimaatdoelen. Een handige pr-strategie of is het menens?
Het bedrijfsleven grijpt de klimaattop in Glasgow aan om eigen klimaatdoelen te lanceren.
