Eten of gegeten worden: sprinkhanen bedreigen de oogst in Kenia

Zwermen woestijnsprinkhanen verspreiden zich in hoog tempo over steeds meer gebieden in Oost-Afrika. In Ethiopië en Somalië hebben de insecten al 700 vierkante kilometer aan landbouwgewassen en weidegras opgevreten. De plaag heeft zich inmiddels verplaatst naar het noordoosten van Kenia en trekt naar het centrum van het land.

In het gewest Meru, een landbouwgebied in centraal Kenia, zijn al enkele woestijnsprinkhanen gesignaleerd. Joseph Muturia, een lokale politicus, herinnert zich de woestijnsprinkhaneninvasie van 1948. “Als onze gewassen worden verslonden door de insecten is dat een ramp. Dan krijgen we net als toen een hongersnood.”

Insecticiden

De Keniaanse overheid probeert de opmars een halt toe te roepen door de zwermen te bestrijden met insecticiden vanuit vliegtuigen. Tijdens een spoedbijeenkomst van entomologen, eerder deze week in de hoofdstad Nairobi, werd echter opgemerkt dat het weinig effect heeft. “Als zulke zwermen zich vormen, zoals eind vorig jaar in Jemen, moeten ze direct grondig worden aangepakt voordat ze zich nog eens razendsnel vermenigvuldigen”, aldus entomoloog George Ong’amo. “Van ei tot volwassen sprinkhaan duurt slechts vier tot zes weken.”

In Oost-Afrika is veel meer regen gevallen dan gewoonlijk, waardoor een perfecte situatie ontstond voor de in het zand gelegde eitjes. In de anders droge gebieden waar de woestijnsprinkhanen gewoonlijk solitair leven, groeit nu welige vegetatie die overvloedig voedsel en bescherming biedt voor de larven. Een gemiddelde zwerm die uit vele miljoenen insecten bestaat, kan per dag dezelfde hoeveelheid eten als tien olifanten, 25 kamelen of 2500 mensen.

Oceaanwater

Het regenseizoen is dit jaar overdadiger en langduriger omdat de Indische Oceaan warmer is dan normaal. De verdamping van het oceaanwater waait over Oost-Afrika en valt als regen. De hogere temperaturen van oceanen wereldwijd worden door wetenschappers toegeschreven aan klimaatverandering.

Boeren en herders in Oost-Afrika zagen de grotere regenval als een zegen in de regio die anders vaak wordt geteisterd door langdurige droogten. Ze voorzagen overvloedige oogsten en voldoende voedsel en water voor hun vee. Dat dreigt nu teniet te worden gedaan door de woestijnsprinkhanenplaag.

De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de VN, raadt bewoners van de getroffen gebieden aan om de insecten te vangen en te eten omdat ze voedzaam zijn. Ze bevatten niet alleen vet, maar ook onder meer calcium, magnesium en ijzer.

In de Keniaanse media komen ­diverse culinaire chefs met ideeën hoe de woestijnsprinkhanen het ­lekkerst bereid kunnen worden. In de frituur en met een tomaten- en uiensausje lijkt het meest populair. De FAO raadt echter vooral aan de ­insecten te drogen, zodat er in de ­komende maanden voedsel is als ­gewassen worden aangevallen door de woestijnsprinkhanen.

Lees ook:

Insecten zijn gewoon lekker (met een schep scherpe mayo)

Wereldwijd eten twee miljard mensen insecten. Ook in Europa gaan we eraan geloven, voorspellen entomologen. Ze lijken nu gelijk te krijgen.