BeeldenstormIndia
Er verrijzen steeds meer beelden van Ambedkar, het icoon van India's dalits, daar is niet iedereen blij mee
Er worden in India steeds meer beelden opgetrokken van Ambedkar, voorvechter van de dalits, de vroegere onaanraakbaren. Maar dat valt duidelijk niet bij iedereen goed.
Verstopt achter een koeienstal en een afbrokkelend muurtje, staat op een modderig grasveldje het meest dierbare icoon van India's dalits, de voormalige onaanraakbaren: Bhimrao Ramji Ambedkar (1891-1956). Op een ommuurde verhoging en onder de Indiase vlag, het brons ietwat dof geworden maar nog altijd fier overeind met zijn wapen onder de arm: de Indiase grondwet. Deze hielp hij, een advocaat en activist van de allerlaagste kaste, schrijven.
Het is even zoeken in het 150 jaar oude dorp Richhpal Garhi, dat nu wordt opgeslokt door de schaduw van omringende luxe woontorens aan de rand van de Indiase hoofdstad New Delhi. Vijay Pal Singh, een technicus bij de Indiase spoorwegen met een indrukwekkende snor, werpt zich op als gids. Hij was het, die op 13 april 2018 samen met enkele buren de politie belde toen het standbeeld van Ambedkar beschadigd bleek. Zijn neus, oren en hand waren afgebroken. En dat op de dag vóór Ambedkar's 127ste geboortedag, een belangrijke feestdag voor dalits - in Richhpal Garhi zeker de helft van alle inwoners, inclusief Singh.
Niet buigen voor anderen
“We vieren deze dag met eten, muziek en dans in dit park”, zegt Singh. “Ook vertellen we onze kinderen op die dag over de grondwet, waarin staat dat wij gelijke rechten hebben.” Hij imiteert de houding van het Ambedkar-beeld, die zijn vrije arm met gestrekte wijsvinger in de lucht steekt. “Hij wilde hiermee zeggen dat we gelijk zijn, en dan ook niet moeten buigen voor anderen.”
Het beschadigde beeld, dat om onrust te voorkomen dezelfde dag nog door de regering werd vervangen door het huidige bronzen beeld, stond al zo'n 25 jaar in het dorp. De inwoners hadden eind jaren negentig zelf geld ingezameld om het te laten maken van aardewerk, dat werd geverfd in natuurlijke kleuren.
In die tijd werd de deelstaat Uttar Pradesh waarin het dorp ligt, bestuurd door een vrouwelijke eerste minister, Mayawati, die zelf dalit was. Zij liet door de hele staat beelden bouwen van zichzelf, Ambedkar en Boeddha - naar de religie waartoe Ambedkar zich liet bekeren uit protest tegen het kastesysteem.
In 2015 stond in Uttar Pradesh een nieuwe generatie dalit-activisten op: de Bhim Army. Deze groep jongeren daagt voortdurend de traditionele kastenormen uit, door bijvoorbeeld tegen de sociale regels in een krulsnor of een uitbundige tulband te dragen. Ook zetten ze zich ervoor in dat elk dorp met een aanzienlijke dalit-gemeenschap drie dingen heeft: een eigen school, een eigen tempel én een standbeeld van Ambedkar.
De dalits laten niet langer met zich sollen door de dominante kastegroepen
Maar hoe meer beelden van Ambedkar er worden gebouwd, hoe vaker ze beschadigd of zelfs afgebroken worden. De ontwikkeling waar deze beelden voor staan, namelijk de emancipatie van dalits, die niet langer met zich laten sollen door de dominante kastegroepen, stuit op veel weerstand. De laatste jaren zijn tientallen Ambedkar-beelden door heel India gevandaliseerd - deze maand nog in de deelstaat Gujarat.
“Eerder woonden alle kasten in ons dorp vreedzaam samen”, zegt Vijender Singh, een dorpsgenoot die inmiddels ook bij het Ambedkar-beeld in Richhpal Garhi is komen staan. “Dat is de laatste jaren veranderd. Ik denk omdat sommigen van ons nu goed zijn opgeleid, een goede baan hebben en extra kamers aan onze huizen laten bouwen.”
Wie het beeld beschadigde, daar is de politie nooit achter gekomen. Maar volgens Singh bestaat er geen twijfel dat het hun eigen dorpsgenoten moeten zijn geweest. “Ze vinden het prima als we hier wonen”, zegt hij. "Maar we mogen ons niet laten zien.”
Als de beeldenstorm van de afgelopen weken iets heeft uitgewezen, is het wel dat bijna elk land ter wereld omstreden beelden heeft die door tegenstanders liever vandaag dan morgen een kopje kleiner gemaakt worden. De correspondenten van Trouw zochten naar het beeld dat in hún land debat oplevert. Wat zegt dat over hoe het land naar zijn geschiedenis kijkt?
Lees ook:
Was de gerespecteerde journalist Indro Montanelli een racist en pedofiel?
Indro Montanelli was als jonge man een enthousiaste fascist en vocht in 1935 als vrijwilliger in dictator Benito Mussolini’s troepen die van Ethiopië een kolonie maakten. Maar waar hij vooral om wordt aangevallen, is dat hij daar toen een 12-jarig meisje ‘kocht’.
