Er is nu echt een migrantencrisis aan de Amerikaanse grens

Haast iedere dag levert in Amerika nu een nieuwe krantenkop op over de verontrustende situatie aan de grens met Mexico. Een foto van een vader en zijn dochtertje, verdronken in de Rio Grande in een poging om Amerika te bereiken. Peuters die verwaarloosd, zonder toezicht en zonder luiers rondlopen in een detentiecentrum voor migranten. Kinderen die worden weggehaald uit dat detentiecentrum. Nieuwe kinderen die weer naar datzelfde centrum worden teruggestuurd. Een geheime Facebook-groep van werknemers van de grenspolitie waar ongevoelige commentaren worden gedeeld bij berichten over een overleden, minderjarige asielzoeker.

Deze week kwam ook een interne inspectie van het Amerikaanse ministerie van binnenlandse veiligheid tot de conclusie dat de detentiecentra van de grenspolitie niet aan de eigen voorschriften kunnen voldoen, en ‘tikkende tijdbommen’ zijn: mensen zitten soms weken vast in overvolle cellen met alleen staanplaatsen, kinderen kunnen niet douchen, en ze worden veel langer vastgehouden dan de toegestane 72 uur. Waar dat door komt, meldt het rapport ook: het almaar toenemende aantal mensen dat illegaal de grens oversteekt verstopt alle faciliteiten.

Historisch dieptepunt

Een half jaar geleden, toen president Trump de crisis aan de grens opvoerde om zijn grensmuur te verdedigen, hoorde je Democraten nog wel zeggen dat hij die crisis had ‘gefabriceerd’. Het aantal aanhoudingen lag immers op een historisch dieptepunt. Dat was op dat moment ook zo.

Maar sindsdien is het aantal migranten dramatisch toegenomen, vooral vanuit drie arme landen in Centraal-Amerika: El Salvador, Honduras en Guatemala. Werden er in heel 2018 zo’n 400.000 mensen door de grenspolitie aangehouden, alleen in de eerste vijf maanden van dit jaar waren dat er al 600.000. Zo’n vijftien jaar geleden lag dat aantal weliswaar nóg hoger, maar dat is eigenlijk niet te vergelijken: destijds werden de meeste migranten zonder enige procedure weer direct teruggezet over de grens.

En dus hoor je de term ‘gefabriceerde crisis’ tegenwoordig niet meer: er is wel écht iets aan de hand. Vorige week werd daarom ook, met overweldigende steun van beide partijen, een wet aangenomen die 4,6 miljard dollar vrijmaakt voor noodhulp. Met die lapwet stopt de eendracht ook weer. Want de druk die de toenemende immigratie uitoefent op politiek Washington zorgt ervoor dat Republikeinen en Democraten steeds verder van elkaar af lijken te drijven, als het om structurele oplossingen gaat.

Harder optreden

Het begint al bij de analyse waarom die immigratie zo toeneemt. Er zijn grofweg twee verklaringen voor. De ene sluit aan bij wat Trump al tijden roept. Nadat in januari de linkse populist López Obrador aantrad als president van Mexico, ging het land een minder hard immigratiebeleid voeren. Het aantal deportaties van migranten uit Centraal-Amerika daalde in de eerste drie maanden van dit jaar met 44 procent. Maar veel van zulke migranten reizen door naar Amerika. En dus moet Mexico harder optreden, vindt Trump. Hij lijkt daar overigens enig succes in geboekt te hebben.

De andere verklaring sluit juist aan bij wat de Democraten Trump al tijden verwijten. Die maakt het asielzoekers namelijk haast onmogelijk om ‘volgens het boekje’ het land binnen te komen. Bij de officiële grensovergangen worden er nauwelijks nog asielaanvragen in behandeling genomen, en is er een ontmoedigende wachtlijst ontstaan. De ‘prop’ aan asielzoekers leidt ertoe, dat sommigen op een ander manier het land proberen binnen te komen. Maak dus eens werk van de hervorming van het immigratiesysteem, zeggen zij.

Decriminaliseren

Dat is de afgelopen tijd dus ook een onderwerp geworden onder de Democratische presidentskandidaten. Een van hen, Julián Castro, stelde onlangs voor om het illegaal oversteken van de grens helemaal te decriminaliseren. Veel andere Democraten schaarden zich daarachter, in een poging om in het gevlei te komen bij het steeds linksere electoraat dat een bepalende stem heeft in de Democratische voorverkiezingen. Maar of zo’n voor Amerikaanse begrippen behoorlijk extreem standpunt niet juist een handicap oplevert voor degene die het straks tegen Trump op moet nemen, dat valt nog te bezien.

Trump zelf lijkt sowieso tevreden met alle ophef over slechte omstandigheden. Dat is wat hem betreft een goede afschrikking. Als immigranten de omstandigheden niet leuk vinden, zo tweette hij, ‘dan moeten ze niet komen’.

Lees ook:

Trump is nog niet klaar met Mexico

De Amerikaanse president wil een snelle daling van het aantal migranten zien. De dreiging met invoerheffingen blijft.