Nucleaire dumpplaats

Eilandstaten Pacific verzetten zich fel tegen lozing radioactief afvalwater Fukushima

Demonstratie op het eiland Jeju, dat deel uitmaakt van Zuid-Korea, tegen de voorgenomen lozing van radioactief afvalwater in de Stille Oceaan. Beeld ANP / EPA
Demonstratie op het eiland Jeju, dat deel uitmaakt van Zuid-Korea, tegen de voorgenomen lozing van radioactief afvalwater in de Stille Oceaan.Beeld ANP / EPA

Eilandstaten in de Pacific willen niet dat de Stille Oceaan gebruikt gaat worden als vuilstort voor radioactief afval.

Erik van Zwam

De eilandstaten in de Stille Oceaan zijn fel gekant tegen het lozen in zee van meer dan duizend tanks nucleair afvalwater van de Fukushima-ramp in 2011. Zij vrezen aantasting van het zeeleven en zijn bang voor gevolgen voor de gezondheid van de eilandbewoners.

De bouw van een pijpleiding van circa een kilometer lengte in de oceaan, om het radioactief besmette water in zee te laten lopen, is voorlopig vertraagd. Maar de verwachting van de kabinetssecretaris van de Japanse regering, Hirokazu Matsuno is dat in de lente of uiterlijk deze zomer begonnen kan worden met het legen van de tanks in de oceaan. Het probleem is dat de containers met radioactief koelwater bijna hun capaciteit van 1,3 miljoen ton hebben bereikt.

Onder de wettelijke norm

Tepco, de commerciële eigenaar van de Daiichi-kerncentrales in Fukushima, die in 2011 na een tsunami getroffen werden door een meltdown, zegt dat het geen extra tanks kan bijplaatsen om het koelwater op te vangen. Volgens Tepco is het in zee laten stromen van het ‘gefilterde water’ veilig. De radioactiviteit van het water zou onder de wettelijke norm zitten die voor drinkwater geldt.

De secretaris van het zestien lidstaten tellende Pacific Islands Forum, Henry Puna, is ernstig bezorgd. “Wij zijn de eilandbewoners van de Pacific. De oceaan staat centraal in ons leven, die is onze cultuur en ons inkomen. Alles dat een gezonde oceaan ondermijnt is een ernstige zaak.”

De Nuclear Free and Independent Pacific-beweging vat de gevoelens als volgt samen: “Als het veilig is, dump het radioactieve afvalwater dan maar in Tokio, test het in Parijs of sla het op in Washington.” Eilandstaten als de Cook Islands, Fiji, Tonga, Micronesië, Palau en de Marshall Eilanden willen niet langer dat hun Stille Oceaan wordt misbruikt als de nucleaire vuilnisbelt van de wereld.

Binnen een paar uur ernstig ziek

Tijdens de Koude Oorlog gebruikten de Verenigde Staten en Frankrijk de Pacific als testsite voor de ontwikkeling van kernbommen. Amerika voerde 88 kernexplosies boven en onder water uit tussen 1946 en 1957. De meeste detonaties hadden plaats bij de Marshall Eilanden, waardoor veel bewoners gedwongen werden om te verhuizen en er nog steeds een verhoogd risico op kanker is.

De grootste waterstofbom, de Castle Bravo, is zeventig jaar geleden bij de Marshall Eilanden tot ontploffing gebracht. De radioactieve stofwolk daalde neer op de eilanden, waardoor inwoners binnen een paar uur ernstig ziek werden. De Fransen experimenteerden met 193 kernproeven tussen 1966 en 1996 in Frans-Polynesië bij de atollen Moruroa en Fangataufa. De gevolgen zijn daar nog steeds merkbaar.

Luchtfoto van de tanks met radioactief koelwater bij de Daiichi-kerncentrale in  Fukushima in Japan. Beeld Reuters
Luchtfoto van de tanks met radioactief koelwater bij de Daiichi-kerncentrale in Fukushima in Japan.Beeld Reuters

Over de veiligheid van het te lozen radioactieve afvalwater is geen overeenstemming. Tepco beweert dat het water eerst gefilterd wordt en de radioactieve stoffen er zo uit gehaald worden, behalve tritium en carbon-14. De laatste twee stoffen zouden zo verdund worden dat ze geen gevaar meer zouden opleveren.

Na veel druk moest Tepco in 2020 toegeven dat circa 70 procent van het besmette koelwater opnieuw moet worden behandeld, omdat het niet aan de norm voldoet na al te zijn gefilterd. Het zorgde voor nog meer wantrouwen en protesten in de Pacific, maar ook bij Japanse vissers en van nabijgelegen landen als China en Zuid-Korea.

Te hoge concentraties voorkomen

Tepco belooft het zeewater te zullen monitoren op radioactieve stoffen als er met de lozing is begonnen, maar mochten er te hoge concentraties voorkomen, dan kan Tepco het vervuilde water niet meer terugnemen. Dus is er nogal wat scepsis bij de critici van de voorgenomen lozingen door het bedrijf.

Het internationaal atoomagentschap IAEA ziet geen bezwaren voor het afvoeren van het afvalwater in zee. Er wordt ook aangevoerd dat de afstand van vele duizenden kilometers tussen de eilandstaten in de Pacific en Japan veel te groot is om daar tot vervuiling te leiden.

Lees ook:

Macron erkent schuld kernproeven Frans-Polynesië, geen excuses.

De Franse president Emmanuel Macron heeft erkend dat zijn regering “een schuld heeft” bij Frans-Polynesië wegens nucleaire tests die Frankrijk uitvoerde op de eilanden van 1966 tot 1996.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden