Economische malaise of niet, Egyptenaren slaan hun slag voor de ramadan

Al schuifelend werken hordes mensen zich langs de grote kramen die de ‘ramadan-lantaarn’ fanous verkopen, de populairste versiering die Egyptenaren in huis halen voor de heilige vastenmaand. Hoewel veel Egyptenaren niet meer kunnen rondkomen, is er op deze markt weinig te merken van de noodlijdende economie.

Egyptenaren halen voor de ramadan van alles in huis wat op deze markt te krijgen is. Rode tafelkleden, dadels en een fanous: een goudkleurige lamp met glazen platen in allerlei soorten en maten. De lamp staat bekend als ‘licht en hoop in donkere tijden’. Dat komt goed van pas: de waarde van het Egyptische pond is in een jaar tijd vrijwel gehalveerd.

Voor veel mensen zijn basisbehoeften als bakolie en kaas onbetaalbare luxeartikelen geworden. Sommige producten zijn binnen enkele maanden in prijs verdubbeld of verdrievoudigd. De prijs van uien, die veel worden gegeten, is van 5 naar 25 pond per kilo gegaan. De inflatie ligt op ruim 40 procent; als het om eten en drinken gaat zelfs meer dan 60 procent.

Wierook en Cleopatra-sigaretten

In de geur van wierook en goedkope Cleopatra-sigaretten staat verkoper Mahmoud Gomaa in zijn stal bij de lampen. “Alle lampen zijn zo’n 20 procent duurder dan vorig jaar, maar de verkoop is gelijk. Het is toch ramadan, hè?” De grote glimlach op zijn gezicht laten geen teken zien van economische tegenslag in deze grote marktkraam, die hij al jaren met zijn familie runt. Net zoals er in Nederland een recordomzet in de vuurwerkverkoop werd behaald, ondanks de economische zorgen, blijven Egyptenaren voor deze heilige maand de portemonnee trekken.

Kip en ander vlees, die in de ramadan extra veel worden gegeten, zijn nu zo duur dat de overheid adviseert kippenpoten te eten in plaats van de geliefde filets. Ondanks de weerstand onder Egyptenaren – de poten worden vooral gezien als voer voor dieren – steeg de vraag en was de prijs al snel verdubbeld.

President Abdel Fatah al-Sisi’s grote doel is om de geschiedenisboeken in te gaan als de man die Egypte heeft gemoderniseerd. Het land moest toekomstbestendig worden gemaakt voor een razendsnel groeiende bevolking. Zo werden allerlei megaprojecten opgezet en duizenden nieuwe wegen aangelegd. Even ten oosten van Cairo wordt een nieuwe hoofdstad uit het zand gestampt.

Maar voordat de oorlog in Oekraïne begon, kampte Egypte al met een groot tekort aan buitenlandse valuta en dus werden de megaprojecten betaald met leningen. Sindsdien zit het land vast in een cirkel van geld lenen om de vorige lening te kunnen afbetalen. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft Egypte een schuld af te betalen ter waarde van ruim 85 procent van zijn economie.

Lenen om leningen af te betalen

Een van de problemen is dat Egypte er wereldwijd niet goed op staat bij grote investeerders. Het IMF verleende al meerdere miljardenleningen aan het land met de grootste populatie in het Midden-Oosten, waarvan de laatste drie miljard dollar vorig jaar. In ruil daarvoor moest de Egyptische economie hervormd worden, wat inmiddles hortend en stotend gebeurt.

Dat het leger grote delen van de economie in handen heeft, draagt ook niet bij aan een aantrekkelijk investeringsklimaat. Na lang aandringen van het IMF lijkt die boodschap nu eindelijk bij de regering te zijn doorgedrongen, en worden meerderheidsaandelen in onder meer banken, hotels en de grootste verzekeringsmaatschappij van het land van de hand gedaan.

Op deze markt bij de Al-Sayeda Zainab-moskee in Cairo lijken de economische zorgen even vergeten en doen Egyptenaren met de hele familie ramadan-inkopen. Mensen vergelijken fanousen en poseren ermee voor foto’s, tegen een vergoeding van 5 pond voor de verkoper. Veel armen steken met een telefoon de lucht in om foto’s en selfies te maken. Om tien uur ’s avonds is het nog geen bedtijd voor de kleine kinderen, ook om hen alvast te wennen aan de late maaltijd die moslims nuttigen voordat ze weer een dag gaan vasten.

Een chique fanous van 250 pond

In een overvolle martkraam bekijkt Heba Youssef Ibrahim aandachtig alle lampen met haar twee kinderen, die ze elke keer aan een arm trekt als ze te ver bij haar vandaan gaan. “Wat kost deze?”, vraagt ze met een kleine, chique fanous van zo’n 30 centimeter in de hand. “250 pond!” Bedrukt zet ze de lamp terug. “We gaan even daar kijken”, zegt ze, terwijl ze haar zoon en dochter aan de armen meeneemt naar de goedkopere lampen.

Het enige verschil met andere jaren op deze markt is dat er nu meer binnenlandse ramadanproducten worden verkocht. “De fanousen uit Egypte zijn goedkoper dan die uit China”, vertelt Gomaa. “En het is toch beter om juist nu het eigen land te steunen?”

Lees ook:

Wat doe je tijdens de ramadan als je niet mag vasten?

Ook al zijn zieke moslims vrijgesteld van vasten tijdens de ramadan, ze willen het vaak toch. Maar ramadan draait om meer dan vasten alleen, zeggen geestelijk verzorgers.