Bewapening
Duitsland wil aan de gevechtsdrone
In Duitsland lijkt er een doorbraak te zijn in een vastgeroeste politieke discussie. Berlijn wil toch gevechtsdrones gaan aanschaffen.
Er lijkt een einde te komen aan een tien jaar lange discussie in Duitsland. Maandag stond coalitiepartner SPD plotseling open voor de wens van de CDU om gevechtsdrones aan te schaffen. Een moeilijke stap voor een land dat weliswaar de vierde grootste wapenexporteur ter wereld is, maar tegelijkertijd voorzichtig met zijn eigen oorlogsvoering.
De regerende CDU-partij wil al langer bewapende drones inzetten. De partij verwacht dat militairen met gevechtsdrones beter beschermd zijn tijdens hun missies. De discussie wakkerde vorig jaar weer aan nadat de Duitse legerbasis in het Afghaanse Kunduz werd aangevallen. De aanvallers werden op tijd ontdekt door een onbewapende Duitse drone, maar de Amerikaanse luchtversterking kwam te laat. Een bewapende drone had de aanval kunnen voorkomen, is de redenering.
Controversieel
Toch blijft het onderwerp controversieel in Duitsland. De legerbasis van de Verenigde Staten in het Duitse Ramstein is al jaren het hart van Amerikaanse drone-missies. Vanuit die basis worden bewapende drones naar landen als Jemen, Somalië en Afghanistan gestuurd, om daar verdachte terroristen uit te schakelen. Maar daarbij zijn fouten gemaakt. Nabestaanden van onschuldige slachtoffers hebben rechtszaken aangespannen tegen zowel de Amerikaanse als de Duitse overheid.
Maar volgens voorstanders van de gevechtsdrones verdient de Duitse Bundeswehr het vertrouwen dat het op een ethische manier om kan gaan met het wapen. Parlementair staatssecretaris Peter Tauber vindt dat de ‘joystick-killer-associatie’ die de Amerikaanse omgang met drones oproept, niet past bij de manier waarop Duitsland te werk gaat. Het uitvoeren van aanvallen is door de Bondsdag namelijk veel sterker gereguleerd.
Sinds de jaren ‘80 werkt het Duitse leger alleen met verkenningsdrones. Tien jaar geleden bracht de belangenvereniging voor defensiepersoneel het debat op gang in een poging om betere bescherming van militairen op een missie te verzekeren. De voorzitter van de belangenvereniging voor defensiepersoneel, André Wüstner, die de gevechtsdrones steevast ‘beschermingsdrones’ noemt, vindt dat tegenstanders de levens van militairen op het spel zetten.
Maandag richtte hij zich tot parlementariërs die overwegen om tegen te stemmen: “Stuur dan nooit meer soldaten naar conflictgebieden. Want als kameraden in Mali, of waar dan ook, sterven omdat je ‘nee’ hebt gestemd, dan zijn ze ook door u omgekomen.”
Angst voor automatisering
In 2013 werd de discussie tijdelijk van de baan geveegd door de SPD. De partij was bang dat het aanschaffen van gevechtsdrones zou leiden tot de automatisering van oorlogsvoering. Maar onder het bewind van toenmalig defensieminister Ursula von der Leyen moest het leger moderniseren. In 2018 werd besloten om vijf Israëlische Heron TP drones te kopen. De drones zijn eigenlijk gevechtsdrones, maar voor de koop werden de verlengstukken voor raketten van het toestel af gemonteerd.
Toch bleef de kier naar meer open. In het regeerakkoord werd vastgelegd dat de Bondsdag zich nogmaals moest buigen over het bewapenen van de drones na ‘nauwkeurige internationale, constitutionele en ethische beoordeling’. Volgens defensieminister Annegret Kramp-Karrenbauer heeft de regering nu genoeg informatie ingewonnen om het besluit te kunnen maken om raketten op de nieuwe Israëlische drones te zetten.
Hoewel de Groene Partij en de Linkse Partij bij hun standpunt blijven dat de Duitse Bundeswehr prima kan functioneren zonder bewapende drones, heeft de SPD een draai gemaakt. De gevechtsdrones mogen er komen, maar alleen als zij aan strenge voorwaarden voldoen. Zo wil de partij een verbod op drones die automatisch een doelwit uitschakelen en zou de Bondsdag toestemming moeten verlenen voor elk schot. Ook moeten de nieuwe wapens bestuurd worden vanuit de regio, om te voorkomen dat Duitsland net als Amerika oorlog op afstand gaat voeren.
Het is nu wachten op het ministerie van defensie, dat met een wetsvoorstel gaat komen. Vooralsnog lijkt het erop dat de SPD met het voorstel in gaat stemmen. Tegen de Duitse mediagroep RND zei militair deskundige Karl-Heinz Brunner van de SPD: “Als aan onze voorwaarden voldaan wordt, zeggen we geen nee.”
Lees ook:
Deze mini-drone vormt de nieuwe oren en ogen van Defensie
Met een drone zo groot als een libelle kan Defensie voortaan beter zien wat er in vijandelijk gebied gebeurt.
