Druk op Duitsland groeit om tanks te gaan leveren aan Oekraïne

De Duitse buitenlandminister Annalena Baerbock geldt als een van de sterren in de regeringscoalitie van bondskanselier Olaf Scholz. Maandag, op bezoek in Den Haag, deed ze waar ze goed in is.

Zo riep Baerbock in een lezing in het Haagse Vredespaleis op tot de oprichting van een speciaal Oekraïne-tribunaal. Volgens Baerbock is er een tribunaal nodig “dat onderzoek kan doen naar de Russische leiders en hen kan berechten.”

Oekraïne vreest volgens de Duitse minister terecht dat het Internationaal Strafhof weinig kan uithalen, omdat Rusland geen lidstaat is van dat Hof. Ook een verwijzing door de VN-veiligheidsraad zit er niet in, aangezien Moskou een veto heeft in de Veiligheidsraad.

“We spraken met Oekraïne en onze partners over het samen opzetten van een speciaal tribunaal voor de misdaden van agressie tegen Oekraïne”, aldus de Duitse minister. Nederland en de Europese Unie spraken eerder al hun steun uit voor zo’n tribunaal.

Ontvoerd

Na overleg met haar Nederlandse tegenhanger Wopke Hoekstra vroeg Baerbock bovendien samen met hem aandacht voor de vele duizenden Oekraïense kinderen die door de Russen vanuit bezette gebieden zijn gedeporteerd maar Rusland. “Rusland moet verantwoording afleggen over de verblijfplaats van deze kinderen”, aldus Baerbock. “Deze kinderen zijn ontvoerd en moeten terug naar Oekraïne.”

Het zijn uitspraken die passen in het ‘op waarden georiënteerde buitenlandbeleid’ van Baerbock, die behoort tot de Groenen. Principes als democratie, rechtsstatelijkheid en gelijke rechten voor mannen, vrouwen en seksuele minderheden heeft zij daarbij hoog in het vaandel. Maar over het meest heikele punt van dit moment, de levering van westerse zware gevechtstanks aan Oekraïne, hield de bewindsvrouw zich op de vlakte.

Oekraïne smeekt al enige tijd om zulke tanks. Volgens Kiev zijn er tenminste enkele honderden nodig om de Russen uit het land te verdrijven.

Het Verenigd Koninkrijk kondigde afgelopen weekend aan dat het veertien Challenger 2-tanks gaat leveren. Diverse andere landen, waaronder Finland, Polen en Spanje, zijn bereid Leopard 1- en Leopard 2-tanks van Duitse makelij naar Oekraïne te sturen. Maar daarvoor hebben ze toestemming nodig van de Duitse regering, die dit zoals gebruikelijk heeft bedongen bij de oorspronkelijke levering aan die landen.

De druk groeit nu op Duitsland om die goedkeuring te geven en om ook eigen tanks te gaan verstrekken aan Oekraïne. “De spanning hierover is enorm, niet alleen internationaal, maar ook binnen de Duitse regeringscoalitie”, zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA). “Baerbock lijkt voorstander te zijn van levering. Dat past voor haar in haar werteorientierte Aussenpolitik. Oekraïne is het slachtoffer van agressie en moet worden geholpen. Maar Scholz trapt op de rem. De kanselier wil Oekraïne wel steunen, maar wil geen rode lijnen van Poetin overtreden. Hij vreest dat Duitsland anders betrokken raakt bij de oorlog.”

Blunders van de defensieminister

De onrust in de Duitse politiek over Oekraïne werd de laatste tijd nog verder vergroot door geblunder van defensieminister Christine Lambrecht. Hoewel haar departement er na de Russische inval 100 miljard euro voor vijf jaar bij kreeg, slaagde Lambrecht er niet in om de wederopbouw van de krijgsmacht op poten te krijgen. De sociaaldemocrate, partijgenote van Scholz, beging een reeks flaters en trad maandag af.

Wie Lambrecht gaat opvolgen, was maandagavond nog niet bekend. Er is enige haast bij, want de nieuwe minister moet komende vrijdag deelnemen aan topoverleg over wapenleveranties aan Oekraïne op de grote Amerikaanse vliegbasis Ramstein in Zuidwest-Duitsland. Defensieministers van de Navo stemmen dan af wie de komende tijd wat gaat leveren. Daarbij willen de bondgenoten duidelijkheid van de Duitsers over de tanks. “Er wordt flink onderhandeld over een compromis”, zegt Jürgens. “Als Duitsland overstag gaat, zal dat waarschijnlijk zijn als onderdeel van een Europese aanpak. De Duitsers willen absoluut geen Alleingang. Ze zijn doodsbang de kop van Jut te worden.”

Lees ook:

Blunderende minister worstelde met wederopbouw van Duits leger

De Duitse minister van defensie Christine Lambrecht is maandag afgetreden. Ze kreeg veel kritiek vanwege onder andere haar geringe militaire kennis en zeer ongelukkige nieuwjaarsboodschap.

Duitsland aarzelt over leidende rol bij Oekraïne-oorlog

De oorlog in Oekraïne vraagt om een grotere militaire rol voor Duitsland in Europa. Maar Berlijn hikt er tegenaan. ‘Het is niet iets dat de Duitsers uit zichzelf ambiëren.’