De wraak van de Republikeinen

De Republikeinen zwoeren wraak, en ze hielden woord. Nu die partij de meerderheid heeft in het Huis van Afgevaardigden, en met de nodige moeite fractieleider Kevin McCarthy daarvan voorzitter is geworden, zetten ze de Democraten betaald wat die volgens hen hebben misdaan.

De eerste slachtoffers zijn Adam Schiff en Eric Swalwell. Die waren tot 3 januari in het vorige Congres lid van de commissie voor de inlichtingendiensten, Schiff zelfs voorzitter, maar daar zijn ze nu uitgezet.

Dat is ongebruikelijk. Normaal is bijvoorbeeld dat, als een andere partij de macht in het Huis overneemt, de voormalige voorzitter als ranking member door zijn partij wordt aangewezen, de aanvoerder van de minderheid in de commissie. In de meeste commissies van het Huis zal dat ook de komende twee jaar zo zijn.

Maar de inlichtingencommissie is een geval apart: omdat die zo belangrijk is, bepaalt de voorzitter van het Huis zelf wie daarin zit. En McCarthy vindt deze twee Democraten niet acceptabel.

‘Contacten met een Chinese spion’

Daar heeft hij goede redenen voor, vindt hij zelf. Onder hun leiding zou de commissie de afgelopen vier jaar zijn ‘misbruikt’, waardoor het doel van het werk, het verzekeren van de nationale veiligheid van de VS, in het gedrang kwam. En Swalwell zou contacten hebben gehad met een Chinese spion. “Ik ga me inzetten voor het herstellen van de eerlijkheid en geloofwaardigheid van de commissie, waardoor die het vertrouwen van het Amerikaanse volk kan herwinnen”, schreef McCarthy in een brief aan de nieuwe Democratische fractieleider, Hakeem Jeffries.

Mooie woorden, waarachter volgens de Democraten een lelijker motief schuilt: impeachment.

Adam Schiff was de leider van de eerste afzettingspoging die de Democraten in het Huis eind 2019 ondernamen tegen de Republikeinse president Donald Trump, vanwege zijn pogingen om Oekraïne voor zijn karretje te spannen en Joe Biden zwart te maken.

En Swalwell was lid van het team aanklagers dat in 2021 Trump voor de tweede keer voor afzetting voordroeg, vanwege zijn pogingen zijn verlies bij de verkiezingen teniet te doen. Dat resulteerde onder andere in de bestorming van het Capitool op 6 januari van dat jaar.

Maar de zet van McCarthy is ook duidelijk ingegeven als represaille voor min of meer vergelijkbare acties van de Democratische meerderheid vorig jaar. Die dwong de verwijdering af van de Republikeinse afgevaardigden Marjorie Taylor Greene en Paul Gosar uit hun commissies. Dat komt bijna nooit voor, het recht van een partij om zelf de leden aan te wijzen, zolang het niet gaat om de inlichtingencommissie, is heilig.

Maar Taylor Greene en Gosar hadden het echt te bont gemaakt, vonden de Democraten, en moesten gestraft worden.

Complottheorieën

De zonden van Taylor Greene had ze begaan voordat ze in het Huis was verkozen, maar ze waren niet gering. Ze had allerlei samenzweringstheorieën verkondigd. Over de QAnon beweging, die daarin grossiert, had ze bijvoorbeeld gezegd dat die ‘een kans biedt die je maar eens in je leven krijgt om de wereldwijde kliek van Satan-aanbiddende pedofielen eruit te gooien”. Dat verwijst onder andere naar de Democraten. Ze twijfelde er ook openlijk aan of de aanslagen met vliegtuigen op New York en Washington op 11 september 2001 wel het werk waren van islamitische terroristen, en of massaschietpartijen op scholen, zoals die in Parkland in Florida in 2018, niet in scène waren gezet om de regulering van het wapenbezit politiek verteerbaar te maken.

Vlak voor de stemming over haar verwijdering uit de Huis-commissies herriep Taylor Greene een aantal van die denkbeelden, en benadrukte ze dat ze sinds haar verkiezing zulke uitspraken niet meer had gedaan. Maar de Democraten kenden geen genade.

Ook Gosar moest eraan geloven. Hij had ondermeer op Facebook instemming betuigd met iemand die zei dat je de toenmalige Democratische Huis-voorzitter Nancy Pelosi sneller wegkreeg met een kogel door het hoofd dan met verkiezingen. Hij had ook een animatie gedeeld waarop hij zijn Democratische collega Alexandria Ocasio-Cortez doodt en president Joe Biden aanvalt.

Commissieposten afpakken

Het afpakken van commissieposten is een van de ergste dingen die je een afgevaardigde kunt aandoen. Zonder zo’n zetel is hun invloed buitengewoon klein. In het nieuwe Congres ging er daarom de afgelopen weken ook veel aandacht naar de verdeling van de posten. En onder McCarthy deden Taylor Greene en Gosar goede zaken. Zij kwam in de commissie voor binnenlandse veiligheid, en zal daar bijvoorbeeld haar kritiek kunnen spuien op de gang van zaken aan de grens met Mexico, waar de regering-Biden moeite heeft de stroom vluchtelingen te verwerken. Mogelijk komt er vanuit die commissie een voorstel om de minister van binnenlandse veiligheid, Alejandro Mayorkas, weg te sturen, iets waar het Congres zelden toe besluit. En Gosar is terug in de commissie voor natuurlijke hulpbronnen.

De Democraten Schiff en Swalwell hebben van fractieleider Hakeem Jeffries andere commissieposten gekregen. Schiff gaat bijvoorbeeld naar die voor Justitie. McCarthy zal niet zover gaan hen in een stemming door het hele Huis ook uit andere commissies te gooien.

De polarisatie gaat verder

Dat lot heeft hij wel toebedeeld aan de Democraat Ilhan Omar. Zij is geboren in Somalië, kwam als vluchteling naar de VS en zet zich als politica onder andere in voor de Palestijnse zaak. Ze heeft uitspraken gedaan die door zowel Republikeinen als Democraten als antisemitisch werden gezien, en heeft daarvoor haar excuses aangeboden. Maar McCarthy vindt dat ze niet in de commissie voor buitenlandse zaken thuishoort.

Zijn opstelling is de zoveelste opschaling van de polarisatie in de Amerikaanse politiek, die in het Huis altijd al het meest zichtbaar was. Het is nog wel de vraag of hij het ook voor elkaar krijgt. Zoals tijdens zijn eigen verkiezing tot voorzitter bleek, kan hij als de Democraten één lijn trekken tegen een voorstel van hem maar vier Republikeinse stemmen missen. Inmiddels zijn er al drie leden van zijn fractie die het verbannen van Omar uit de buitenlandcommissie te ver vinden gaan. In plaats van zoete wraak zou McCarthy dus wel eens zijn eerste bittere nederlaag in het nieuwe Congres kunnen lijden.

bas den Hond is correspondent in de Verenigde Staten en schrijft wekelijks een column