De strijd om de grens tussen Afghanistan en Pakistan laait op

De Vriendschapspoort, zo heet de Pakistaanse grensovergang bij de stad Chaman naar Afghanistan. Normaal gesproken staan er lange rijen kleurrijk beschilderde vrachtwagens aan beide kanten klaar om de grens te passeren. Bepakt en bezakt lopen Afghanen tussen twee lange hoge hekken door, die met prikkeldraad zijn behangen, om de overkant te bereiken.

Afgelopen zondag brak er grote paniek uit toen de grenswachten van de Taliban met zware wapens het vuur openden op de drukke doorgang, onder meer met mortiergranaten. Pakistaanse troepen beantwoordden de aanval. Toen de kruitdampen waren opgetrokken, telden de Pakistani zes burgerdoden en zeventien gewonden, van wie er een aantal slecht aan toe is. Ook aan Afghaanse kant vielen slachtoffers, onder wie een grenswacht van de Taliban en tien gewonden.

De Pakistani beweren dat de Taliban de reparatie van een grenshek probeerden te verhinderen. Er is al enige weken spanning over deze werkzaamheden, maar diplomatiek overleg tussen beide landen leidde niet tot een vreedzame oplossing.

Langlopend geschil

Het grenshek moet een geschil met Afghanistan beslechten, dat al sinds de onafhankelijkheid van Pakistan in 1947 bestaat over waar de grens loopt. De Britten hebben als kolonisator indertijd de Durand Lijn als grens gemarkeerd tussen beide landen, maar die is sindsdien nooit geaccepteerd door de opeenvolgende Afghaanse regeringen. Kaboel vindt dat de grens veel oostelijker ligt en dat Pakistan met de Durand Lijn Afghaans grondgebied inpikt. Het leidde afgelopen jaar regelmatig tot gevechten.

Met name langs de 2600 kilometer lange grens tussen Afghanistan en Pakistan zijn er dit jaar verschillende schermutselingen geweest: daarom bouwt Pakistan langs de hele grenslijn een hek met grensposten, waarmee het ook illegale grensoverschrijdingen door de vele smokkelaars wil bestrijden. Talibanstrijders slaan daar over de hele linie gaten in. Het smokkelverkeer is enorm toegenomen sinds de Taliban aan de macht kwam en het land in de economische afgrond is gestort.

Van Pakistan een streng islamitische staat maken

De twee landen botsen ook over hun omgang met de Pakistaanse Taliban, die door de Afghaanse regering wordt gsteund. De spanningen lopen hierdoor op tussen beide landen omdat de Pakistaanse Taliban met hulp van het buurland óók van Pakistan een streng islamitische staat wil maken. De Tehrik-e Taliban Pakistan (TTP) zegde eind november de vijf maanden durende wapenstilstand op en gaat weer aanslagen plegen in het land. De Pakistaanse luchtmacht heeft daarom al verschillende luchtaanvallen op TTP-posities in Afghanistan gedaan, tot grote woede van Kaboel.

Volgens Pakistan is Afghanistan een vrijhaven geworden voor de TTP, die vanuit dit buurland aanvallen pleegt en zich dan weer over de grens veilig terug kan trekken. Het zet de relatie tussen beide landen in toenemende mate onder spanning.

Maar Afghanistan moet Pakistan ook te vriend houden, om de eigen handel naar de wereld open te houden. Het land is omsloten door andere landen en heeft geen toegang tot de zee. Pakistan heeft al diverse keren de grensovergangen, zoals bij Chaman, voor een bepaalde tijd gesloten na gevechten. En zulke gesloten grenzen kosten de Afghaanse Taliban veel geld, inkomsten die het regime hard nodig heeft om de dramatisch ingestorte economie te revitaliseren.

Lees ook:

Pakistaanse extremisten voelen zich gesterkt door Taliban-overname in Afghanistan.

Een aanslag op een sjiïtische moskee in Pakistan is tekenend voor de opgelaaide activiteit van extremisten sinds de Taliban in augustus aan de macht kwamen in buurland Afghanistan.