Verenigde Staten
De Republikeinse tegenkandidaten van Trump beginnen zich te roeren
Donald Trump krijgt de nominatie voor nieuwe presidentskandidaat niet cadeau van de Republikeinen. Maar zijn zwakte is ook zijn kracht: hoe meer tegenstanders, hoe beter voor hem.
Het lijkt er niet op dat Trump het rijk nog lang alleen heeft, als Republikeinse kandidaat voor de volgende presidentsverkiezingen. Afgelopen november kondigde hij aan dat hij in november 2024 opnieuw tot president verkozen wil worden. Waarschijnlijk wilde Trump met die vroege bekendmaking mogelijke tegenstanders ontmoedigen. Als die zich alsnog in de strijd werpen zal dat door een deel van de Republikeinse achterban, bij wie de voormalige president nog altijd populair is, gezien worden als een gebrek aan loyaliteit.
Toch weerhoudt dat mogelijke tegenkandidaten deze keer niet. Persbureau AP meldt dat zeker zes andere Republikeinen medewerkers aan het werven zijn in staten als New Hampshire. Daar worden vroege voorverkiezingen gehouden, en moet je dus zo langzamerhand iets op poten gaan zetten als je ambities hebt.
Concurrentie
Nikki Haley, Trumps vroegere ambassadeur bij de VN, lijkt één van de gegadigden. Tot voor kort zei ze nog dat ze Trump zou steunen, maar ze heeft voor volgende week een aankondiging in de agenda gezet, en in Washington twijfelt niemand eraan dat zij de eerste officiële tegenkandidaat wordt. Andere bekende politici die zich mogelijk in de strijd gooien zijn Mike Pence, Trumps voormalige vicepresident, en Ron DeSantis, de gouverneur van Florida die de afgelopen verkiezingen met gemak won en sindsdien alom beschouwd wordt als Trumps waarschijnlijkste opvolger.
Trump reageert gebeten op zulke concurrentie. Met name DeSantis moet het de laatste tijd ontgelden. Deze week probeerde Trump hem nog te kleineren, door te memoreren dat DeSantis hem in 2018, toen hij voor het eerst gouverneur werd, had gesmeekt om hulp ‘terwijl de tranen uit zijn ogen stroomden’.
Geen frontale aanval
DeSantis hult zich tot nu toe in stilzwijgen. Ook andere Republikeinen zullen harde aanvallen van Trump waarschijnlijk niet met gelijke munt terugbetalen. Daarvoor is Trump simpelweg nog te populair bij de Republikeinse achterban; het afbreukrisico van een frontale aanval op hem is te groot.
Eerder zullen zijn concurrenten erop wijzen dat ze het grootst mogelijke respect hebben voor deze Republikeinse geweldenaar, maar dat het misschien tijd wordt voor hem om plaats te maken voor iemand die wél verkiezingen kan winnen. Zoals Chris Sununu, de gouverneur van New Hampshire, die dit weekend bekendmaakte dat hij ‘er zeker over denkt’ om een gooi te doen naar het Witte Huis.
“Helaas gaat Trump uiteindelijk – dat hebben we gezien in november 2020 – gezien worden als een zeer extreme kandidaat”, zei hij. “Het land gaat dat niet accepteren.” Dan moet hij het dus maar doen. Haast met tegenzin, als je hem moet geloven.
Het feit dat Trump in 2020 de verkiezingen van Biden verloor, en dat de kandidaten die hij bij de tussentijdse verkiezingen van 2022 steunde het behoorlijk slecht deden, maakt hem nu kwetsbaar. Ook als het gaat om het binnenhalen van donaties. Sinds hij zich in november kandideerde stroomden er weliswaar miljoenen binnen, maar lang niet zoveel miljoenen als hij gewend was. Grote donoren hebben niet zo’n zin om veel geld te steken in iemand van wie ze niet verwachten dat hij kan winnen.
Dominantie van Trump lijkt tanende
Commentatoren vragen zich ook af of Trump zijn aanhang nog tot hetzelfde enthousiasme kan aanzetten als toen hij voor het eerst het politieke toneel betrad. Zo blijft Trump maar doorgaan over de verkiezingen van 2020, die hem zouden zijn ontstolen. Veel Republikeinse kiezers delen zijn twijfels, maar het is de vraag of ze geïnspireerd raken door een man die daar niet over op kan houden. Waar Trump kiezers in 2016 het idee gaf dat hij hún grieven vertolkte, zouden ze nu het idee kunnen krijgen dat ze vooral getuige zijn van zijn eigen grieven.
Uit peilingen zijn in dit stadium geen definitieve conclusies te trekken, maar ze tonen wel dat de dominantie van Trump tanende is. In het overzicht van peilingsite Fivethirtyeight had Trump een halfjaar geleden nog meer dan de helft van de Republikeinse kiezers achter zich, terwijl Ron DeSantis rond de 15 procent schommelde. Dat laatste percentage is inmiddels verdubbeld, terwijl Trump onder de 50 procent zakte.
Het maakt wel dat Trump op dit moment bij de meeste beschouwers de voorzichtige favoriet blijft. Zeker als veel ambitieuze Republikeinen bloed ruiken, en zich in groten getale in de strijd werpen. De belangrijkste kloof binnen de Republikeinen lijkt toch voor of tegen Trump, en als de tegenstem onder veel kandidaten verdeeld is, dan kan Trump met minder dan de helft van de stemmen alsnog naar de nominatie zeilen.
Wordt het weer Trump vs. Biden?
Lange tijd werd er bij de Democraten bezorgd gefluisterd: wat moeten we met die oude man? Als Biden volgend jaar opnieuw gekozen zou worden, zou hij aan het eind van zijn tweede termijn 86 zijn. Dat is toch wel erg oud, klinkt het voorzichtig.
Toch lijkt de oppositie tegen zijn herverkiezing ietwat verstomd nadat de Democraten het bij de afgelopen tussentijdse verkiezingen beter deden dan verwacht. Er staat bovendien geen duidelijke opvolger in de coulissen: het optreden van vicepresident Kamala Harris is tot nu toe niet zo sprankelend dat de Democraten haar graag op het kiesbiljet zien staan.
En als de Republikeinen Trump opnieuw afvaardigen, dan zou die inmiddels ook bijna 80 zijn, en is het contrast niet zo groot. Bovendien heeft Biden al bewezen dat hij Trump aankan.
Lees ook:
Republikeinen van de kook om vermeend gasfornuizencomplot
In de VS is een cultuuroorlog ontbrand om het behoud van het gasfornuis. Weliswaar heeft niemand plannen om die te verbieden, maar hun verontwaardiging laten Republikeinen zich niet zomaar afnemen.
