‘De lockdown zorgt voor tikkende tijdbommen’

“In normale tijden komt in Italië slechts één vijfde van al het huiselijke geweld tegen vrouwen aan het licht. In deze coronavirus-tijden, waarin de Italianen gedwongen thuiszitten, kunnen vrouwen die worden mishandeld nauwelijks om hulp vragen en blijven alle mishandelingen onder de radar.” Elisa Ercoli, voorzitter van de Romeinse hulporganisatie ‘Verschil Vrouw’, is erg bezorgd.

En met haar ook andere organisaties die in Italië mishandelde vrouwen bijstaan. Ze constateren allemaal dat vrouwen die thuis door hun partners worden geslagen en geschopt of in kamers worden opgesloten, vanwege de totale lockdown weinig kans zien om een hulplijn te bellen.

Veel stellen zitten sinds 8 maart dag en nacht verplicht thuis – zo wil de regering het coronavirus in bedwang houden. De Italianen mogen alleen naar buiten voor boodschappen en om de hond uit te laten. Ze werken massaal thuis, scholen zijn dicht. Wie zich op straat vertoont, kan een politiecontrole verwachten.

Het gevolg is dat hulplijnen voor huiselijk geweld zijn stilgevallen. “Tussen 7 en 28 maart is het aantal telefoontjes naar ons met 85 procent afgenomen”, zegt Ercoli. Ze kan wel raden hoe dat komt: “Gewelddadige mannen oefenen nu totale controle op hun partners uit. Nu hun mannen niet naar het werk gaan en ze de kinderen niet naar school kunnen brengen, vinden de vrouwen geen tijd om in hun eentje een gesprek met ons te voeren.” Wat Ercoli in Rome constateert, bevestigt de organisatie die het landelijke noodnummer 1522 runt. Roze Telefoon meldt 55 procent minder telefoontjes in maart in vergelijking met diezelfde maand vorig jaar.

In het diepe zuiden van Italië houdt ook psycholoog Cinzia Marroccoli haar hart vast. Zij runt in Potenza de plaatselijke hulplijn en ontvangt geen enkel telefoontje meer, terwijl ze aanneemt dat het huiselijke geweld door de lockdown juist toeneemt.

“Hier wonen veel gezinnen in krappe appartementen met hooguit twee slaapkamers. Mishandelaars voelen zich gekooid en de kinderen zijn vast nerveuzer dan anders. Die mannen zullen nog gewelddadiger worden.” Hun partners proberen vaak zo kalm mogelijk te blijven om te voorkomen dat de mannen boos worden. Marroccoli: “Het virus zorgt bij iedereen voor angst en stress, dus ook bij deze vrouwen. Het zal moeilijker voor ze zijn om zich in te houden en overal ‘ja’ op te zeggen. De lockdown zorgt voor tikkende tijdbommen.”

Ook het opvangen van mishandelde vrouwen en hun kinderen is door het virus moeilijker geworden. Italië kampte al voor de uitbraak van het coronavirus met een groot tekort aan opvanghuizen. Cinzia Marroccoli bestiert er eentje met zeven plekken, waarvan er nu vijf bezet zijn. “Hoe plaats ik daar een vrouw bij als ik niet weet of ze besmet is? En op de tweepersoonskamers kan ik nu maar één vrouw plaatsen vanwege de verplichte sociale afstand.”

Meer opvangplekken

Marroccoli en andere hulpverleners hebben alarm geslagen, waardoor het ministerie van binnenlandse zaken vorige week is begonnen met het zoeken naar alternatieve opvangplekken in hotels en B&B’s. Om de vrouwen die dat nodig hebben toch te kunnen helpen, zoeken de hulporganisaties nieuwe wegen. Zo heeft Elisa Ercoli van ‘Verschil Vrouw’ in Rome haar mobiele nummer op de Facebookpagina van haar organisatie gezet en gebruikt ze Messenger om met slachtoffers te communiceren. “Voor deze vrouwen is stiekem schrijven nu makkelijker dan bellen”, meent ze.

Luciana Lamorgese, de minister van binnenlandse zaken, heeft vorige week een app gelanceerd, Youpol genaamd, waarmee vrouwen die te maken hebben met geweld direct contact met de politie kunnen maken. In een video op YouTube zegt de minister: “Door deze app weet de politie waar je je bevindt. De politie is altijd dichtbij. Wees niet bang”. Maar advocate Carmen Posillipo, die bij Napels juridisch advies aan mishandelde vrouwen geeft, denkt niet dat die app veel helpt. “Naar de politie stappen, is voor veel vrouwen een te grote stap. Zij zoeken in de eerste plaats informatie en steun.” De advocate denkt dat de normale hulp pas weer op gang komt wanneer het virus is verdwenen. “Tot die tijd zitten de vrouwen thuis vast en krijgen ze klappen.”

Lees ook:

Als een Française om ‘masker 19’ vraagt, weet de apotheker dat hij de politie moet bellen

Verschillende landen melden een toename van huiselijk geweld nu mensen in quarantaine opgesloten zitten. Vrouwen kunnen zich met codewoorden melden en worden opgevangen in noodhotels.