De lockdown legt in India een hardnekkige ongelijkheid tussen mannen en vrouwen bloot

‘Hoe moeten we nu eten, en leven?’ Deze noodkreet verscheen in de whats­appgroep van een appartementencomplex in Gurgaon, een voorstad ten zuiden van New Delhi. De schrijver was een alleenstaande man, die de wanhoop nabij was nadat de Indiase regering een nationale lockdown had aangekondigd. Niet omdat hij hierdoor zijn baan of salaris kwijt was, of omdat zijn favoriete rijstsoort de buurtwinkel niet meer zou bereiken. Nee, de ramp die zich had voltrokken was dat huishoudsters het complex voorlopig niet meer binnen zouden komen. Zélf koken en de afwas doen, dat had de arme man nog nooit meegemaakt.

Iedereen die het zich een beetje kan veroorloven in India heeft huishoudelijke hulp. Voor rijke gezinnen betekent dat een leger aan fulltimers: een kok, een nanny, een schoonmaakster, een chauffeur en een tuinman – ook al heb je enkel balkonplanten. De single in Gurgaon heeft waarschijnlijk parttime hulp van een dame die elke ochtend het stof van de vloer veegt en twee maaltijden voor hem kookt.

Toegegeven, een Indiaas huishouden is net wat meer werk dan in Nederland. Want een boterham als lunch is taboe; elke maaltijd moet er uitgebreid gekookt worden. En zonder dagelijks schoon te maken, zou er een altijd aanwezige stoflaag zijn.

Dus ja, ook wij hebben hulp thuis: Durga, die ik nu zo ontzettend mis. Ik leer leven met die stoflaag en mijn man leert leven met een zelfgemaakte omelet of de kliekjes van gisteren als lunch. Af en toe nemen we een vrije dag voor de boodschappen en een schoonmaaksessie.

Mannen doen in India over het algemeen helemaal niets

En zonder Ganga, onze nanny die mijn zoontje van vier gewoonlijk meeneemt naar musea en zijn vriendjes om te spelen en die nu in zijn kamer logeert om hem dagelijks onvermoeibaar thuis te entertainen, had ik dit stuk niet kunnen schrijven. Thuiswerken combineren met de zorg voor een kleuter... veel respect voor iedereen die dit voor elkaar krijgt.

Indiase vrouwen die nu thuis moeten werken, verdienen al helemaal een lintje. Zonder de huishoudsters komt de zorg voor de kinderen en de driedaags te vullen magen van hun echtgenoten en schoonouders volledig op hun schouders te liggen. En dat naast een fulltime baan. Geen wonder dat een groep van veertig vrouwen eind maart een kleine rel veroorzaakte bij de beveiligingspoort van hun appartementencomplex in Delhi. “Ik ben het hier niet mee eens. Ik zal mijn hulp terugkrijgen”, had een van hen geschreven binnen de whatsappgroep van het complex.

Het is verleidelijk om dit af te doen als een non-probleem van een stel verwende rijke dames. Maar de lockdown legt in India een hardnekkige ongelijkheid tussen mannen en vrouwen bloot. Mannen doen in de meeste landen minder in huis, maar in India doen ze over het algemeen helemaal niets.

De kans dat de Indiase man met een bezem in de hand herboren uit de lockdown zal herrijzen is minimaal. Maar ik hoop stiekem wel dat de alleenstaande man in Gurgaon zijn lesje heeft geleerd. Tot nu toe zijn er geen doden door gebrek aan huishoudster gemeld. Dus zelfstandig eten en leven zal in elk geval zijn gelukt.

Uitdijende metropolen bieden een groeiend deel van de wereldbevolking onderdak. Hoe houden de mensen het daar leefbaar? Trouw-correspondenten doen wekelijks verslag uit hun eigen megastad.