De internationale gemeenschap moet iets doen tegen schending mensenrechten in Xinjiang, vindt Human Rights Watch

China maakt zich schuldig aan ernstige schendingen van de mensenrechten in de regio Xinjiang. Oeigoeren en andere inwoners worden zonder reden opgepakt en vastgezet in strafkampen, mishandeld, uitgebuit en verkracht. De internationale gemeenschap moet hiertegen actie ondernemen, stelt de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch in een nieuw rapport.

Uit het onderzoek, dat is gedaan in samenwerking met internationale juristen van Stanford Law School, blijkt ook hoe goed de campagne tegen de Oeigoeren en andere moslims in Xinjiang is voorbereid. Een hoge Chinese ambtenaar voor religieuze zaken schreef bijna vier jaar geleden op het sociale medium Weibo: “Breek hun afstamming, breek hun wortels, breek hun connecties en breek hun oorsprong”. Dit was een reactie op aanslagen door islamitische extremisten in Xinjiang en andere plaatsen in China.

Ook buiten de kampen

Sindsdien zijn meer dan een miljoen Oeigoeren, Kazachen, Kirgiezen en andere inwoners van de regio vastgezet in kampen. Volgens China gaat het om opleidingscentra, maar mensen die er verbleven vertellen een ander verhaal. Daarin spelen hersenspoeling, mishandeling, marteling, misbruik en ondervoeding de hoofdrol.

Ook de moslims die niet in een kamp zitten, krijgen te maken met mensenrechtenschendingen. Zij worden gehinderd in het beoefenen van hun cultuur en religie, ze worden afgeluisterd en onder druk gezet. Familieleden van personen die naar het buitenland zijn gevlucht, worden vervolgd. Ook worden Oeigoeren en andere inwoners van Xinjiang gedwongen tewerkgesteld. Hun producten, zoals katoen, komen in de internationale handelsketens terecht.

‘Stop met zakendoen, voer de druk op’

HRW roept de Chinese overheid op alle schendingen van mensenrechten te staken. De Verenigde Naties moeten eigen onderzoek doen naar de situatie in Xinjiang en China ter verantwoording roepen. Westerse bedrijven moeten geen zakendoen met Chinese ondernemingen in de regio en westerse overheden moeten de druk opvoeren, ook met economische sancties tegen de verantwoordelijken.

Het juridisch aanpakken van het onrecht in Xinjiang is lastig, erkennen de onderzoekers, want China is niet aangesloten bij het Internationaal Strafhof ICC. De Veiligheidsraad van de VN kan een zaak daar wel heen verwijzen, maar China zal in dat geval zeker een veto uitspreken. Een laatste mogelijkheid is dat een andere overheid de praktijken in Xinjiang in eigen land voor de rechter brengt.

Gedwongen abortus en sterilisatie

In de westelijke regio Xinjiang wonen circa 22 miljoen mensen, van wie naar schatting bijna 60 procent Oeigoers is of tot een andere islamitische minderheid behoort. De overige inwoners zijn Han-Chinezen. Hun aantal neemt toe, Peking beloont hen als zij zich in Xinjiang vestigen. HRW ziet ook aanwijzingen dat islamitische vrouwen worden gedwongen tot abortus en sterilisatie. Door deze praktijken verandert de samenstelling van de bevolking.

De Amerikaanse overheid en de parlementen in België, Canada en Nederland hebben het Chinese optreden in Xinjiang als genocide bestempeld. De onderzoekers van HRW hebben geen harde aanwijzingen gevonden voor de intentie tot volkerenmoord, maar sluiten niet uit dat daar wel sprake van is.

Lees ook:

Kledingbedrijven krijgen extra geld voor Oeigoeren in dienst

Kledingbedrijven willen geen textiel uit Xinjiang om dwangarbeid door Oeigoeren te vermijden. Maar Oeigoeren worden door heel China tewerkgesteld.

Omir Bekali zat in een strafkamp omdat hij Oeigoers is: ‘China wil ons vernietigen’

China schendt volgens de Verenigde Naties de mensenrechten op grote schaal in de westelijke provincie Xinjiang. Omir Bekali zat lang in de beruchte kampen voor Oeigoeren.