Energiecrisis
De hele EU wil betaalbaar gas, maar ieder land heeft z’n eigen oplossing
De boodschap van de Europese leiders in Praag blijft: ons drijf je niet uit elkaar, Poetin. Maar dat er nu meer onderzoek moet komen naar de gasmarkt, wijst op meer tweedracht dan de landen Poetin eigenlijk willen tonen.
Breed lachend liep de Nederlandse premier Mark Rutte vrijdagochtend de Praagse burcht binnen. Aan zijn linkerzijde liep de Franse president Emmanuel Macron, rechts de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.
Het beeld, weet Rutte, is op dit moment misschien nog wel belangrijker dan het besluit. Dat beeld moet er een zijn van een verenigd Europa, dat in harmonie tot oplossingen komt. Een Europa waarin de grote economieën Frankrijk en Duitsland zo hun twisten kunnen hebben, maar daar ook weer samen uitkomen.
Dat tafereel wil hij de Russische president Vladimir Poetin inprenten, zeker op diens zeventigste verjaardag. Rutte en de leiders van de andere 26 Europese lidstaten weten maar al te goed dat Poetin deze vrijdag een overleg heeft met zíjn bondgenoten; een nogal kort lijstje inmiddels, zeker in vergelijking met de 44 landen die nu de Europese Politieke Gemeenschap vormen.
Elk EU-land zijn eigen oplossing
Maar de eendracht die Rutte op de foto’s wil uitstralen, is in werkelijkheid minder groot. De 27 EU-leiders, die elkaar vrijdag ontmoetten in de voormalige Oostblokstad Praag, weten weliswaar wát ze willen bereiken, maar bepaald niet hoe. Dat ze ervoor moeten zorgen dat de gasprijzen omlaag gaan, is duidelijk. Maar in de Europese Unie circuleren zo’n beetje 27 oplossingen, voor ieder EU-land één.
De een ziet heil in gezamenlijk inkopen van gas, de ander in het afspreken van een maximumprijs. Er is een voorstel voor een ‘prijscorridor’ en voor een ‘gevorkte maximumprijs’. Er zijn voorstanders van een gezamenlijke inkoopautoriteit die erop toeziet dat Europese landen onderling de prijs niet kunnen opdrijven en intussen verwijt het ene land het andere dat het de situatie alleen maar erger maakt.
De Nederlandse premier Rutte, met zijn uitgebreide ervaring met poldermodellen, stelde vrijdag voor dat de Europese Commissie eerst maar eens alle voorstellen heel goed doorrekent. Het zijn ongekende stappen, die ver ingrijpen in de vrije markt en in sommige gevallen ook in de autonomie van lidstaten. De gasmarkt is bovendien een gecompliceerde markt en geen enkele leider kan met zekerheid zeggen of zijn favoriete maatregel de verwachte uitwerking heeft.
Maak er niet meteen een ideologie van
“Je moet goed kijken dat je het doet op een manier waardoor de prijs in die complexe gasmarkt niet wordt opgedreven”, zei hij na afloop van de bijeenkomst. “Laten we eerst in kaart brengen wat de voor- en nadelen zijn van alle plannen, zonder er meteen een ideologie van te maken.” Van ruzie wilde hij niks weten. “Ach”, zei Rutte, “het is een risico in Europa dat de een weleens iets lelijks zegt over de ander, maar ik vind het nu erg meevallen.”
Zo, met het door Rutte voorgestelde onderzoek op komst, lukte het de regeringsleiders om het imago van een eensgezind Europa nog even in stand te houden. Volgende week praten de ministers van energie verder over de plannen.
Over twee weken, als in Brussel de regeringsleiders weer bijeenkomen voor energie-overleg, moet duidelijk zijn welk van de geopperde plannen daadwerkelijk levensvatbaar is.
Voor de jarige Poetin had Rutte ook een boodschap, namens alle leiders in Europa. “Wat hij moet weten, is dat als hij het zou wagen om ook maar iets uit te halen met een nucleair wapen, de gevolgen voor Moskou catastrofaal zullen zijn. Dat weet hij ook. Dat is op alle mogelijke manieren overgebracht aan Moskou.”
Lees ook:
Liz Truss en haar gehate EU zijn nu toch weer een ‘gemeenschap’, dankzij Poetin
Met Vladimir Poetin als gezamenlijke vijand, kruipt Europa weer dichter tegen andere landen aan. Vanaf vandaag zijn 44 landen een ‘gemeenschap’. Ook de Britten zijn er weer bij.
