Verenigde Staten

De giftige rook boven de plek van het treinongeluk is verdwenen, maar East Palestine vertrouwt het niet

Medewerkers  van de gezondheidsdienst installeren meetapparatuur die de luchtverontreiniging  in de buurt van de rampplek in de gaten houdt.  Beeld Getty Images via AFP
Medewerkers van de gezondheidsdienst installeren meetapparatuur die de luchtverontreiniging in de buurt van de rampplek in de gaten houdt.Beeld Getty Images via AFP

Veel Amerikaanse treinrampen gaan ongemerkt voorbij. Maar een ontsporing in Ohio, eerder deze maand, ontwikkelt zich tot een arena voor politieke moddergevechten.

Bas den Hond


De rook van vijf wagonladingen vinylchloride is al weken vervlogen boven het plaatsje East Palestine in de Amerikaanse staat Ohio. Maar veel bewoners zeggen nog iets te ruiken. En de onrust over de ontsporing van een goederentrein op 3 februari, is overgewaaid naar Washington.

Van een bijna 3 kilometer lange trein liepen die dag 38 van de 149 wagons uit de rails, en een ervan vloog in brand. In 11 andere wagons zaten gevaarlijke chemicaliën, waaronder ook het brandbare en kankerverwekkende vinylchloride, een grondstof voor pvc-plastic. Om te voorkomen dat het gas in die tankwagens zou exploderen, liet de brandweer de lading ontsnappen en verbranden. Inmiddels is spoorwegmaatschappij Southern Norfolk begonnen met het weghalen van vervuilde grond en water.

Iedereen klaagde over de hulp

Daarmee was het geen klein ongeluk – enkele duizenden mensen die in de omgeving woonden werden voor de zekerheid geëvacueerd – maar ook geen grote ramp. Niemand kwam om het leven of raakte zelfs maar gewond – althans geen mensen. In de Beaver Creek werden duizenden dode vissen aangetroffen. Sommige inwoners meldden misselijkheid, prikkende ogen en uitslag. En bijna iedereen klaagde over de hulp, of het gebrek daaraan, van de overheid.

Waarom, foeterde burgemeester Trent Conaway vorige week, was president Joe Biden naar Oekraïne gegaan in plaats van naar East Palestine, om de eigen mensen een hart onder de riem te steken? “Dat toont zijn ware aard”, schimpte Conaway, een Republikein.

De uitgebrande tankwagons op de plek van het ongeluk.  Beeld AP
De uitgebrande tankwagons op de plek van het ongeluk.Beeld AP

Maar aan bezoekende politici had zijn stadje geen gebrek. Woensdag kwam Donald Trump de bewoners bemoedigen. Hij was van harte welkom, de Republikeinse presidentskandidaat haalde in 2020 in het district Columbiana, waar East Palestine in ligt, 72 procent van de stemmen, bijna drie keer zoveel als Joe Biden.

Inzet had inderdaad een politieke kant

Volgens Trump was de inmiddels op gang gekomen inzet van de federale rampenorganisatie Fema en de milieudienst EPA te danken aan zijn komst. “Ze waren van plan om absoluut niets voor jullie te doen. Maar toen draaiden ze bij, het was verbazend om te zien.” Die inzet had inderdaad een politieke kant, want bij gebrek aan grote schade aan bijvoorbeeld huizen komt de Fema normaal gesproken niet eens in actie.

Een dag na Trump kwam Bidens minister van transport Pete Buttigieg op bezoek. In de VS zijn er per jaar rond de duizend ontsporingen, waarvan sommige met slachtoffers, en doorgaans komt daar geen minister naartoe. Maar in dit geval leidde zijn wegblijven, en een vermeende laksheid bij de hulp, tot een oproep van Republikeinse congresleden om Buttigiegs ontslag of aftreden. Ze zagen het vermoedelijk vooral als een kans om de Democraat, die na een eerste poging in 2020 vast nog wel een keer president zal proberen te worden, wat politieke butsen te bezorgen.

Elke politicus die langskwam, had zo eigen manier om de stad gerust te stellen. Trump deelde flessenwater uit van het merk ‘Trump’, en in een McDonalds bestelde hij eten voor hulpverleners, en voor zichzelf om mee te nemen in zijn vliegtuig.

Lobby van de spoorwegmaatschappijen

De gouverneur van Ohio, Mike DeWine, kwam ook, en dronk samen met het hoofd van de EPA een glas water uit de kraan om de boodschap van de EPA te benadrukken dat water en lucht in East Palestine geen acuut gevaar opleveren. Buttigieg op zijn beurt beloofde dat zijn ministerie zou studeren op strengere maatregelen voor de veiligheid van treinen.

Op dat gebied dachten sommige Democraten dat ze Trump tuk hadden, omdat nieuwe eisen voor het spoor, die waren voorgesteld onder de Democratische president Barack Obama, onder zijn Republikeinse opvolger weer van tafel waren gehaald, na een stevige lobby van de spoorwegmaatschappijen.

Maar die eisen gingen over automatische treinbesturing die zorgt dat er geremd wordt als een trein te hard gaat. Bij East Palestine was het probleem echter een warmgelopen as. Langs het spoor stonden detectoren die dat moesten opmerken, maar daar zat telkens 15 tot 30 kilometer tussen. Daardoor kreeg de machinist pas een alarmsignaal toen de as het al begeven had. Over die detectoren gaat de overheid tot nu toe helemaal niet, dat regelen de spoorwegmaatschappijen zelf. “Dat is een voorbeeld van iets waar we naar moeten kijken”, aldus Buttigieg.

Met lood vergiftigd leidingwater

Op honderden ongeruste inwoners van East Palestine zal dat weinig indruk hebben gemaakt. Die hingen vrijdagavond aan de lippen van milieuactiviste Erin Brokovich, beroemd geworden door in 1993 de grondwatervervuiling in een stadje in Californië aan de kaak te stellen. Ze waarschuwde voor te veel vertrouwen in de overheid: “Er zal je worden verteld dat het in orde is, dat je veilig bent, maar het is niet in orde”, zei Brockovich. Iets als dit heb ik in dertig jaar nog nooit gezien.”

Na haar kwam een delegatie uit Flint in Michigan de inwoners bemoedigen; de bewoners daar kregen jarenlang met lood vergiftigd leidingwater . En daarna was het woord aan advocaten, die cliënten verzamelden voor een groot proces tegen spoorwegmaatschappij Norfolk Southern.

Lees ook:

Drinkwatertekort in Jackson is voor de zwarte inwoners extra problematisch

De stad Jackson in de Verenigde Staten kampt met grote problemen in de drinkwatervoorziening. En vooral de zwarte inwoners lijden daaronder.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden