Coronapandemie Suriname
De derde coronagolf dwingt Surinaamse artsen tot de moeilijkste keuzes over leven en dood
De ic-afdelingen zijn overvol en artsen, verpleegkundigen en vrijwilligers kunnen al het werk niet meer aan. In Suriname geldt ondanks de volledige lockdown code zwart in de ziekenhuizen.
“Bid voor Suriname”, zegt Navi Ramdhani aan de telefoon. Hij is anesthesist-intensivist van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo, tevens de landelijke coördinator van beschikbare ic-bedden voor covidpatiënten. Zijn stem is die van iemand die vecht tegen de bierkaai. “Het gaat heel slecht. We hebben de wil om te werken, maar niet genoeg geld en personeel om meer ic-capaciteit op te bouwen.”
Momenteel kampt de bevolking van Suriname, van slechts een half miljoen zielen, met ongeveer 300 besmettingen per dag. Omgezet naar Nederlandse verhoudingen zijn dat tienduizend besmettingen. En dat met een schamele landelijke capaciteit van slechts 35 ic-bedden. Alleen al deze maand zijn 84 personen overleden door corona.
Daarom moeten nu moeilijke keuzes worden gemaakt over leven en dood. Ramdhani illustreert dat aan de hand van een 40-jarige coronapatiënt, die drie dagen moest wachten omdat er geen ic-bed vrij was en uiteindelijk kwam te overlijden. “We hadden ook besmette zwangere vrouwen, die operatief moesten bevallen en daarna bewaakt moesten worden op de ic-afdeling. Daardoor ging die wachtende patiënt gewoon dood.”
Supermarkten mogen maandag, woensdag en vrijdag beperkt open
De Surinaamse regering heeft ‘code paars’ afgekondigd en er geldt een totale lockdown tot medio juni. Alleen supermarkten mogen op maandag, woensdag en vrijdag beperkte uren open. “We hebben te maken met een onbeheersbare verspreiding in de gemeenschap”, zegt minister Amar Ramadhin van volksgezondheid over de derde coronagolf.
Suriname kon de eerste twee golven het hoofd bieden met een goede preventieve aanpak en de nodige hulp uit Nederland. “Deze derde golf steekt als een reus boven de twee eerste uit”, zegt Ramadhin. Dat komt vooral door de nieuwe virusvarianten, met een hoofdrol voor de Manausvariant uit zuiderbuurland Brazilië, een van de grootste besmettingshaarden wereldwijd. “Uit analyses blijkt dat bijna 90 procent van de circulerende virussen deze agressieve variant is”, zegt de gezondheidsminister.
Niet langer zijn vooral ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen het slachtoffer. “Ook steeds meer jongere mensen”, zegt Claudia Redan, directeur van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo. De ziekenhuizen kunnen de aanwas van coronapatiënten niet aan en hebben ‘code zwart’ afgekondigd. “Dat betekent alle mensen en middelen zoveel mogelijk inzetten in deze acute crisisperiode om zo veel mogelijk mensenlevens te redden”, zegt Redan.
Dat gaat ten koste van de toch al fragiele reguliere zorg, die flink afgeschaald is. “Daarom moeten we ook in de reguliere zorg moeilijke keuzes maken. We zijn een hele kleine samenleving van ons-kent-ons. Hierdoor worden ook zorgverleners regelmatig geconfronteerd met bekenden die niet in aanmerking komen voor een ic-bed. Het zijn hele moeilijke momenten.”
Het is een strijd ‘tussen twee vuren’. “Er komen steeds meer covidpatiënten met ademhalingsproblemen binnen op de spoedeisende hulp, maar ook de trauma’s door aanrijdingen, beroerten en ga zo maar door. Clinici staan daarbij voor moeilijke keuzes.”
Nederlandse hulp onderweg
Nederland zal ‘binnen enkele dagen’ extra medische apparatuur naar Suriname sturen, zo bevestigt demissionair minister van volksgezondheid Hugo de Jonge. Volgens de minister ligt het voor de hand Suriname te helpen, “gezien onze bijzondere relatie met Suriname en de nauwe verwantschap tussen onze samenlevingen”.
Volgens De Jonge is de levering van zuurstof nu het belangrijkste. Hij bevestigt in een brief aan de Tweede Kamer dat er met hulp van het ministerie van defensie op dit moment twee zuurstofcontainers op weg zijn naar Suriname. Wanneer de hulp precies aankomt is nog niet bekend.
We hebben onvoldoende zorgpersoneel om patiënten op te vangen
Van stervende patiënten in de gangen is op dit moment nog geen sprake, omdat andere gebouwen, bijvoorbeeld beurshallen, worden ingericht als noodlocatie met bedden. Maar dan is er nog altijd het tekort aan menskracht. “We hebben onvoldoende zorgpersoneel om patiënten op te vangen. De mensen zijn heel erg moe, maar desondanks gemotiveerd en gelukkig helpen veel vrijwilligers”, aldus de ziekenhuisdirectrice.
Suriname heeft op regeringsniveau weer hulp gevraagd aan Nederland. “We hebben volledige ondersteuning toegezegd gekregen”, zegt minister Ramadhin over het overleg met minister Hugo de Jonge van volksgezondheid, welzijn en sport. Het gaat om apparatuur, zuurstof, beschermingsmiddelen, zorgpersoneel en een toezegging van 500.000 tot 750.000 AstraZeneca-vaccins. “Hiermee kunnen we onze samenleving duurzaam beschermen.”
De vaccins worden pas in de derde week van juni verwacht. Het eerste zorgpersoneel zal waarschijnlijk vrijdag aankomen, maar vooral apparatuur is nu acuut nodig. “Al krijgen we komende week maar tien beademingstoestellen, dan kan ik net zoveel ic-bedden laten inrichten”, zegt landelijk coördinator Ramdhani. “Dan ik kan bij wijze van spreken voetbalvrienden inzetten voor patiëntenzorg, zoals je in een oorlog zou doen.”
Ramdhani wijt de precaire covidsituatie vooral aan het faillissement van Suriname door het financieel-economisch beleid van ex-president Bouterse. “We hebben maar 7,5 miljoen euro nodig om landelijk op te schalen met dertig extra ic-bedden. Zelfs dit bedrag kunnen we niet ophoesten; we zijn aan de bedelstaf geraakt.” Minister Ramadhin wil nog niet denken aan een worstcasescenario. “Dat willen we juist voorkomen met deze totale lockdown, waardoor deze derde golf hopelijk gaat liggen.”
Lees ook:
Nederland stuurt versneld 30.000 vaccins naar Cariben om zorgcrisis
Nederland stuurt versneld duizenden extra coronavaccins naar Curaçao wegens de alarmerende situatie op het eiland. Door een stijging van het aantal coronabesmettingen neemt de druk op de zorg daar enorm toe.
