Exit-strategie

Chinese medici protesteerden tegen abrupt afschaffen covidbeleid, maar Xi luisterde niet

Foto uit januari 2023. Coronapatiënten liggen op de gang van een ziekenhuis in Shanghai. Beeld Reuters
Foto uit januari 2023. Coronapatiënten liggen op de gang van een ziekenhuis in Shanghai.Beeld Reuters

Chinese medische experts boden weerstand tegen het loslaten van het zero-covidbeleid zonder exitstrategie, blijkt uit nieuw onderzoek. De Communistische Partij luisterde niet.

Anne ter Rele

Dat China op 7 december 2022 zijn zero-covidbeleid in één klap losliet, was gebaseerd op ‘wetenschappelijke analyse en gewiekste berekeningen’, en ‘op geen enkele manier impulsief’, schreven Chinese staatsmedia begin dit jaar. Maar in werkelijkheid negeerde de Chinese Communistische Partij medische experts, die waarschuwden tegen het loslaten van de coronamaatregelen zonder exitstrategie, ontdekte persbureau AP.

Het persbureau sprak op basis van anonimiteit met twintig medische experts, overheidsadviseurs en medewerkers van CDC, het Chinese instituut voor ziektepreventie, en las interne rapporten. Plannen om zero-covid gecontroleerd los te laten zouden zijn genegeerd, met honderdduizenden doden als gevolg.

Ruim twee jaar lang handhaafde China een streng coronabeleid, gekenmerkt door nauwgezet testen, lange quarantaines en grootschalige lockdowns. Maar op 7 december 2022 liet China abrupt het grootste gedeelte van zijn coronamaatregelen los. Voorbereid was het land daar niet op: veel ouderen waren niet gevaccineerd, er was een groot tekort aan antivirale medicijnen en ziekenhuizen hadden niet genoeg personeel. Binnen zes weken was 80 procent van de bevolking besmet.

Nu blijkt dat Chinese experts weerstand boden tegen het abrupte loslaten van alle maatregelen zonder plan. “Het was totaal geen goede beslissing voor de volksgezondheid”, vertelt een Chinese bestuurder van het CDC tegen AP. “Het was ontzettend slechte timing, dit was geen voorbereide opening.” Volgens modellen van de Universiteit van Hongkong hadden 200.000 tot 300.000 doden voorkomen kunnen worden als er een hogere vaccinatiegraad was geweest en een grotere voorraad antivirale medicijnen.

Uitgewerkt plan

Zo’n uitgewerkt exitplan om China veilig uit de pandemie te loodsen lag er al sinds maart 2022, volgens de experts. Daarin adviseerde het team om China’s vaccinatiecampagne een boost te geven, de IC-capaciteit op te krikken, antivirale medicijnen in te kopen en patiënten met milde coronasymptomen thuis te laten blijven. De coronamaatregelen zouden zo gecontroleerd losgelaten kunnen worden.

Die plannen werden overboord gegooid, toen het virus zich begon te verspreiden. In plaats van het gecontroleerd loslaten kozen bestuurders in eerste instantie juist voor strenge lockdowns. In de westelijke provincie Xinjiang duurde de lockdown drie maanden.

Effectieve protesten

Dat de strenge lockdowns in december abrupt werden afgeschaft, komt volgens de experts door landelijke anti-lockdownprotesten, die eind november volgden op een fatale brand in Xinjiang. Enkele dagen na de protesten hield vicepremier Sun Chunlan een bijeenkomst waarin zij de medische experts vertelde het zerocovidbeleid ‘kordaat los te laten’, schrijft AP. Dat gebeurde definitief op 7 december.

Een grote verrassing, volgens meerdere medische experts, die zeggen ‘geen inspraak’ te hebben gehad in de beslissing. “Zelfs een aankondiging van drie dagen was goed geweest”, volgens een CDC-bestuurder. “De manier waarop dit gebeurde was echt ongelofelijk.”

Dat de keuze onvoorbereid zou zijn, moesten staatsmedia tegenspreken, blijkt uit een gelekt instructiedocument van een voormalig staatsjournalist. ‘Ga in tegen de berichten van de VS en het Westen, dat we ‘gedwongen werden te openen’ en ‘niet voorbereid waren’, staat daarin.

Lees ook:

Chinezen hamsteren medicijnen na versoepeling van coronabeleid

Nu China ‘zero-covid’ loslaat, vrezen Chinezen een opkomende coronagolf. Bij apotheken gaan verkoudheidsmedicijnen massaal over de toonbank.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden