Volkscongres
China schroeft de investeringen in defensie op
China heeft het economisch moeilijk, maar blijft stevig investeren in defensie. Drie onderwerpen stonden zondag centraal bij het Volkscongres in Peking.
1. Economische groei
Pas drie maanden geleden werd het zerocovidbeleid losgelaten, maar komend jaar moet de Chinese economie groeien, kondigde premier Li Keqiang aan. Groei moet dit jaar komen uit investeringen, onder andere in de aanleg van een voorraad graan en olie, en in onderwijs en onderzoek.
Er is ook geld uitgetrokken om de overheidsschulden te financieren – belangrijk omdat met name de lokale overheden zwaar in de financiële problemen zitten, mede door de strenge coronamaatregelen.
De regering zet in op de traditionele manier van groei die veel schulden, en steeds minder efficiënte investeringen vergt. Een belangrijke groeimotor, waar ze tot nu toe minder vat op heeft, is de consumptie. Een opleving ligt voor de hand, nu mensen weer geld gaan uitgeven.
Handelstekort gaat de Chinese groei vertragen
Maar Dan Wang, econoom bij de Hang Seng Bank, vraagt zich af of de aangekondigde fiscale maatregelen genoeg zijn om die vijf procent groei te halen. De export daalt hard doordat de vraag naar spullen afneemt in de rest van de wereld. Tegelijkertijd groeit de import. “Dat handelstekort gaat de groei vertragen. Er zullen aanvullende stimuleringsmaatregelen voor consumenten of voor de huizenmarkt nodig zijn.”
Er zijn structurele hervormingen nodig om mensen minder te laten sparen en meer te laten uitgeven. Dat zegt ook Bert Hofman, directeur van het Oost-Azië instituut van de Universiteit van Singapore. “De regering moet ze zekerheid geven”, zegt hij. “Door hervormingen van het pensioensysteem bijvoorbeeld.”
Een andere optie die hij noemt – en met hem veel economen – is hervorming van het hukousysteem. Chinezen zitten met hun hukou, de registratie van hun huishouden vast aan één plek – ooit bedacht om te voorkomen dat boeren massaal naar de steden trokken. “Maar als mensen zich in een stad kunnen vestigen, brengen ze hun familie mee, kopen ze meubels en andere dingen. Dát is consumptie.”
2. Veiligheid en defensie
Peking trekt ook geld uit om zichzelf steviger neer te zetten op het wereldtoneel. Het budget voor de diplomatieke diensten stijgt flink, met 12,2 procent. En de defensiesector krijgt er 7,2 procent bij – bijna evenveel als vorig jaar (7,1 procent). Toch is het een opmerkelijk percentage. “Het verwijst naar het belang van veiligheid en defensie, ondanks alle andere economische problemen”, zegt Meia Nouwens, specialist Chinees veiligheidsbeleid bij het Instituut voor Strategische Studies in Londen.
De militaire budgetten worden vooral goed in de gaten gehouden vanwege de Chinese dreiging ten aanzien van Taiwan. Peking beschouwt dat eiland als afvallige provincie, en wil het terughalen bij China. Li herhaalde zondag de boodschap dat Peking een ‘vreedzame hereniging’ wil.
De Communistische Partij ziet de huidige Taiwanese leider Tsai Ing-wen als een separatist, en verbrak alle communicatie. Oppositiepartij Kuomintang is China beter gezind, en mocht die partij begin volgend jaar de verkiezingen winnen, dan verbetert mogelijk de relatie.
Peking zet daar alvast op in door voor het eerst in drie jaar ambtenaren te sturen, zo werd een paar weken geleden aangekondigd. Mogelijk leggen zij de basis voor hernieuwde diplomatieke betrekkingen.
3. Nieuwe benoemingen
Het was Li’s tiende en laatste congres als premier, want deze week neemt Xi’s nieuwe ploeg het over. Het nieuwe kabinet bestaat uit zijn naaste vertrouwelingen, een aantal van hen zit al in het staand comité van de Communistische Partij. Premier Li Qiang bijvoorbeeld, die het van Li Keqiang overneemt.
Xi Jinping zelf zal deze week door het Volkscongres voor de derde keer herbenoemd worden tot president, wat mogelijk werd doordat Xi de grondwet liet veranderen. Er worden komende week ook hervormingen verwacht die de macht van de partij over de staat verstevigen.
Opvallend is de afwezigheid in de Grote Hal van techkopstukken zoals Robin Li (Baidu) en Pony Ma (Tencent). De techbedrijven die tien jaar geleden nog gevierd werden als nationale trots, kregen de afgelopen jaren te maken met nieuwe regelgeving die ze minder machtig moest maken.
Wél zijn er onder de vertegenwoordigers nu bijvoorbeeld meer ondernemers uit de halfgeleiderindustrie – een sector waar de regering fors op wil inzetten. Het is Xi Jinpings missie om de economie centraal, door de staat te laten leiden. Maar deskundigen menen dat hij voor een gedegen groei de private ondernemers nu toch echt de steun moeten geven die hij ze altijd heeft beloofd.
Lees ook:
Met een verrekijker turen de Chinese dagjesmensen naar Noord-Korea, waar ‘het leven nog simpel is’
Chinese toeristen kijken aan de grens met Noord-Korea nieuwsgierig naar de overkant. Aan de vooravond van het Nationaal Volkscongres, dat zondag begint, vragen ze zich af waar het leven beter is.
