NigeriaGeldwissel
Chaos in Nigeria door plan om briefgeld te wisselen: ‘Ik kan geen brood of eieren voor mijn kinderen kopen’
Na een week van protesten, waarbij banken in brand werden gestoken en zeker een dode viel, stelt de Nigeriaanse regering haar omstreden briefgeldwisseloperatie uit.
De afgelopen weken begon Omolara Mohammed elke ochtend om zes uur haar dagelijkse rondje langs pinautomaten in haar buurt. Op jacht naar cash. Zonder succes.
Want toen de Nigeriaanse regering daartoe opriep, had de winkelier uit Lagos netjes de kassa’s van haar kledingwinkeltje geleegd, en het briefgeld naar de bank gebracht. In de hoop vervolgens weer de vernieuwde biljetten te kunnen pinnen, die half december werden geïntroduceerd, om de oude briefjes van 200, 500, 1000 naira te vervangen. Die oude zouden eigenlijk sinds afgelopen vrijdag niets meer waard zijn. De nieuwe zijn alleen nog steeds nauwelijks te krijgen.
Donderdag ging de regering overstag: in ieder geval de oude briefjes van 200 Naira (zo’n 40 cent) blijven nog twee maanden een wettig betaalmiddel, de rest kan bij banken worden ingewisseld. “Ze hebben ons misleid. Ik sta hier dagelijks, maar er komt nergens geld uit”, aldus Mohammed tegenover Reuters. “Ik kan geen brood of eieren kopen om mijn kinderen te voeden. Niks is logisch in dit land.”
Deze frustraties worden breed gedeeld in Nigeria, waar de regeringsplannen om overhaast het briefgeld om te wisselen voor chaos heeft gezorgd.
Op verschillende plekken werden pinautomaten vernield
Nadat de deadline vorige week vrijdag verstreek, kwam de onvrede op meerdere plekken tot een kookpunt. In Benin en Warri werden woensdag banken in brand gestoken; op verschillende plekken in het land werden pinautomaten vernield; in Ibadan viel een dode toen demonstranten slaags raakten met de politie. In Lagos kregen bankmedewerkers te horen dat het veiliger voor ze was om vanuit huis te werken.
In de hoop een eind te maken aan het geweld, zwichtte president Muhammedu Buhari, en maakte hij donderdag in een televisietoespraak bekend dat de al verstreken deadline nu toch wordt opgeschoven naar 10 april. Daarmee komt hij het Hooggerechtshof enigszins tegemoet, dat vorige week oordeelde dat de oude biljetten tot nader order gewoon als wettig betaalmiddel zouden moeten worden gezien.
De Centrale Bank van Nigeria (CBN) wilde met de biljettenruil iets doen aan enorme cashvoorraad van het land. Daarmee zou de enorme schaduweconomie van Nigeria een klap worden toegebracht: het zou witwassen, corruptie en de ontvoeringsindustrie bemoeilijken. Alleen, in een land waarin de helft van de 200 miljoen inwoners geen bankrekening heeft en zo’n beetje alles draait op contanten, was dat plan makkelijker bedacht dan uitgevoerd.
Politieke campagnes zijn afhankelijk van cash geld
De chaos komt op een slecht moment. Over tien dagen kiest Nigeria een nieuwe president, in wat wordt gezien als de belangrijkste en spannendste verkiezingen sinds het land in 1999 een democratie werd. Dat mensen zich voor hun dagelijkse boodschappen in allerlei bochten moeten wringen zal de APC, de partij van vertrekkend president Buhari, in ieder geval geen goed doen.
Daarbij zijn politieke campagnes ook afhankelijk van cashgeld. Het kopen van stemmen is er door de grote armoede haast traditie. Dit gebruikte de CBN zelfs nog als argument om de deadline niet te verlengen: vasthouden aan het oude geld tot na de verkiezingen zou dit corrupte kopen van stemmen in de hand werken.
En dat werd in zijn toespraak benadrukt door Buhari, die achter de plannen bleef staan. Ook al waarschuwden economen dat je zo’n cultuurverandering er niet in een paar weken bij de bevolking in kan rammen, Buhari hoopte toch met een overgang naar een cashloze economie iets te kunnen doen aan de verlammende corruptie die het land teistert. “Dit legt het fundament waarop in de toekomst vrije en eerlijke verkiezingen mogelijk zullen zijn.” Wel verontschuldigde hij zich voor de ‘onbedoelde uitkomsten’ van de plannen, terwijl hij tegelijkertijd opriep tot een einde aan het geweld in het land.
Lees ook:
In Nigeria dreigt heel veel geld waardeloos te worden door verplichte briefjeswissel
De Centrale Bank van Nigeria heeft inwoners van het land zes weken de tijd geven hun contanten te wisselen voor nieuwe versies van de meest waardevolle briefjes. Alleen blijkt dat nieuwe geld er in veel gevallen niet te zijn.
