Brussel trekt half miljard euro uit voor munitiefabrieken

Decennialang zijn ze niet voor vol aangezien, straks krijgen Europese munitiefabrieken opeens alle denkbare ondersteuning. Tegen de achtergrond van de Russische invasie in Oekraïne kwam de Europese Commissie woensdag met een voorstel om 500 miljoen euro uit te trekken voor het opvoeren van de productiecapaciteit van die fabrieken. Dat geld moet uit diverse potjes komen, waaronder niet de meest voor de hand liggende.

“De Europese defensie-industrie moet overschakelen op de oorlogseconomie-modus, en zo ver is ze nog niet”, zei Eurocommissaris Thierry Breton (interne markt). Volgens de Fransman is er wel genoeg capaciteit in Europa om grote hoeveelheden munitie te produceren, maar is die capaciteit lange tijd verwaarloosd. Breton heeft binnenkort alle elf EU-landen bezocht waar zich munitiefabrieken bevinden.

De nieuwe investering van 500 miljoen is bedoeld voor de lange termijn, al is de oorlog in Oekraïne wel de directe aanleiding. Eerder dit jaar stemden alle EU-landen in met een breed munitieplan. De eerste twee stappen (snelle levering uit bestaande voorraden en gezamenlijke inkoop) zijn bedoeld om Oekraïne zo snel mogelijk aan de broodnodige munitie te helpen, vooral artilleriegranaten van 155 millimeter. Daarmee is in totaal 2 miljard euro gemoeid. De EU-ambitie is om Oekraïne binnen een jaar aan minstens een miljoen van die granaten te helpen.

‘Zo snel mogelijk’, in het Engels

Breton presenteerde de derde en laatste stap uit dit plan. Die heet de Act in Support of Ammunition Production. Toevallig of niet staat de afkorting daarvan (Asap) in het Engels ook voor ‘zo snel mogelijk’ (as soon as possible). Nieuwe investeringen in de munitieproductie kunnen voor maximaal 40 procent worden gefinancierd met EU-geld. De overige 60 procent moet van de lidstaten en de industrie zelf komen.

Voor het Asap-programma komen ook bestaande potjes uit de zogeheten cohesiefondsen en het corona-herstelfonds in aanmerking. Over die ombuiging moest Breton het een en ander uitleggen. De cohesiefondsen zijn eigenlijk bedoeld voor de ontwikkeling van de minder welvarende EU-landen. Volgens de Eurocommissaris bevindt een aantal munitiefabrieken zich in afgelegen gebieden, waar ze voor infrastructuur en werkgelegenheid zorgen. In die zin zou het gebruik van de cohesiefondsen verdedigbaar zijn.

Wat het corona-herstelfonds betreft bracht Breton de drie speerpunten daarvan in herinnering: de groene transitie, digitalisering en weerbaarheid. Ondersteuning van de munitie-industrie past wat hem betreft naadloos in dat derde doel.

Het voorstel van de Europese Commissie moet nog worden goedgekeurd door de lidstaten en het Europees Parlement. Breton sprak de hoop uit dat dit ‘eind juni’ al een feit kon zijn. Dat zou ongekend snel zijn.

Lees ook:

Mijlpaal: EU koopt gezamenlijk munitie aan

Minstens achttien Europese landen bundelen hun krachten voor Oekraïne. Een investering van 2 miljard moet binnen een jaar een miljoen artilleriegranaten opleveren.

De EU wikt en weegt over een gezamenlijke munitie-aankoop voor Oekraïne

Gaat de EU centraal munitie inkopen voor Oekraïne? Met een dergelijk besluit zou de EU opnieuw een geheel nieuw pad inslaan. De vergelijking met de centrale aankoop van coronavaccins wordt gemaakt.