InterviewDefensiespecialist

Blik op het front: Waarom heeft Oekraïne MiG-toestellen nodig?

Een Mig-29 van de Poolse luchtmacht.  Beeld REUTERS
Een Mig-29 van de Poolse luchtmacht.Beeld REUTERS

De levering van MiG-29 gevechtsvliegtuigen stuit op politieke bezwaren. Dick Zandee, defensiespecialist van Instituut Clingendael, legt uit waarom Oekraïne ze zo graag wil hebben.

Eric Brassem

“De MiG-29 is een Russisch toestel, speciaal ontworpen als luchtverdedigingstoestel. Ze zijn extreem wendbaar, dat maakt ze heel geschikt voor luchtgevechten met andere vliegtuigen. Ze hebben een beperkte actieradius, maar ze hoeven geen duizenden kilometers te kunnen vliegen om steden of militaire bases te verdedigen tegen luchtaanvallen.

“Oekraïne heeft die Poolse MiG’s dus waarschijnlijk gevraagd om het gevecht in de lucht te kunnen aangaan. De Russische luchtmacht speelt nu nog nauwelijks een rol in Oekraïne, maar wellicht verwachten de Oekraïners dat dat wel te gebeuren staat, bijvoorbeeld om steden te bombarderen die ze nu nog niet dicht genaderd zijn. De Russen bombarderen Marioepol en Charkov met artilleriesystemen vanaf de grond, daar hebben ze geen luchtmacht voor nodig.

“Dat de Oekraïners die MiG’s willen, kan er ook op duiden dat ze langzamerhand door hun raket-luchtafweersystemen, van het type Buk, heen beginnen te raken. Die zijn bedoeld tegen gevechtstoestellen die op grote hoogte vliegen. Oekraïnes luchtafweersystemen zijn geproduceerd in Rusland, dat land gaat ze echt niet meer aan Oekraïne leveren.”

Andere systemen zijn heel duur, en de Oekraïners kunnen ze niet bedienen

“Het Westen heeft wel stingers aangeleverd, maar die zijn vooral effectief tegen laagvliegende toestellen, terwijl Russische Soechoj-toestellen ook vanaf grote hoogte kunnen bombarderen. De Patriot- en andere luchtafweersystemen die het Westen gebruikt, zijn geen alternatief. Ze zijn heel duur, bovendien kunnen de Oekraïners die niet bedienen.

“Een piloot trainen duurt een paar jaar, maar Oekraïne heeft ervaring met de MiG-29’s, die zouden ze direct operationeel kunnen inzetten. Toch is het geen kwestie van besluiten om een uur later die MiG’s naar Kiev te vliegen. Naast de politieke drempels – zoals angst om hiermee als Navo betrokken te raken – zijn er ook technische bezwaren.”

De Russen zouden het communicatiesysteem van de Navo in handen kunnen krijgen

“In alle verschillende gevechtstoestellen die de Navo-lidstaten gebruiken, waaronder dus de MiG-29, zit één communicatiesysteem. Voordat je MiG’s aan Oekraïne levert, zou je die technologie eruit moeten halen. Want als de Russen een toestel neerhalen, kunnen ze die technologie met bijbehorende encryptiecodes in handen krijgen, en dan kan het hele Navo-communicatiesysteem in duigen vallen.

“Een ander probleem: zo’n gevechtsvliegtuig heeft een landingsbaan nodig, het is geen helikopter die vrijwel overal kan landen. De Russen hebben zo’n beetje alle vliegvelden aangepakt, waarbij ze meestal met een heleboel munitie landingsbanen kapotgooien. Herstellen kost veel tijd.

“Die MiG’s zouden kwetsbaar zijn voor de mobiele luchtafweersystemen die de Russen hebben meegebracht. In de Russische konvooien die onderweg zijn naar Kiev en die vanuit het oosten oprukken richting de Dnjepr, zitten ongetwijfeld ook zulke luchtafweersystemen. Maar kennelijk willen de Oekraïners risico’s lopen, omdat ze heel graag hun capaciteit willen behouden om de Russen in het luchtruim te kunnen aanpakken.”

Lees ook:

Blik op het front: Een stad veroveren betekent bloedvergieten

Rusland neemt Oekraïense steden in. Dat leidt per definitie tot oorlogsmisdaden, zegt Dick Zandee, defensiespecialist van Instituut Clingendael.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden