Biden komt in Polen de Navo-eenheid bewaren

De Amerikaanse president Joe Biden houdt komende dinsdag een toespraak bij het koninklijk paleis in Warschau om Polen en Oekraïne te steunen. Het hoogtepunt van een tweedaags bezoek dat de eerste verjaardag van Poetins overval op Oekraïne markeert. Het in de jaren zeventig herbouwde barokpaleis staat symbool voor de wederopbouw van Polen na de Tweede Wereldoorlog. De Amerikaanse ambassadeur in Warschau, Mark Brzezinski, legde de symboliek uit: ook Oekraïne zal na de oorlog herrijzen.

De ambassadeur wakkerde de hooggespannen verwachtingen verder aan in een televisie-interview: “Ik denk dat deze toespraak een keerpunt zal zijn voor deze generatie en voor de Pools-Amerikaanse betrekkingen. Dit is een historisch moment. Nooit eerder was een Amerikaanse president twee keer in een jaar tijd in Polen. President Biden geeft om Polen, hij geeft om u en om uw veiligheid.”

De zoon van de beroemde Pools-Amerikaanse veiligheidsadviseur Zbigniew Brzezinski zei daarmee precies wat ze in Warschau graag horen: Polen is belangrijk, bijzonder en beste vriend van de VS.

Versterken van de oostflank

Regering en president staan in Warschau vooraan om loftuitingen in ontvangst te nemen. Reden voor lof is er zeker. Polen heeft de bulk van de vluchtelingenstroom uit Oekraïne opgevangen en stuurt veel militaire steun naar Oekraïne, inclusief grote aantallen tanks. De hoop is hier groot dat Biden in Warschau zal aankondigen dat Amerika meer en krachtiger wapentuig naar het front gaat sturen en ook de oostflank van de Navo verder zal versterken.

Net als andere landen die ooit onder het juk van Moskou leefden, wil Polen een complete Oekraïense overwinning, inclusief herovering van de Krim. Bondgenoten die voorzichtiger zijn, worden weggezet als laf. Vooral Duitsland, dat tot voor kort nog streefde naar zakelijke banden met Rusland.

Enige hypocrisie is de Poolse regering daarbij niet vreemd. Duitsland tapt geen druppel Russische olie meer uit de ‘Vriendschap’-pijpleiding die nog dateert uit de Sovjet-tijd. Polen daarentegen was in januari de grootste importeur van Russische olie binnen de EU.

Maar dit jaar is verkiezingsjaar en anti-Duits ressentiment doet het goed bij de achterban van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Net als anti-Russische retoriek en het afgeven op de Europese Unie. De goede banden met Oekraïne en de VS worden daarentegen hoog opgehemeld.

Afbreken van de rechtsstaat

Bidens bezoek is ‘belangrijke politieke steun voor de regering’, twitterde PiS-europarlementariër Beata Mazurek triomfantelijk. Al helemaal nu de Europese Commissie voor de vijfde keer Polen heeft aangeklaagd wegens het afbreken van de rechtsstaat. Het bezoek van Biden bewijst – volgens PiS-coryfee Marek Ast – dat de rechtsstaat in Polen prima functioneert.

Voor Washington zijn rechtsstaatperikelen even geen prioriteit. Polen is op dit moment vooral een draaischijf voor militaire en humanitaire hulp aan Oekraïne. Biden schuift in Polen aan bij overleg van negen oostelijke Navo-lidstaten. Daarbij zit ook de Hongaarse premier Viktor Orbán aan tafel, die binnen EU en Navo onder vuur ligt wegens het ondermijnen van de onafhankelijke rechtsspraak, olie- en gashandel met Rusland en zijn vriendschappelijke band met Vladimir Poetin.

Dit soort spanningen tussen Westerse bondgenoten zijn het onderliggende thema van Bidens bezoek. De president wil laten zien dat Amerika een hechte coalitie van het Westen aanvoert. John Kirby, woordvoerder van Amerika’s Nationale Veiligheidsraad noemde het aanstaande bezoek aan Warschau ‘de ideale plek en het perfecte moment om een paar signalen af te geven; vooral dat we vastberaden moeten zijn en onze eenheid moeten bewaren’.

Lees ook:

Leopards voor Oekraïne: Polen grijpt het initiatief

In de slepende kwestie van de Duitse Leopard-tanks die nog steeds niet onderweg zijn naar Oekraïne, heeft Polen maandag een nieuwe stap gezet. Premier Mateusz Morawiecki wil het liefst een coalitie bouwen van een klein aantal landen dat bereid is deze tanks aan de Oekraïense strijdkrachten te gunnen.