Biden in verlegenheid door vondst documenten, maar de vergelijking met Trump gaat mank

De Amerikaanse president Joe Biden heeft er een politiek probleem bij, nu voor de tweede keer in korte tijd bekend is geworden dat hij vertrouwelijke overheidsdocumenten op een privélocatie had liggen. Aan het begin van de week werd al bekend dat er op een oud kantoor, dat Biden gebruikte in de tijd dat hij vice-president onder Barack Obama was, nog enkele documenten lagen. Later kwam daar de onthulling bij dat er ook in zijn huis documenten waren aangetroffen.

Merrick Garland, de Amerikaanse minister van justitie, benoemde donderdag een speciale aanklager om een onderzoek te leiden naar hoe de documenten daar terecht zijn gekomen.

De vondst roept direct de vergelijking op met de kwestie rondom de vertrouwelijke documenten die oud-president Trump na zijn verkiezingsnederlaag meenam naar zijn privé-adres in Mar-a-Lago. Maar er zijn wel belangrijke verschillen.

Eerder sprake van nalatigheid dan van boze opzet

Trump weigerde, ondanks herhaalde sommeringen, om de vertrouwelijke documenten terug te geven aan het Nationaal Archief, waar ze volgens de wet thuishoren. Hij liet zijn advocaten zelfs beweren dat hij alles al had teruggegeven. Dat bleek onwaar, toen de FBI uiteindelijk een inval deed en vele duizenden documenten aantrof, waaronder meer dan 100 vertrouwelijke, en 18 ‘topgeheim’. Bij Biden lijkt eerder sprake van nalatigheid dan van boze opzet: zijn medewerkers ontdekten de documenten zelf, en namen direct het initiatief om ze terug te bezorgen.

Vooralsnog lijkt het er bovendien op dat het bij Biden om een veel kleiner aantal documenten gaat van minder explosieve aard, al is nog niet helemaal duidelijk wat de tweede vondst precies behelst. Bij Trump thuis slingerde onder andere informatie over het nucleaire programma van Iran rond, die volgens Justitie makkelijk in verkeerde handen had kunnen vallen.

Voormalig CIA-topfunctionaris Larry Pfeiffer zegt tegen persbureau AP dat het bij Biden eerder om een van de vele routineuze vergissingen lijkt te gaan, die normaal het nieuws niet halen. “Dit soort dingen gebeuren”. Al is het feit dat de documenten zes jaar ergens hebben gelegen waar ze niet hoorden “natuurlijk niet goed, hoe je het ook wendt of keert”.

Vaker vertrouwelijk document tussen de normale paperassen

Binnen de Amerikaanse overheid krijgt een enorme hoeveelheid documenten standaard de status ‘vertrouwelijk’, ‘geheim’ of ‘topgeheim’. Veel te vaak, volgens critici, die klagen dat dit een onwerkbare situatie oplevert, en dat er geen helder proces is om de classificatie weer terug te draaien. Ambtenaren of bestuurders die een map met werk mee naar huis nemen, treffen wel vaker ineens een vertrouwelijk document tussen de normale paperassen aan.

Maar de omgang van politici met staatsgeheimen heeft de afgelopen jaren in de VS veel politieke lading gekregen. Dat begon toen een onderzoekscommissie van het Huis van Afgevaardigden ontdekte dat Hillary Clinton als minister van buitenlandse zaken tussen 2009 en 2013 overheidsmails via een privéserver had verstuurd, en zo de veiligheid van die informatie had gecompromitteerd.

Toen Clinton en Trump streden om het presidentschap, sloeg hij haar eindeloos om de oren met die nalatigheid. Het verwijt van hypocrisie trof hem, toen bleek dat zijn eigen dochter en politiek assistent Ivanka Trump ook haar privémail bleek te gebruiken voor officiële doeleinden.

Weigering om staatsgeheimen vrijwillig over te dragen

Datzelfde verwijt van hypocrisie ligt ook weer op de loer, mocht het ministerie van justitie willen overgaan tot vervolging van Trump, vanwege diens weigering om staatsgeheimen vrijwillig over te dragen. Waarom Biden dan ook niet vervolgen, zullen de Republikeinen briesen. Biden staat bovendien onder druk om uit te leggen waarom hij zo lang wachtte met het bekend maken van de vondst van documenten, die al in november ontdekt werden. Op een persconferentie op donderdag wilde hij er slechts heel kort op ingaan.

Republikeinen stoken het politieke vuur alvast op. Afgevaardigde Mike Turner, de hoogste Republikein in de parlementaire commissie over geheime diensten, stuurde al een verzoek naar baas van de inlichtingendiensten Avril Haines om op te treden tegen Biden, die volgens hem in ‘potentiële overtreding is van wetten die de staatsveiligheid beschermen.’

Lees ook:

Geheim of niet, door FBI gevonden documenten kunnen Trump in de cel doen belanden

De inval in het buitenhuis Mar-a-Lago van Donald Trump was niet alleen gericht op het terughalen van belangrijke documenten, maar ook op het verzamelen van bewijs voor misdrijven tegen de nationale veiligheid.