Biden denkt dat Rusland chemische wapens wil gebruiken, en dat kan grote gevolgen hebben

De Amerikaanse president Joe Biden heeft opnieuw gewaarschuwd dat Rusland overweegt chemische of biologische wapens in te zetten in Oekraïne. Biden presenteerde geen bewijzen. Maar volgens de president maakt de Russische regering de geesten rijp voor zo’n inzet door Amerika er – zonder onderbouwing – van te beschuldigen dat het in het geheim in Oekraïne chemische en biologische wapens ontwikkelt. De Russen zouden hiermee alvast verwarring willen zaaien. “Dat is een duidelijk teken dat ze van plan zijn die wapens in te zetten”, aldus Biden.

De president zei maandag dat zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin in Oekraïne ‘met zijn rug tegen de muur staat’. Volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten is Poetin gefrustreerd over de trage opmars van zijn troepen die, bijna een maand na de inval, nog maar een handvol kleine bevolkingscentra hebben veroverd. De Russen zouden de inzet van onconventionele wapens overwegen om hun operatie weer op gang te krijgen.

Als Rusland inderdaad chemische of biologische wapens gebruikt, zal dat de druk op Verenigde Staten en hun bondgenoten vergroten om zich actiever te bemoeien met de oorlog. Maar de Amerikaanse defensieminister Lloyd Austin hield zondag in een interview met tv-zender CBS zijn kaarten nog tegen de borst. Hij voorspelde slechts een ‘significante’ reactie. “We zullen het niet licht opvatten.”

Moordpogingen op tegenstanders

Biologische en chemische wapens zijn verboden op grond van verdragen, waarbij Rusland net als heel veel andere landen is aangesloten. Officieel hebben de Russen deze wapens dan ook niet. In 2017 verklaarde Poetin dat zijn land de laatste chemische wapens had vernietigd. Maar westerse veiligheidsdiensten vermoeden dat Rusland heimelijk voorraden heeft aangehouden.

En dat de Russen inderdaad nog steeds over gifgassen beschikken, in elk geval in kleine hoeveelheden, blijkt ook wel uit een reeks moorden en moordpogingen de afgelopen jaren met gifgas door Russische geheim agenten op tegenstanders van Poetins bewind. Zo probeerden twee Russische spionnen in 2018 in de Britse stad Salisbury de ex-dubbelagent Sergej Skripal te vermoorden met een zenuwgas genaamd novitsjok. En in 2020 werd met hetzelfde gif getracht de Russische oppositieleider Aleksej Navalni om te brengen.

Gifgas als terreurmiddel

In een oorlog kan het gebruik van gifgas verleidelijk zijn voor aanvallers als zij moeite hebben om stedelijke gebieden te veroveren. De Russen hebben dat de afgelopen jaren gezien toen het Syrische regeringsleger, dat door hen wordt gesteund, meermaals chloorgas inzette tegen rebellen die zich hadden verschanst in steden. Want hopen puin en kapotgeschoten gebouwen bieden wel dekking tegen kogels en granaten, maar niet tegen gifgas. Hierbij komt dat gas geen onderscheid maakt tussen strijders en burgers. Mede hierdoor kan het ook worden gebruikt als terreurmiddel, om het moreel van verdedigers te breken.

De Amerikaanse regering waarschuwt dat Rusland, als het chemische of biologische wapens inzet, dit waarschijnlijk glashard zal ontkennen en er over allerlei wilde verklaringen zal verspreiden. Zo zouden de Russen bijvoorbeeld kunnen verkondigen dat Oekraïne de eigen bevolking heeft bestookt, om een internationale reactie uit te lokken, of dat de Amerikanen er achter zitten. Ook dergelijke desinformatie is inmiddels een beproefd recept en is bedoeld om een rookgordijn op te trekken.

Lees ook:

Sergej (63) en Iryna (62) ontsnapten uit Marioepol. ‘Het idee dood te zijn gaf enige opluchting’

Samen met zijn vrouw overleefde Sergej Vaganov de belegering van Marioepol en de vlucht uit de havenstad.

Straatgevechten in Marioepol zeer riskant voor Russisch leger. ‘Je krijgt een David-tegen-Goliath-effect’

In de omsingelde Oekraïense havenstad Marioepol worden de eerste straatgevechten gemeld. Tim Sweijs, directeur defensieonderzoek van het Hague Centre for Strategic Studies, ziet veel nadelen voor de Russen.