Biden belooft betere beoordeling ballonnen

Bij de Northern Illinois Bottlecap Balloon Brigade, een club van enthousiaste amateurs die regelmatig weerballonnen oplaten, zijn ze sinds een week een ballon kwijt. Op 10 februari verloren ze het contact. Heel toevallig net voor een Amerikaanse F-22 in het luchtruim boven Canada een onduidelijk zwevend object uit de lucht schoot. Heel toevallig een object dat aardig voldeed aan de kenmerken van de ballon van de hobbyisten uit Illinois. En heel toevallig ongeveer op de plek waar die volgens hun berekeningen op dat moment ongeveer had moeten zweven.

Is dat nog toeval? Of heeft de luchtmacht van het sterkste leger op aarde echt een Sidewinder-raket ter waarde van bijna 400.000 dollar gebruikt om een amateurballon uit de lucht te schieten die iedereen voor een paar tientjes kan kopen?

Dat wordt misschien niet duidelijk – zulke ballonnen verdwijnen wel vaker van de radar. Maar Ron Meadows, de oprichter van een Californisch bedrijfje dat ballonnen verkoopt, vreest dat de Amerikaanse overheid inderdaad overhaast reageerde, toen ze de afgelopen week drie onbekende objecten uit de lucht liet schieten. “Ik heb het leger en de FBI gebeld om ze uit te leggen wat deze objecten waarschijnlijk zijn, maar ik werd van het kastje naar de muur gestuurd”, vertelt hij aan luchtvaartmagazine Aviation Week.

Diplomatieke rel

Inmiddels geeft ook de Amerikaanse regering schoorvoetend toe dat de drie onbekende objecten die ze de afgelopen week uit de lucht liet schieten in ieder geval niet gebruikt werden voor spionage, en ook al geen ufo’s waren, zoals her en der lacherig werd gesuggereerd. “De huidige beoordeling van de veiligheidsdiensten is dat deze drie objecten waarschijnlijk ballonnen waren die verbonden waren aan private bedrijven, recreatie of onderzoeksinstituten, die het weer bestudeerden of ander wetenschappelijk onderzoek deden”, aldus president Biden op donderdag.

De schietgrage reactie op de vliegende objecten kwam in de nasleep van de commotie over een Chinese ballon, waarschijnlijk een spionageballon, die eind januari in het Noord-Amerikaanse luchtruim werd gedetecteerd. Dat leidde tot een diplomatieke rel, waarbij een bezoek van de Amerikaanse buitenlandminister Blinken aan China werd afgezegd, en een hoop binnenlandse discussie over de vraag of Biden niet had moeten besluiten om het ding subiet uit de lucht te schieten.

In de dagen daarna werden ineens overal vliegende objecten gedetecteerd. Niet omdat het er nu ineens zo veel meer waren, maar vooral omdat er ineens zoveel aandacht voor was. Alleen al de National Weather Service, het Amerikaanse KNMI, lanceert 60.000 weerballonnen per jaar, vertelde een woordvoerder aan de New York Times. Hoeveel ballonnen amateurs aan dat aantal toevoegen, is onbekend.

Geheime diensten

Er is wel een verschil tussen de officiële weerballonnen, die vaak in de stratosfeer rondzweven, en het vliegverkeer dus geen last bezorgen, en veel hobbyballonnen, die zich kennelijk ook op minder grote hoogte bevinden. De drie objecten die de VS na de Chinese spionageballon neerschoten, herbergden potentieel gevaar voor vliegtuigen, aldus de Amerikaanse regering.

Maar de commotie maakt duidelijk dat ook die beoordeling op dit moment nogal ad-hoc gebeurt, omdat er eigenlijk geen duidelijke regels zijn om te beoordelen wat er moet gebeuren met onbekende vliegende dingen in het luchtruim. Biden kondigde op donderdag ook aan dat de VS ‘scherpere regels’ gaan opstellen voor het volgen en mogelijk neerschieten van onbekende objecten.

Ruimtevaartorganisatie Nasa had vorig jaar al een team opgezet met wetenschappers, luchtveiligheidsexperts en vertegenwoordigers van de geheime diensten om beter in kaart te brengen wat er allemaal rondvliegt in de Amerikaanse lucht.

Lees ook:

De eerste militaire ballon werd ingezet tegen de Nederlanders

De afstanden stonden een echte militaire aanval van Japan op de VS in de weg. Het verloop van de strijd was er ook niet naar. Dat Japan tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn toevlucht zocht tot ballonnen met bommen moet dan ook vooral worden gezien als een wanhoopspoging.