Bendegeweld of burgerwachten, ‘wij Tsjetsjenen zijn warmbloedig’

Zelfs voor Frankrijk, dat wel wat gewend is op het gebied van bendegeweld, zijn het uitzonderlijke beelden. Op de meest besproken opname stormt een auto in hoge vaart op tientallen mannen af die samendrommen op een parkeerplaats in Dijon. Dan giert de wagen vlak voor het doel is bereikt opeens naar links en slaat over de kop.

Op andere opnamen ‘patrouilleren’ gemaskerde jongeren gewapend met knuppels, ijzeren staven en stenen in de straten van hun wijk. Sommigen schieten in de lucht met – waarschijnlijk – sportrevolvers, terwijl op de achtergrond overal brandende auto’s en vuilcontainers zijn te zien.

De onlusten begonnen afgelopen vrijdag. Toen arriveerde een stoet van zo’n zestig auto’s met Tsjetsjenen uit het hele land in de Franse mosterdstad. Ze kwamen om een minderjarige jongen te wreken die in elkaar was geslagen door een dealer uit de achterstandswijk Les Grésilles. De strafexpeditie duurde drie avonden. Er vielen twaalf gewonden, van wie een in de rug werd geschoten. Uiteindelijk werd zelfs een divisie van de terreureenheid Raid opgeroepen om de rust terug te laten keren.

Rivaliteit tussen drugskartels

Ook in Nice kwam het tot een treffen tussen Tsjetsjenen en leden van een drugsbende. Twee Tsjetsjenen raakten zondag gewond bij een vuurwapengevecht dat kennelijk een represaille was voor een steekpartij een paar dagen eerder. Volgens de burgemeester van Nice, Christian Estrosi, is het geweld het gevolg van de rivaliteit tussen verschillende drugskartels. “In sommige Franse gemeenten is de Tsjetsjeense gemeenschap uit op het monopolie van de handel”, verklaarde Estrosi op de tv-zender BFMTV.

Maar dat ontkent deze gemeenschap – ongeveer 30.000 personen –met klem. De Tsjetsjenen zouden zich juist verzetten tegen de bendes. “Wij verdedigen ons alleen maar”, zegt ook Ramzan Magomadov, woordvoerder van een vereniging voor Tsjetsjenen in Nice en omgeving. “In Nice wonen zo’n veertig Tsjetsjeense families in buurten met veel drugshandel. De dealers hinderen ons, ze hangen rond in de portieken terwijl onze vrouwen en kinderen daar langs moeten. Als de politie ze daar niet weghaalt, dan doen wij het zelf.”

De spanningen bereikten in Nice in april al een kookpunt. Toen werden twee Tsjetsjenen beschoten met een automatisch geweer. Volgens Magomadov had een van de slachtoffers geprotesteerd tegen de illegale handel in zijn flat en was de ander een voorbijganger. Hun landgenoten in het complex verdreven hierop alle dealers uit het gebouw. Daarna hingen ze een bord op om hun klanten te waarschuwen: ‘Dit netwerk is opgeheven’.

Kaukasische aanpak

“Wij zijn een warmbloedig volk”, lacht Magomadov die werd geboren in Grozny. “Anderen doen alsof hun neus bloedt als er op hun stoep wordt gedeald. Maar wij pikken dit niet.”

Ook andere Franse steden maakten kennis met de Kaukasische aanpak. Eind april meldden zich vijftig Tsjetsjenen bij een hotel in Troyes waar asielzoekers zijn gehuisvest. Ze storten zich op Afrikanen die een Tsjetsjeens kind geslagen zouden hebben.

Magomadov kan niet voor alle leden van de Tsjetsjeense diaspora in Frankrijk instaan, zegt hij. Maar de overgrote meerderheid doet niets illegaals, benadrukt hij. “Wij zijn een oorlog ontvlucht, we kwamen hier als asielzoekers. Waarom zouden we rotzooi gaan trappen? Wij zijn hier om te werken en in alle rust onze kinderen op te voeden.”

Wat de media en de autoriteiten zeggen over wat er in Dijon is gebeurd, klopt ook niet volgens Magomadov. “We hebben daar zeker een aantal mensen tot de orde geroepen die ons hebben geprovoceerd. Door een van ons te fotograferen met de loop van een pistool in zijn mond. Maar nadat we vrede hadden gesloten met een bepaalde familie, hebben sommigen zich niet aan de afspraken gehouden.”

Lees ook:

Les Misérables-regisseur Ladj Ly: Mijn film is een noodkreet

Hevige rellen in de Parijse banlieue in 2005 waren voor Ladj Ly de inspiratiebron voor zijn film ‘Les Misérables’, genomineerd voor een Oscar. Een explosief drama waarvan zelfs president Macron schrok.