De nieuwe Belgische regering
Belgische Vivaldi-regering: kleurloze partituur, vernieuwend orkest
Zo grijs als het Belgische regeerakkoord oogt, zo jong, divers en vernieuwend is de nieuwe regeringsploeg. Tien vrouwen en negen mannen telt het team dat premier Alexander De Croo donderdagochtend presenteerde.
In 2018 verraste toenmalig Belgisch minister van ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo zijn collega's met een feministisch pleidooi. In zijn boek ‘De eeuw van de vrouw. Hoe het feminisme ook mannen bevrijdt’ opperde hij om regeringen voortaan een vrouwenquotum op te leggen: ministersposten zouden gelijkelijk verdeeld moeten worden onder mannen en vrouwen.
“Als we het potentieel van vrouwen ten volle benutten, zullen we (...) een samenleving hebben waarin betere beslissingen worden genomen (...) Dan zullen we over het algemeen een gelukkiger samenleving zijn”, zei hij destijds in een interview met Trouw.
Tot een quotum is het in de Belgische politiek nog niet gekomen. Maar de nieuwe regering onder leiding van De Croo die donderdagochtend werd gepresenteerd voldoet ruimschoots - en voor het eerst - aan dat streven met acht vrouwelijke ministers en zes mannelijke, plus de premier. Inclusief staatssecretarissen komt de balans uit op tien mannen en tien vrouwen. Van de groene bewindslieden zijn liefst vier van de vijf bewindslieden vrouw, onder wie transvrouw Petra De Sutter (57) die vicepremier en minister van ambtenarenzaken en overheidsbedrijven wordt.
Transgender
De Sutter is een BV (‘bekende Vlaming’) en geldt als boegbeeld voor transgenders in Vlaanderen. Ze is bijzonder hoogleraar gynaecologie aan de Universiteit Gent en hoofd van de fertiliteitsafdeling van het UZ Gent. De Sutter is een graag geziene gast in de media. Niet alleen vanwege haar genderidentiteit waarover ze in 2016 een boek publiceerde, maar vooral vanwege haar expertise op het gebied van reproductieve geneeskunde en bio-ethiek. De Sutter brengt overigens ook politieke ervaring mee. Ze was vijf jaar senator en werd vorig jaar verkozen in het Europees Parlement.
Maar niet alleen vanuit feministisch oogpunt was de presentatie van de nieuwe regeringsploeg die het Vivaldi-akkoord moet uitvoeren donderdagochtend verrassend. Met gemiddeld 44 jaar zijn de bewindslieden van de vier politieke kleuren (vandaar de verwijzing naar de seizoenen van Vivaldi) ook aan de jonge kant. Drie begin-dertigers worden staatssecretaris, twee eind-dertigers minister. Daarnaast telt de ploeg drie bewindslieden met een migratie-achtergrond.
Oudgedienden zijn er eveneens, maar ook daar zorgden de partijen voor verrassingen, zelfs bij de politiek commentatoren. Zo maakt Frank Vandenbroucke, onder meer hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, een comeback. Vandenbroucke was begin deze eeuw minister van sociale zaken voor de Vlaamse socialisten maar verliet de politiek in 2011. Hij krijgt zijn oude portefeuille terug, en volksgezondheid.
Uit zijn hoed
Niettemin bleek België ook donderdag nog altijd een politieke dynastie, waar het vak wordt doorgegeven van - meestal - vader op zoon en familienamen gelden als marketinginstrument. Dat geldt niet alleen voor premier Alexander De Croo zelf. Zijn vader Herman is misschien wel de bekendste Belgische oud-politicus: meer dan vijftig jaar volksvertegenwoordiger, jarenlang Kamervoorzitter.
Gisteren toverde de Franstalige liberale MR onverwacht en op het laatste moment nog een telg uit een bekende politieke familie uit zijn hoed: Mathieu Michel. Vader Louis Michel was minister van buitenlandse zaken en eurocommissaris. Broer Charles Michel was premier van de vorige volwaardige federale regering (die in december 2018 viel) en is nu voorzitter van de Europese Raad. De tot nu toe vrijwel onbekende Mathieu wordt staatssecretaris voor digitale agenda, administratieve vereenvoudiging en privacy. Tot nu toe had hij een politieke carrière in de marge: hij zetelde in de provincieraad van Waals-Brabant en was wethouder in het veertienduizend inwoners tellende Waalse Geldenaken. Veelzeggend is dat politiek commentator van de VRT, Ivan De Vadder, tijdens de eedaflegging even aarzelde of hij wel de juiste man herkende als Mathieu Michel.
Alexander De Croo, de zoon die iets anders zou gaan doen
Als ‘zoon van’ had hij zich nog zo voorgenomen om iets anders te gaan doen dan zijn vader Herman. Alexander De Croo ging economie studeren aan de Vrije Universiteit Brussel, haalde een MBA, werd consultant voor BCG en begon daarna een startup die advies geeft over eigendomsrecht. Maar met een vader die minister, partij- en Kamervoorzitter was, bleek hij niet aan de politiek te kunnen ontsnappen.
Tot zijn dertigste liet Alexander De Croo de politiek links liggen. Maar in 2009 werd hij haast toevallig partijvoorzitter voor Open VLD, de Vlaamse liberalen. De partij lag na een verkiezingsnederlaag behoorlijk in de kreukels en de onbekende Alexander werd door verschillende kandidaten gepeild om running mate te worden: alleen al de naam De Croo stond immers garant voor heel wat stemmen. Dan kon hij het beter zelf doen, concludeerde de toen 33-jarige De Croo. Hij won, zonder enige politieke ervaring.
In 2012 werd hij minister van pensioenen en vicepremier in de regering-Di Rupo. Twee jaar later kreeg hij de minder betekenisvolle portefeuille ontwikkelingssamenwerking, waarbij hij zich vooral inzette voor de rechten van meisjes en vrouwen wereldwijd. Maar met de val van de regering-Michel eind 2018 nam De Croos politieke gewicht toe. Hij werd minister van financiën in de demissionaire regering, een post die tijdens de corona-epidemie dit voorjaar cruciaal bleek. Hoewel het begrotingstekort explodeerde, oogstte De Croo lof voor zijn aanpak.
De Croo staat bekend als familieman die zijn kinderen twee dagen per week naar school brengt. Hij is geboren en getogen in de Vlaamse Ardennen, waar hij nog altijd woont. Zijn tuin in Brakel grenst aan die van zijn ouders. De jeugdige, perfect tweetalige De Croo (zijn moeder is Franstalig) staat erom bekend dat hij met iedereen door één deur kan. Minder flamboyant dan zijn vader misschien, maar evenzeer een stemmenkanon: in 2019 kreeg hij meer dan 80.000 voorkeurstemmen. Hij wordt gerekend tot de rechtsere, ‘donkerblauwere’ partijflank, al zou hij de laatste jaren meer naar het midden zijn opgeschoven en qua klimaatbeleid eerder progressief zijn.
Vanwege de omvang van de partij – nummer vijf in de regering – lag het niet erg voor de hand dat De Croo premier zou worden. Toch zijn er wel redenen te bedenken waarom de keus juist op De Croo viel: gezien de Vlaamse minderheid in de regering en met een erg rechtse oppositie van N-VA en Vlaams Belang is de gedachte dat een donkerblauwe premier hen het best van repliek kan dienen.
Lees ook:
Na bijna 500 dagen krijgt België een nieuwe regering: de uitdagingen zijn groot, de ambities bescheiden
Bijna 500 dagen na de verkiezingen krijgt België donderdag eindelijk een nieuwe regering. Socialisten, liberalen, groenen en Vlaamse christendemocraten moeten het land uit de coronacrisis loodsen, onder leiding van de Vlaamse liberaal Alexander De Croo.
