Beelden van martelingen in gevangenis dwingen Iraanse autoriteiten tot verantwoording

De beelden van een uitgemergelde man die op de binnenplaats van de gevangenis wordt neergegooid en vervolgens door de penitentiaire inrichting wordt gesleept, zijn ronduit schokkend. Terwijl de bewaker de gedetineerde half bewusteloos door de gangen van de gevangenis sleurt, kijken zijn collega’s slechts toe. Ook een geestelijke die op een zeker moment de marteling passeert, laat het tafereel ogenschijnlijk koud.

Plaats van handeling is de Evin-gevangenis in Teheran. De beelden zijn afkomstig van de bewakingscamera’s van het detentiecentrum in de Iraanse hoofdstad, dat berucht is vanwege het grote aantal politieke gevangenen dat er vastzit. Maandag publiceerde een hackersgroep het videomateriaal online. De groep die zichzelf Edalat-e Ali noemt (Ali’s Gerechtigheid) – een toespeling op de schoonzoon van de profeet Mohammed, een imam die door sjiieten wordt vereerd – wist de beelden uit het computersysteem van de gevangenis te trekken. Wie er achter de groep zit, en welke politieke agenda ze heeft, is onbekend.

Zeldzame erkenning van mensenrechtenschendingen

Dinsdag bevestigde een topfunctionaris binnen het Iraanse penitentiaire wezen in een zeldzame erkenning van mensenrechtenschendingen in het land dat de beelden inderdaad uit de Evin-gevangenis afkomstig zijn. Mohammad Mehdi Haj Mohammadi, het hoofd van alle Iraanse gevangenissen, liet in een bericht op Twitter weten dat hij de verantwoordelijkheid voor het ‘onacceptabele gedrag’ op zich nam en zwoer dat de daders de consequenties onder ogen zullen zien.

“Ik verontschuldig me ook tegenover God, onze geliefde grote leider, de grootse natie en de integere gevangenisbewakers wier inspanningen zeker niet zullen worden genegeerd vanwege deze fouten”, aldus Mohammadi.

Naast de beelden van de bewaker die een man door de gangen van de gevangenis sleept, kwam er ook materiaal online waarop te zien is hoe diverse gevangenen in elkaar worden geslagen door cipiers, zo meldt tv-zender Al Jazeera. Daarnaast is er een piepkleine isoleercel te zien met kale muren en een gat in de grond als toilet.

Te zien is hoe bewakers in paniek raken

Het lukte de hackers tevens om toegang te krijgen tot de camera’s in de controlekamer van de gevangenis. Op een van de videofragmenten is te zien hoe bewakers in paniek raken als de schermen voor hen beginnen te knipperen en vervolgens op zwart springen. Daarop schieten de cipiers uit hun stoel, stormen er collega’s binnen en beginnen diversen van hen koortsachtig te bellen.

De Evin-gevangenis ligt al jaren onder vuur. Met name omdat er veel politieke dissidenten zijn opgesloten die volgens critici vastzitten om gefingeerde propaganda- en spionage-aanklachten. De instelling staat onder meer op een zwarte lijst van de Verenigde Staten en de Europese Unie. En vorig jaar kwam mensenrechtenorganisatie Amnesty International nog tot de conclusie dat martelingen aan de orde van de dag zijn in de gevangenis. Naast fysieke afranselingen zou er ook sprake zijn van verkrachting van gedetineerden en krijgen gevangenen bij wijze van straf elektrische stroomstoten toegediend.

Dat de autoriteiten in Iran nu hebben toegegeven dat er iets goed fout is in de Evin-gevangenis is op zichzelf al bijzonder. Maar of dat ook werkelijk tot veranderingen gaat leiden is nog maar de vraag, gezien de reputatie van Iran op het gebied van mensenrechtenschendingen.

Lees ook:

Zo slaat Iran pottenkijkers tot moes

Een Iraanse arts die in 2003 een zwaargemartelde vrouw behandelde, is naar het Westen gevlucht. Nu pas kan hij vertellen waaraan de Iraans-Canadese fotojournaliste Zahra Kazemi (1949) in 2003 is overleden.