Fotograaf Eddy van Wessel was op 10 maart in Bachmoet. Zo’n beetje alle experts waren het er toen over eens dat de stad op vallen stond. Dat is nog steeds zo.
“Bachmoet is een slachtfeest voor Russen”, zei Amerika’s hoogste generaal Mark Milley deze week in de defensiecommissie van het Huis van Afgevaardigden. Wat hij wilde zeggen: Russische militairen, veelal huursoldaten van de Wagnergroep, verspelen daar krankjorum veel levens.
Dat is een argument waarom Oekraïne de stad niet opgeeft: er sneuvelen veel meer Russen dan Oekraïners. Sommige bronnen zeggen vijf, andere zelfs zeven tegen één.
“Ik denk niet dat die verschillen in aantallen gesneuvelden zo groot zijn”, zegt Van Wessel. “Maar het gaat er in Bachmoet inderdaad nu niet meer zozeer om ‘hoeveel terrein kunnen we veroveren’, maar ‘hoeveel mensen kunnen we doden’. En daarbij gaat het om heel grote aantallen.”
Aanvallen kost meer levens
Een militaire vuistregel luidt dat aanvallen veel meer soldatenlevens kost dan verdedigen, zeker in een stad. Maar Van Wessel zag dat ook Oekraïne moeite heeft om voldoende soldaten naar Bachmoet te halen.
“Op tien kilometer van het front was ik er getuige van hoe jongens werden weggehaald bij een artilleriestelling. Ze moesten naar Bachmoet omdat het leger daar direct mensen nodig had.”
Wat zich precies afspeelt in Bachmoet is, zelfs als je er bent, vaak moeilijk te checken, ervoer Van Wessel. “Ik was in een flatgebouw aan de rivier. Daar zaten drie soldaten op een frontpositie. Kort ervoor hadden ze een collega verloren, vertelden ze, toen Russen probeerden het gebouw binnen te komen. Ze hadden de Russen doodgeschoten, zeiden ze. Maar de lichamen heb ik niet gezien.”
Aanvoerroute is flessenhals
De Russen vorderen zeer langzaam, maar wel gestaag: na ettelijke maanden vechten zou volgens de laatste berichten nu ruim de helft van Bachmoet in Russische handen zijn. Van Wessel: “De strijd wordt niet in de stad beslist, maar om de stad heen. De aanvoerroute is de flessenhals. De hoofdweg wordt onderbroken door een kapotte brug, die kun je alleen overklimmen.”
Omdat andere weggetjes door de modder onbegaanbaar waren moest ook Van Wessel over deze brug, die permanent onder vuur ligt. “Op de heenweg viel het mee. Toen waren er maar een paar schoten. Maar op de terugweg regende het granaten.”
Van Wessel kreeg de indruk dat Oekraïne de stad op termijn wel wil opgeven. “Maar met zo min mogelijk verliezen, en zoveel mogelijk slachtoffers aan Russische zijde.”
Uitputting
Van Wessel fotografeerde in een ‘stabilisatiecentrum’ achter Bachmoet, waar gewonde militairen eerste hulp krijgen. “In twee uur kwamen veertien jongens meer dood dan levend binnen. Midden op de dag, terwijl de grote golf altijd pas binnenkomt als het donker wordt.”
De Russen raken uitgeput, zeggen Oekraïense autoriteiten. Van Wessel bespeurde hetzelfde bij Oekraïense militairen. “Ik sprak jongens die zeiden ‘Ik heb het nu een half jaar lang overleefd. Maar ik wil eindelijk wel eens mijn kind zien.”
Lees ook:
Fotojournalist Eddy van Wessel zoekt altijd naar het andere verhaal. ‘De oorlog in Oekraïne verbroedert’
Met een oude Skoda rijdt fotojournalist Eddy van Wessel een paar keer per jaar naar het frontgebied in Oekraïne. Daar legt hij de mensen en de verschrikkingen achter de oorlog vast. Vrijdag won hij voor de vierde keer de Zilveren Camera voor zijn werk. Hij is de eerste fotograaf die vier keer de prijs wint.
Oekraïne door de lens van Eddy van Wessel. ‘Wil je hier wonen, dan hoort de dood daarbij.’
Eddy van Wessel fotografeerde de mensen van Bachmoet, een zwaar getroffen Oost-Oekraïense stad. Daar zag hij hoe de oorlog deel van het dagelijks leven is geworden.
