Arbeiders en boeren tegenover conservatieve aanhang van het leger bij komende verkiezingen in Thailand

In Thailand is de verkiezingskoorts hoog opgelaaid. Koning Rama X heeft maandag het parlement ontbonden, om verkiezingen in mei mogelijk te maken.

Het lijkt dit jaar te gaan tussen de huidige premier en voormalige couppleger ex-generaal Prayuth Chan-ocha (68) en de dochter van de in 2005 afgezette premier en miljardair Thaksin Shinawatra, Paetongtarn Shinawatra (36). In 2014 werd haar tante Yingluck ook al afgezet door het leger. Prayuth greep toen als legerbevelhebber de politieke macht en vormde een junta.

Ook gaat het weer tussen de roodhemden – Shinawatra-aanhangers, meest boeren en arbeiders – en de geelhemden, die het conservatieve deel van de bevolking vertegenwoordigen, het leger steunen en extreem koningsgezind zijn. Sinds 2005 zijn roodhemden en geelhemden, de laatste vaak gesteund door de oproerpolitie, regelmatig met elkaar op de vuist gegaan. Bij deze rellen zijn tientallen doden gevallen.

Ook nu weer dreigt een confrontatie in verkiezingstijd tussen gele en rode aanhangers. Uit de recentste peiling onder kiezers is Paetongtarn Shinawatra in populariteit gestegen naar ruim 38 procent, terwijl premier Prayuth op iets meer dan 15 procent blijft steken. De rest is verdeeld over andere partijen. De diverse partijen van de Shinawatra’s hebben sinds 2001 steeds de verkiezingen weten te winnen, maar werden door de militairen en de rechterlijke macht keer op keer aan de kant geschoven.

Coup blijft in de lucht hangen

Pheu Thai, de huidige partij van de Shinawatra-familie, liet weten op 310 zetels te mikken in het parlement dat 500 leden telt. In 2005 haalde de toenmalige Thai Rak Thai Partij van Thaksin Shinawatra zelfs 377 zetels, maar Thaksin werd na een jaar bij een staatsgreep afgezet. De vader van de huidige premierskandidaat Paetongtarn leeft sindsdien in ballingschap in Dubai, net als de afgezette minister-president Yingluck. Mocht de Shinawatra-dynastie weer een klinkende overwinning boeken, dan blijft een coup door het leger als een zwaard van Damocles boven een eventueel premierschap van Paetongtarn hangen.

De Pheu Thai partij van de Shinawatra’s belooft het minimumloon te verhogen, subsidies op nutsvoorzieningen voor de lagere inkomens, een goed netwerk voor hogesnelheidstreinen aan te leggen en een betere infrastructuur te creëren om boeren te beschermen tegen periodes van droogte en overstromingen. Beloftes waar haar vader in 2005 ook mee aan de macht kwam, maar die hij niet kon nakomen door de staatsgreep een jaar later.

Onder leiding van de Shinawatra’s ging het economisch voorspoedig met Thailand, maar dat is niet het geval tijdens de regeerperiode van de generaals. Prayuth is dit jaar toegetreden tot een nieuwe politieke partij, de United Thai Nation, en liet weten na de verkiezingen opnieuw premier te willen worden. Het probleem is dat hij hooguit twee jaar minister-president mag zijn en dan zit zijn wettelijke termijn erop, zo bepaalde het Constitutionele Hof vorig jaar. Prayuth wil langer doorgaan.

Patstelling ook na grote winst

Toch is het niet zeker dat oppositiepartij Pheu Thai, met de razend populaire Paetongtarn Shinawatra, bij een grote verkiezingsoverwinning in mei ook de premier zal leveren. Zelfs als ze dan de meerderheid van de parlementszetels binnensleept. De generaals hebben indertijd vastgelegd dat de keuze van een minister-president niet alleen de goedkeuring moet hebben van het Huis van Afgevaardigden – waarvan de 500 leden nu worden gekozen – maar ook van de senaat. Door een grondwetswijziging in 2017 worden sindsdien alle 250 senatoren benoemd door de legertop. De verwachting is dat de senaat zich achter de voormalige couppleger Prayuth zal scharen.

Dan zou een patstelling ontstaan, die tot grote onrust kan leiden.

Lees ook:

’Gelen’ verhogen druk op regering Thailand.

De Thaise regering staat steeds meer onder druk om op te treden tegen de ’rode’ demonstranten, die de hoofdstad Bangkok nu al zeven weken deels lamleggen.