Amerikanen wekken weerzin met giga-ambassade in Libanon

De nieuwe Amerikaanse ambassade in Libanon zal straks de tweede grootste ambassade ter wereld zijn. Veel Libanezen moeten er niks van hebben.

De heuvel- en bergtoppen van Libanon zijn ermee bezaaid: eeuwenoude kastelen, ooit neergezet door de machthebbers van vroeger. Het is de nalatenschap van de Fatimiden, de kruisvaarders en de Mamlukken, soms bewaard in goede staat, soms als slechts een hoopje stenen.

Het lijkt erop dat het land er binnenkort nog een heuvelfort bij krijgt, bleek vorige week, één waar toeristen waarschijnlijk minder makkelijk binnenkomen: het nieuwe complex van de Amerikaanse ambassade. Het gebouw zal net buiten de Libanese hoofdstad Beiroet komen te liggen. Het ambassadeteam twitterde vorige week trots foto’s van de bouwwerkzaamheden, die al in 2017 zijn begonnen. Maar in plaats van verheugde reacties leidde het bericht – dat inmiddels al meer dan twee miljoen keer is bekeken – tot een kleine rel.

Vooral de grootte van het ambassadegebouw levert verbijsterde reacties op. Het is al langer bekend dat het complex in totaal meer dan 17 hectare zou beslaan, waarmee het na de Amerikaanse ambassade in Bagdad (42 hectare) de grootste ambassade ter wereld zal worden, maar door de foto’s komt bij veel Libanezen nu binnen hoe immens dat eigenlijk is. De kosten van de bouw worden geschat op 1 miljard dollar. ‘Gaan de Verenigde Staten naar Libanon verhuizen?’ merkt iemand spottend op.

Verdwijnend groen

Daarnaast is er woede over het feit dat de hele heuvel is gestript van alle bomen en ander groen vanwege de bouwwerkzaamheden. Dat ligt gevoelig; lokale milieuorganisaties waarschuwen al jaren dat de bomen in Libanon in rap tempo verdwijnen, onder andere door illegale houtkap en bosbranden, waardoor lokale ecosystemen verwoest worden en de droogte en verwoestijning van het land versnelt. Het is niet bekend of de Amerikanen van plan zijn de verwijderde bomen in het gebied te herplanten.

Niet iedereen reageert getergd. Sommige Libanezen merken hoopvol op dat het bouwwerk misschien wel symboliseert hoe hoog het Midden-Oosten op het prioriteitenlijstje van de VS staat, ondanks het voornemen van Biden om zich minder met de regio te bemoeien dan zijn voorgangers. Als er iets is af te lezen aan stenen en cement, dan is het dat de Amerikanen inderdaad nog vol lijken in te zetten op de regio. Maar aangezien de bouwplannen al onder Obama en Trump zijn opgetekend en begonnen, kan het ook worden gezien als een monument van eerder buitenlandbeleid.

Ondanks de voornemens van de huidige Amerikaanse regering om zich vooral te focussen op andere werelddelen, blijft Beiroet een strategische uitvalsbasis voor de hele regio; de grootte van de nieuwe ambassade lijkt er ook op te wijzen dat de medewerkers zich straks niet alleen met Libanese aangelegenheden zullen bezighouden.

Weinig toegankelijk

Dat het ambassadecomplex buiten de hoofdstad komt te liggen, past in een bredere trend. Waar het Amerikaanse diplomatieke korps vroeger chique, sfeervolle gebouwen verkoos, vaak op centrale locaties in de hoofdstad, vestigen Amerikaanse diplomaten zich tegenwoordig steeds vaker in grote, ommuurde complexen, die weinig toegankelijk zijn.

De neiging tot afzondering is ontstaan uit veiligheidsoverwegingen, onder andere na de aanslag in 1983 op de ambassade in Beiroet, destijds in het westen van de stad, waarbij 63 mensen omkwamen, onder wie zeventien Amerikanen. Het ministerie van buitenlandse zaken stelde een onderzoek in, met als resultaat het Inman-rapport. Daarin werd een reeks aanbevelingen gedaan – een gebouw op flinke afstand van de openbare weg, explosiebestendige muren, niet te veel ramen – die ambassades wereldwijd beter moesten beveiligen. Daaropvolgende incidenten, zoals de aanval op het Amerikaanse consulaat in Benghazi in 2012, waarbij de ambassadeur werd gedood, zorgden voor nog meer behoedzaamheid.

Hoewel de ambassades-nieuwe-stijl, waar het complex in Libanon een toonbeeld van is, veiliger zijn, is niet iedereen enthousiast. “We zijn de lelijkste ambassades aan het bouwen die ik ooit heb gezien”, verzuchtte John Kerry, destijds voorzitter van de senaatscommissie voor buitenlandse zaken, in 2009. “We zijn over de hele wereld kastelen aan het bouwen. Zo zonderen we onszelf af van de mensen in al die landen.”

Lees ook:

Syriërs in Libanon durven de straat niet meer op, uit angst voor deportatie

In Libanon worden steeds meer vluchtelingen naar Syrië gedeporteerd. Veel Syriërs durven de straat niet meer op, uit angst opgepakt en gedeporteerd te worden. Mensenrechtenorganisaties roepen de autoriteiten op hier onmiddellijk mee te stoppen.

Lot ‘lelijk kreng’ in handen van Hagenaars

De Amerikaanse ambassade aan het Lange Voorhout in Den Haag is omstreden. Nu de Amerikanen vertrekken, worstelt de gemeente met de vraag: slopen of laten staan?