Besmettelijkheid
Zet een kinderprik het coronavirus de voet dwars?
Het coronavirus gedijt uitstekend in klaslokalen. Kinderen brengen het van daar naar hun gezinnen en naar opa en oma. Is het daarom een goed idee om twaalf-minners te laten vaccineren?
In Nederland is het nog niet zo ver, maar de voortekenen wijzen erop dat ook hier kinderen van vijf tot en met twaalf jaar straks een vaccin tegen Covid-19 mogen halen. De vraag of dat veilig is, laat zich makkelijker beantwoorden dan de vraag of vaccineren van kinderen wenselijk en effectief is.
In medisch tijdschrift British Medical Journal verscheen deze maand een overzicht van wat er bekend is over vaccinatie van kinderen onder de twaalf jaar. Grofweg zien de auteurs twee redenen om kinderen te vaccineren. Het beschermt kinderen tegen de gevolgen van covid en het gaat verspreiding van het virus tegen.
Een deel van de kinderen houdt langdurig last
Kinderen die positief testen, hebben vaak nauwelijks last van het virus. Een kleine groep, hoeveel precies is onbekend, ontwikkelt een ontstekingsziekte die meerdere organen treft. Kinderen genezen over het algemeen goed van deze ziekte.
Een deel van de kinderen met covid houdt langdurig last van vermoeidheid, heeft moeite met concentreren of hoofdpijn. Deze klachten die horen bij langdurige covid komen vaker voor dan de ontstekingsziekte, maar hoe vaak is niet bekend.
Kabinet vraagt de Gezondheidsraad om advies
Het kabinet heeft de Gezondheidsraad om advies gevraagd over vaccinatie bij kinderen onder de twaalf jaar met een zwakke gezondheid. Die vraag kwam, nadat Pfizer het Europees geneesmiddelenagentschap Ema vroeg zijn vaccin te beoordelen voor gebruik onder vijf- tot twaalf-jarigen. Het Ema komt waarschijnlijk volgende maand met een oordeel. Is dat positief, dan kan het kabinet beginnen met een vaccinatieprogramma voor kinderen. Advies van de Gezondheidsraad is niet per se nodig.
Een vaccin is veilig als de voordelen opwegen tegen de nadelen van de bijwerkingen. Bij kinderen valt vooral de verhoogde kans op een ontstoken hartspier op. Hoe dat uitpakt bij kinderen onder de 12 is niet bekend. Wel zijn er studies onder oudere kinderen. Jongens tussen de twaalf en zeventien lopen het grootste risico; op 100.000 gevaccineerde jongens kregen zes tot zeven last van de ontsteking die meestal goed te behandelen is. Het lijkt erop dat ontsteking van de hartspier vaker optreedt na covid dan na vaccinatie.
‘Preventie is niet zo’n sterk argument’
Sterfgevallen onder kinderen zijn al helemaal zeldzaam. Als dat al gebeurt, dan is covid vaak niet de reden, maar zijn er andere oorzaken. Kortom, ‘preventie van Sars-CoV-2 infectie is niet zo’n sterk argument om alle gezonde kinderen te vaccineren als voor volwassenen’, schrijven de onderzoekers.
Verspreiding van het virus dan. Helpt vaccineren daartegen?
Kinderen besmetten elkaar en volwassenen spelen dus een rol bij de verspreiding van het virus. Hoe groot deze rol is, blijft lastig in te schatten. Volgens sommige epidemiologen zijn kinderen de motor van de huidige golf, maar er zijn ook deskundigen die daar anders over denken.
In klaslokalen voelt het virus zich uiterst comfortabel
Een blik in de Nederlandse scholen leert in elk geval dat het virus zich in klaslokalen uiterst comfortabel voelt. Schoolklassen worden naar huis gestuurd en soms moet de complete school sluiten. Vaccins zorgen ervoor dat het virus zich minder vrij door de klaslokalen kan bewegen.
Vaccins kunnen dus voorkomen dat klassen naar huis worden gestuurd of scholen moeten sluiten. Dat heeft indirect een gunstige invloed op de gezondheid van kinderen, want geen onderwijs is slecht voor de mentale gesteldheid.
Maar vaccinatie is niet de enige manier om kinderen buiten bereik van het virus te houden. Afstand houden, kleinere klassen, een goed ventilatiesysteem, hybride onderwijs, er zijn meer manieren om veilig onderwijs te geven. En stel dat een groot deel van de kinderen is gevaccineerd, dan nog is het de vraag of dat lockdowns kan voorkomen. Dat hangt toch meer af van het percentage ongevaccineerde volwassenen dan van ongevaccineerde kinderen.
Lees ook:
‘Het prikken van de kleinsten is in strijd met de kinderrechten’
Nu het Europees Medicijnenagentschap een coronavaccin voor 5- tot 11-jarigen beoordeelt, roeren deskundigen zich. Het prikken van gezonde kinderen is volgens hen in strijd met de kinderrechten.
