Wonen heeft aan urgentie gewonnen, maar veiligheid is nog altijd het belangrijkste verkiezingsthema

Kiezers bepalen hun partijkeuze tijdens de aankomende gemeenteraadsverkiezingen vooral op basis van de partijstandpunten op het gebied van veiligheid, wonen en zorg. Dat blijkt uit onderzoek van Kieskompas, in opdracht van Trouw.

In een enquête vroeg het onderzoeksbureau ruim 8000 kiezers welke drie thema’s zij het belangrijkst vinden voor hun partijkeuze. Ruim 60 procent koos onder meer voor ‘veiligheid/leefbaarheid’. Een kleine 23 procent zette het onderwerp ook op de eerste plaats in de top drie.

Veel onderzoekdeelnemers deden dat omdat ze het belangrijk vinden dat de gemeente zich bezighoudt met het bestrijden van de criminaliteit. Maar ook ‘onderhoud van straten en pleinen’ vinden veel mensen een belangrijk deelonderwerp.

Het thema ‘wonen’ werd door ruim de helft (ongeveer 52 procent) van de kiezers in de top drie geplaatst. Voor zo’n 22 procent van de ondervraagden is het zelfs het allerbelangrijkste thema in de komende gemeenteraadsverkiezingen. Kiezers die wonen op één zetten, refereren vaak aan het woningtekort, en de hoge huur- en koopprijzen.

Immigratie en integratie voor kiezers het minst belangrijk

Het derde onderwerp dat door veel kiezers (ongeveer 45 procent) in de top drie werd geplaatst is ‘gezondheid/zorg’. Voor 14 procent van de ondervraagden is het onderwerp nummer één. Binnen dit thema vinden mensen jeugdhulp en jeugdzorg belangrijk, maar ook het ‘bevorderen van de gezondheid’ werd vaak aangeklikt.

Onderwerpen als klimaat, onderwijs, en werkgelegenheid werden veel minder vaak gekozen. Immigratie en integratie vinden de ondervraagde kiezers van alle thema’s het minst belangrijk. Een kleine 16 procent van de mensen plaatste het thema in de top drie. Slechts 4 procent van de mensen vindt immigratie en integratie het belangrijkste verkiezingsonderwerp.

Daarmee lijkt er op het eerste gezicht niet veel veranderd in vier jaar. Vlak na de vorige gemeenteraadsverkiezingen, in 2018, peilde onderzoeksbureau Ipsos door welke thema’s de kiezer zich bij het stemmen had laten leiden. Ook toen werd veiligheid het vaakst genoemd, gevolgd door zorg, de kwaliteit van de woonomgeving, en wonen in het algemeen. Immigratie en integratie werd ook in dat jaar veel minder belangrijk gevonden.

Jonge kiezers vinden wonen belangrijker dan ouderen

Opvallend is wel dat het thema ‘wonen’ de afgelopen jaren aan urgentie heeft gewonnen. Door heel het land vinden kiezers het een belangrijk onderwerp. Ook in plattelandsgebieden vindt een kleine 20 procent het ‘wonen’ nu belangrijker dan welk verkiezingsthema dan ook. In de meest verstedelijkte gebieden is dat bijna 30 procent.

Dat in de steden meer prioriteit wordt gegeven aan het thema wonen, hangt mogelijk ook samen met de leeftijdsopbouw. Gemiddeld wonen er meer jonge mensen in stedelijke gebieden, en jonge kiezers blijken de crisis op de woningmarkt sterker mee te wegen in hun stemkeuze dan ouderen.

Onder kiezers tussen de 18 en 34 is wonen met afstand het meest gekozen thema, zo concludeert Kieskompas. Maar liefst 32 procent van de mensen in die leeftijdscategorie zette het onderwerp op de eerste plaats in de top drie. Het gat met de nummer twee – klimaat en energie – is daarmee groot. 15,8 procent van de jonge kiezers vindt dat thema het belangrijkst.

Lees ook:

In Nieuwkoop gaat het om gezonde en dus gelukkige burgers

Het bevorderen van gezondheid staat bovenaan het lijstje van veel kiezers. Ook bij de gemeente Nieuwkoop, die er voor wil zorgen dat hun dorpelingen ‘lekker in hun vel zitten’.

In gezinsdorp Putten zoeken veel jongeren vergeefs naar een huis

Ook Putten kampt met een wooncrisis: jongeren die er geboren en getogen zijn, vinden er vaak geen huis, en dat gaat meespelen in de gemeenteraadsverkiezingen. De lokale politiek is gaan beseffen: Putten mag dan ‘vanouds een gezinsdorp’ zijn, met alleen eengezinswoningen zijn jonge inwoners niet geholpen.